TRAKYA VE KUZEY-BATI ANADOLU’DA KAYA TAPINAKLARI

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 17, 408 - 447, 31.12.2022

Engin Beksaç , Şule Beksaç

https://doi.org/10.54707/meric.1201652

Cited By: 2

Öz

Traklar ve bağıntılı halklar Dünya Tarihi'nin en ilginç dini inanış sistemleri ve ibadet biçimine sahip insanları arasında farklı bir yere sahiptirler. Bu nedenle tapınım şekilleri kadar tapınakları da ilginç özellikler sergilemektedir. Bu noktada Trakya ve Kuzey Batı Anadolu' da bu tapınakların çok güzel örneklerine rastlanmaktadır. Trakya ve Kuzey Batı Anadolu'nun özgün kültürel kimliğine uygun olarak kaya tapınakları da diğer bölgelerin benzeri tapınaklarından farklı özellikler sergilemektedir. Bu tapınaklar bu bölgeleri çok erken tarihlerden itibaren iskân etmiş olan toplumların farklı farklı etnik bazı özelliklerine bağlı olan bazı ufak tefek farklılıklar gösterse de aslında bir bütünün barçası olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Benzeri özelliklere sahip olan bu tapınaklar çok yakın veya iç içe geçmiş bir biçimde kozmolojik bakış açısını sergiledikleri gibi, birçok yönden de hemen hemen aynı astronomik prensiplere göre şekillendirilmiş bulunmaktadırlar. Bu tapınakların yayılım alanları üzerinde yapılan çalışmalar kutsal peyzaj, arkeolojik veriler ve arkeo-astronomi araştırma alanlarının ortak bir paydası olan genel bir interdisipliner araştırma yöntemiyle incelenmiş olup, belirli ilkeler doğrultusunda değerlendirmeye tabi tutulmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Traklar, Kaya Tapınakları, Kuzey Batı Anadolu

Kaynakça

• Aydıngün, Ş.-H. ‘Erken Demir Çağı’nda 'İstanbul Boğazı' Üzerinden Trak/Frig Kavimlerinin Anadolu’ya Geçişine Ait İlk Bulgular’, Arkeoloji ve Sanat, 142, 2013, s. 65-78,
• Beksaç, E. ‘Balıkesir İli, Ayvalık, Gömeç, Burhaniye, Edremit ve Havran İlçelerinde Pre- ve Protohistorik Yerleşmeler Yüzey Araştırması 1999’, 18. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Cilt, 2, Ankara 2001, s. 113-122,
• ‘Kırklareli İli Vize İlçesi İç Kesimi ve Pınarhisar İlçesi Erenler Köyündeki Kaya Oyma Anıtlar ve Kült Alanları’, Yıldız Dağları ve Yakın Çevresi Tarihi Araştırmaları Uluslararası Sempozyumu, 22–23Mayıs 2006, İstanbul, 2006, s.31–40,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları, Edirne Kırklareli 2005’, 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Çanakkale, 2006, Ankara, 2007, s. 183–201,
• ‘Traklar’ın Güçlü Sesi ve Kutsanmışın Nefesi: Trak Döneminde Vize’nin Kutsal ve Politik Kimliği’, II. Uluslararası Vize Sempozyumu,Vize, 2007, s.9–25,
• ‘Doğu Trakya'da Traklar’, Aktüel Arkeoloji, 3, 2007, s. 25-41,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları Edirne Kırklareli 2006’, 25.Araştırma Sonuçları Toplantısı, Kocaeli, 2007, Ankara, 2008, Cilt3, s. 71–85,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları Edirne Kırklareli 2007’, 26.Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara 2008, Ankara 2009, Cilt1, s.181–190,
• ‘Sinanköy Kalesi ve Yerleşim Alanı’, Yöre,113, 2009, s.6-21, ‘Some Rock-Cut Monuments Of The Regions Of Burhaniye And Havran, Southern Side Of The Gulf Of Adramytteion’, Arte Prehistorica ( internet/elektronik ) 2009,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları Edirne Kırklareli 2008’, 27.Araştırma Sonuçları Toplantısı, Denizli, 2009, Ankara 2010, Cilt I, s.187–202,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanlar Edirne Kırklareli 2008’, 28.Araştırma Sonuçları Toplantısı, İstanbul, 2010, Ankara, 2011, Cilt2, s.131-143,
• ‘Traklar’ın Anıları. Trakya’nın Anıtları I’ Yöre 118, 2010, s.3-18,
• ‘Traklar’ın Anıları. Trakya’ nın Anıtları II’,Yöre, 119/120, 2010s. 59-76,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları Edirne Kırklareli 2009’, 29.Araştırma Sonuçları Toplantısı, Malatya, 2012, Cilt3,S. 1-13,
• ‘Trakya'nın Gizemine Işık Tutan Üç Anıt’, Aktüel Arkeoloji, 26, 2012, s.86-90,
• ‘Madralar’ın Edremit Körfezi ile İlişkili Kesimlerinin Arkeolojisi’, Madra Dağları Ulusal Çalıştayı. Edremit, 2013, s.213-222,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları Edirne Kırklareli 2010’, 30. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2012, 30-1, 2013, s. 43-50,
• ‘Bir Başka Enez. Bir Başka Öykü. Traklar 'ın Enezi’,Yöre,161, 2014, s.76-97,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları Edirne Kırklareli 2012’,
• 32.Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2014, 32-1, 2015, s. 253-283,
• ‘Kocaeli ve Çevresinin Arkeolojisi’, I.Uluslararası Gazi Akçakoca Sempozyumu ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu, Kocaeli, 2015, Cilt1, s.51-71,
• ‘Kutsalın İz Düşümleri: Vize ve Çevresindeki Kaya Sunakları ve Kutsal Alanlar’
• ‘Bithynia’dan Yükselen Saklı İzler Kocaeli ve Çevresinde Bulunan Birkaç Kült Anıtı’, II. Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu, Kocaeli, 2016, Cilt I, s.35-41,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Kaya Oyma ve Megalitik Anıtlar ve Kült Alanları Edirne Kırklareli 2013’, 33. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2015, Ankara, 2016, s.437-447,
• ‘Kutsalın İz Düşümleri: Vize ve Çevresindeki Kaya Sunakları ve Kutsal Alanlar’, IV. Uluslararası Vize Tarih ve Kültür Sempozyumu,17-18 Ekim 2008, Vize, 2015, s.15-31,
• Beksaç, E. , Hatipler,M., Nurengin Beksaç, Ş.
• ‘The Dolmens Of The Eastern Thrace’, Proceedings OfI. International Symposium Of Megalithic Monuments And Cult Practices, Bloevgrad, 2012, s.24-39,
• ‘Bithynia, Traklar ve Diğer Balkanlı Halklar: Trakoloji Bakış Açısından Genel Bir Kimlik Çalışması’, III. Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu, Kocaeli, 2017, VI. I, s. 95-127,
• Beksaç, E- Nurengin Beksaç, Ş. Tarihin Işığında Burhaniye.Balıkesir, 2005 Trakya ve Kuzey Batı Anadolu’da… The Meric Journal Cilt:6 Sayı:17 Yıl:2022
• ‘The Foggy Phantoms Near The Sea’, Thracia, XVIII, Sofia, 2009, s.391-415,
• ‘El Mar, El RioYEl Santuario’, IzkustvoIIdeologia, Sofia, 2012, s.472-487,‘Çağların Kavşağında Edremit Körfezi ve Edremit’, II. Uluslararası Kaz Dağları ve Edremit Sempozyumu, İzmir, 2013, s. 22-30,
• ‘Kocaeli ve Çevresinin Erken Tarihi ve Arkeolojisine Kısa Bir Bakış’, I.Uluslararası Gazi Akçakoca ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu, İzmit, 2015, s.41-59,
• ‘Bithynia’dan Yansıyan Saklı İzler: Kocaeli ve Çevresinde Bulunan Birkaç Kült Anıtı’, II. Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu, İzmit, 2016, s. 3-10,
• ‘Kutsal Kayaların Gölgesinde: Trak Dünya Görüşünde Kaya Anıtları. Yaşam, Ölüm, Sağlık’, Uluslararası Söz, Sanat, Sağlık Sempozyumu, Edirne, 2015, Edirne, 2016, s.533-545,
• ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Erken Kültistik (Kaya-Oyma ve Megalitik ) Anıtlar ve Kült Alanları Projesi Edirne ve Kırklareli İlleri Yüzey Araştırması Kaya Sunakları ve Bağıntılı Kült Alanları Çalışmaları’, 34. Araştırma Sonuçları Toplantıları, Cilt 1, Edirne, 2017, s.609-622,
• ‘İpsala’nın Erken Günleri: Arkeoloji ve Tarihiyle Erken İpsala’, Her Yönüyle İpsala, Edirne, 2020, s.1-15,
• ‘In Guidence Of The Sacred Rocks And Sacred Caves: Some Rock-Cut Monuments And Some Caves From The Eastern Thrace And Northwestern Anatolia’, Megalithic Monuments And Cult Practices, Blagoevgrad, 2020, s.46-57,
• ‘Keşan’ın Arkeolojisi’, Keşan Araştırmaları, Edirne, 2021, s. 3-17,
• Doğan, U.M.‘Batı Anadolu’da Basamaklı Kaya Sunakları ve Bunların Frig Bağıntıları Hakkında’, (Mss.)
• Doğanay, O.- Karauğuz, G. ‘The Stepped Rock Monuments Of Isauria Region/ Isauria Bölgesi Basamaklı Kaya Anıtları’, Arkeoloji ve Sanat, 127, 2008, s.45-68,
• Domaradzki, M. ‘Sanctuaires Thraces Du IIe-Ier Millenaire Av. NI Acta Archaeologica Carpatica’, 25, 1986, s.89-103, ‘Yassıkaya: Karadeniz Ereğli (Heraclea Pontica) Yakınlarında Bir İlk Tunç Çağı Yerleşmesi’, 23. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2001, Ankara, 2002, s.315-326,
• ‘Yassıkaya, an Early Bronze Age Site near Heraclea Pontica (Kdz Ereğli) on the Black Sea Coast; B. Hänsel Festschrift für Nĕmejcová Pavùková’, Berlin, 2004, pp. 27-38,
• Efe, T., - Mercan, Y.
• ‘Yassıkaya: Karadeniz Ereğli (Heraclea Pontica) Yakınlarında Bir İlk Tunç Çağı Yerleşmesi’, 23. Kazı Sonuçları Toplantısı, Ankara, Cilt 1, 2002, pp. 361-368,
• Fıratlı, N., Tuğrul, N.
• ‘Germanos Frig Kitabesi’, İstanbul Arkeoloji Müzesi Yıllığı, İstanbul,1966, pp. 230-235, Fol, A.,