Kapıdağ Yarımadası ve Marmara Adası’nda (Güney Marmara) Kullanılan Balıkçılık Av Araçlarının Teknik Analizi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 3, 263 - 274, 30.09.2025

Alkan Öztekin , Fulden Uçar , Adnan Ayaz

https://doi.org/10.58626/memba.1793469

Öz

Marmara Denizi, Türkiye kıyıları içinde balık göçlerinin yoğun olarak gözlemlendiği önemli bir balıkçılık sahasıdır. Kıyı şeridi boyunca çeşitli av araçlarının kullanıldığı, yoğun barınak ve çekek yerlerinin bulunduğu bir bölge olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışma, Kapıdağ Yarımadası ve Adalar Bölgesi'nde (Güney Marmara Denizi) kullanılan av araçlarının teknik özelliklerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, 2021-2022 yılları arasında bölgedeki 11 balıkçı barınağında gerçekleştirilmiş olup, kooperatif başkanları, üyeleri ve balıkçılarla yapılan görüşmeler sonucunda toplam 168 anket uygulanmıştır. Çalışmada 9 farklı dip ağı, 17 alamana ağı, 13 uzatma ağı ve 4 tip paragat takımı tespit edilmiştir. Bölgedeki av araçlarında belirli bir standardın bulunmadığı ve aynı tür avcılığı için farklı özelliklere sahip uzatma ağlarının kullanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Balıkçı Gemisi , Uzatma Ağı , Paragat , Güney Marmara

Teşekkür

Bu çalışma Fulden UÇAR’ ın yüksek lisans tezinin bir bölümünü içermektedir. Çalışmaya katkılarından dolayı bölgedeki su ürünleri kooperatif başkanları ile bölge balıkçılarına ve anket yapımında desteklerinden dolayı Uğur Özekinci, Uğur Altınağaç, G. Erman Uğur, Mehmet Hezer, Ahmet Taner, Haluk Kızmaz, Umut Tuncer, Osman Odabaşı’ na teşekkür ederiz.

Technical Evaluation of Fishing Gear Used in the Kapıdağ Peninsula and Marmara Island (Southern Marmara)

Öz

The Sea of Marmara is an important fishing area in Turkey, as it is one of the key regions where fish migrations are intensely observed. The coastline is characterized by numerous fishing shelters and slipways, as well as the use of various fishing gear. This study aims to determine the technical characteristics of the fishing gear used in the Kapıdağ Peninsula and Islands Region (Southern Sea of Marmara). The research was conducted between 2021 and 2022 in 11 fishing harbors in the region, involving surveys with cooperative presidents, members, and fishermen. A total of 168 surveys were conducted. The study identified 9 different bottom nets, 17 trammel nets, 13 gillnets, and 4 types of longline sets. The findings indicate that there is no standardization in the fishing gear used in the region and that gillnets with varying specifications are employed for the same target species.

Anahtar Kelimeler

Fishing Ship , Gill Net , Longline , South Marmara

Kaynakça

• Akyol, O., & Perçin, F. (2006). Tekirdağ İli (Marmara Denizi) kıyı balıkçılığı ve sorunları. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 23(3), 423-426.
• Alıçlı, T.Z. (2024). Marmara Ereğlisi’ nin (Tekirdağ) balıkçılık potansiyeli ve küçük ölçekli balıkçılık faaliyetinde kullanılan av araçları. Aquatic Research, 7(2), 105-120. https://doi.org/10.3153/AR24010
• Altınağaç, U., Ayaz, A., Özekinci, U., Öztekin, A. (2008). Edremit Körfezi dip uzatma ağlarının teknik özellikleri ve yapısal farklılıkları. Journal of Fisheriessciences.Com, 2(4), 432-439.
• Akyol, O., Ceyhan, T., Ertosluk, O. (2009). Marmara Adası kıyı balıkçılığı ve balıkçılık kaynakları. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 26(2), 143148.
• Akyol, O., & Ceyhan, T. (2011). Prens Adaları (İstanbul) kıyı balıkçılık av araçları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 28(4), 117-125.
• Ayaz, A., Öztekin, A., & Cengiz, Ö. (2012). Gökçeada ve Bozcaada’da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.2, no.2, 104-111.
• Beşiktepe, Ş., Sur, H.I., Özsoy, E., Latif, M.A., Oğuz, T., Ü. Ünlüata Ü., (1994). The circulation and hydrography of the Marmara Sea, Progress in Oceanography, 34(4): 285-334.
• BSGM, (2021). Tarım ve Orman Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, BSGM, TÜİK, Balıkçılık Yapılan Gemi ve Av Araçları Türleri, BSGM, 2021.
• Ceyhan, T., Akyol, O., Ayaz, A. (2005). Marmara Bölgesi’nde lüfer (Pomatomus saltatrix L., 1766) avcılığında kullanılan alamana ağları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 22(3-4), 447-450.
• DPT, (2007). Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, Balıkçılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, TC Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Anakara, Yayın No DPT 2719-ÖGK 672, 127s.
• Doyuk, S.A. (2006). A study on the determination technical specifications of fishing gear used on Çanakkale Region. Master Thesis. Çanakkale Onsekiz Mart University, Science Institute, Çanakkale.
• Göktürk, D., & Deniz, T. (2016). İstanbul Prens Adaları’nda küçük ölçekli balıkçılık yapısının değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 19(4), 415-424.
• Kara, A. (2004). Marking of fishing gears and recommendations on its feasibility in Turkey (in Turkish with English abstract). Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 21(1-2): 157-165.
• Oğuz, T., Özsoy, E., Latif, M.A., Sur, H.I., Ünlüata, Ü., (1990). Modeling of hydraulically controlled Exchange flow in the Bosphorus Strait, Journal of Physical Oceanography, 20(7): 945-965.
• Oğuz, T., & Tuğrul, S., (1998). Denizlerimizin genel oşinografik özelliklerine toplu bir bakış, Türkiye Denizlerinin ve Alanlarının Jeolojisi (Editör N. Görür), İstanbul, s 1.21.
• Özekinci, U. Cengiz, Ö., Sefa, B., (2006). Çanakkale Bölgesinde kullanılan uzatma ağlarının donam özellikleri ve balıkçıların sorunları. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 23, (1/3), 473-480.
• Özsoy, E., Latif, M. A., Sur, H. I., Goryachkin, Y., (1996). A review of the exchange flow regime and mixing in the Bosphorus Strait, Bulletiın-Iınstiıtut Ooceanographiıque Mmonaco-Nnumero speciıal, 187-204.
• Öztekin, A., Şen, Y., Ayaz, O., Gençtan, E. U., Daban, İ. B., Ayaz, A., Çakır, F., Altınağaç, U., Özekinci, U., (2024). Edremit Körfezi’nde av araçlarının teknik ve yapısal özelliklerindeki değişiklikler. Acta Aquatica Turcica, 20 (3), 182-194. https://doi.org/10.22392/actaquatr.1385321
• Öztekin, A., & Madentepe, S., (2016). Kuzey Ege Denizi nde Kullanılan Çapari Takımlarının Teknik Özellikleri ve Yapısal Farklılıkları. Tabiat ve İnsan, vol.50, no.196, 9-16. Öztürk, i., Yanalak, M., Arslan, Ö., Koyuncu, İ., Dilekgürgen, E., Erşahin, M. E., Türken, T., (2021). Marmara Den-izi'nde Deniz Salyası Sorunu ile İlgili Görüş ve Öneriler (Rapor), İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi, 73 s. Samsun, O., Kalaycı, F., Bilgin, S. Samsun, N. (2006). The importence, problem and analyzing in the light of sci-ences researches of fisheries in Samsun on the sector of fish catching in our country. Geçmişten Geleceğe Samsun Sempozyumu, 4-6 May 2006, Samsun.
• Samsun, S., & Emirbuyuran, Ö. (2017). Technical characteristics of set nets used in artisanal fisheries the East-Black Sea Region., Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 34(3): 269-275.
• Şen, Y., & Özekinci, U. (2022). Çanakkale Kemer Bölgesi’ndeki Marya Ağlarının Teknik ve Operasyonal Özellikleri. Çanakkale Onsekiz Mart University Journal of Marine Sciences and Fisheries, 5(Special Issue), 22-32. https://doi.org/10.46384/jmsf.1138224
• Şen. Y., & Özekinci, U., (2021). Çanakkale Kemer Bölgesi’ndeki Fanyalı Uzatma Ağlarından Marya Ağlarının Teknik, Yapısal ve Operasyonal Özellikleri, 21. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, S.40
• Tarım ve Orman Bakanlığı., (2019). III. Tarım Orman Şûrası, Balıkçılık ve Su Ürünleri Çalışma Grubu Raporu.
• Tokaç, A., Ünal, V., Tosunoğlu, Z., Akyol, O., Özbilgin, H. Gökçe, G. (2007). Ege Denizi Balıkçılığının Yapısal Ana-lizi. Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri. 2002/SÜF/006, Bornova, 161 s.
• Yıldız, T., & Karakulak, F.S. (2010 a). İstanbul kıyı balıkçılığında dip uzatma ağlarının teknik özellikleri. Ege Üniver-sitesi Su Ürünleri Dergisi, 27(1), 19-24.
• Yıldız, T., & Karakulak, F.S. (2010 b). İstanbul kıyı balıkçılığında pelajik uzatma ağlarının teknik özellikleri. Ege Ün-iversitesi Su Ürünleri Dergisi, 27(1), 25-29.