Representation of Women Academics in the Fields of Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) at Universities in Turkey: The Case of Istanbul Province

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 72 - 86, 30.04.2024

Meryem Demir Güldal , Hakan Alp , Mehmet Salih Altın

https://doi.org/10.54707/meric.1466269

Öz

Women's representation in academic life, especially in disciplines such as Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM), is a critical phenomenon that needs to be examined in scientific research and academic environments. In this context, universities are considered to be a critical area of examination regarding the representation of female academics. This study focuses on the representation of female academics in STEM fields in universities in Turkey, with a particular focus on state universities in Istanbul. The research aims to determine the proportional distribution of female academics in these universities, their representation according to career levels, and the challenges they face. Methodologically, a content analysis of data obtained from the Higher Education Information Management System was conducted, comparing the numbers of female and male academics working in ten state universities during this process. The findings reveal that the ratio of female academics in STEM disciplines is 42%, which is lower than the general ratio of female academics in universities. Additionally, it was determined that women are less represented in higher academic positions – such as professor and associate professor – but have relatively higher ratios in lower positions – such as research assistants. The scope of this study is limited to state universities in Istanbul, which creates certain limitations regarding the generalization of the findings. The aim of the research is to shed light on the current state of women's representation in STEM fields and to develop a visible understanding in this regard. The results emphasize the importance of taking concrete steps to increase women's representation in STEM fields, providing valuable information to policymakers and educational institutions towards reducing gender inequality in this area. This study serves as a foundation for better understanding the challenges and obstacles faced by female academics and for developing strategies to ensure equality in academic career paths.

Anahtar Kelimeler

Gender Representation, Academia, Women, Higher Education

Türkiye’de Üniversitelerin Fen, Teknik, Mühendislik ve Matematik (FeTeMM) Alanlarındaki Kadın Akademisyen Temsilleri: İstanbul İli Örneği

Öz

Akademik yaşamda kadın temsili, özellikle Fen, Teknik, Mühendislik ve Matematik (FeTeMM) gibi disiplinlerde, bilimsel araştırma ve akademik çevrelerde incelenmesi gereken kritik bir olgudur. Bu bağlamda, üniversitelerin kadın akademisyenlerin temsili konusunda kritik bir inceleme alanı olduğu kabul edilmektedir. İşbu çalışma, Türkiye’deki üniversitelerde FeTeMM alanlarında kadın akademisyen temsili mercek altına almaktadır ve özellikle İstanbul ilinde bulunan devlet üniversiteleri üzerine odaklanmıştır. Araştırma, bu üniversitelerdeki kadın akademisyenlerin oransal dağılımını, kariyer seviyelerine göre temsilini ve karşılaşılan zorlukları belirlemeyi amaçlamaktadır. Metodoloji olarak, Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi'nden elde edilen verilerin içerik analizi yapılmış ve bu süreçte on devlet üniversitesinde görev yapmakta olan kadın ve erkek akademisyen sayıları karşılaştırılmıştır. Bulgular, FeTeMM disiplinlerindeki kadın akademisyen oranının %42 olduğunu, bu oranın üniversitelerdeki genel kadın akademisyen oranına göre düşük kaldığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, kadınların özellikle üst düzey akademik pozisyonlarda – profesör ve doçentlik – daha az temsil edildikleri, fakat daha alt kadrolarda – araştırma görevlisi gibi – nispeten daha yüksek oranlara sahip oldukları belirlenmiştir. Bu çalışmanın kapsamı, İstanbul'da yer alan devlet üniversiteleri ile sınırlıdır, bu da elde edilen sonuçların genelleştirilmesi konusunda belirli sınırlılıklar oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı, FeTeMM alanlarında kadın temsilinin mevcut durumunu aydınlatmak ve bu konuda görünebilir bir anlayış geliştirmektir. Sonuçlar, FeTeMM alanlarında kadın temsilinin artırılması yönünde somut adımların atılmasının önemini vurgulamakta olup, bu alandaki cinsiyet eşitsizliğini azaltma yolunda politika geliştiricilere ve eğitim kurumlarına yönelik değerli bilgiler sunmaktadır. Bu çalışma, kadın akademisyenlerin karşılaştığı zorlukları ve engelleri daha iyi anlamak ve akademik kariyer yollarında eşitlik sağlamaya yönelik stratejiler geliştirmek için bir temel teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet Temsili, Akademi, Kadın, Yükseköğretim

Kaynakça

• Albrecht, J., Bjorklund, A., Vroman, S. (2003). Is There A Glass Ceilingin Sweden?, Journal Of Labor Economics, 21(1), 144-177.
• Bal, M. D. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Genel Bakış, KASHED, 1(1):15-28.
• Broadley, K. (2015). Entrenched gendered pathways in science, technology, engineering and mathematics: Engaging girls through collaborative career development. Australian Journal of Career Development, 24(1), 27–38.
• Connel, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Çev. Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• Çiçekli, E (2019). Kadın Olma ve Yönetici Olma Arasındaki Negatif İlişki: Türkiye’de Cam Tavan Üzerine Görgül Bir Çalışma, Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, 15(1), 143-155.
• Elçik, G. (2016). Beden, İki Nokta Üst Üste. D. F. Saygılıgil içinde, Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları (s.185-2010). İstanbul: Dipnot Yayıncılık.
• Elliott, C., Mavriplis, C., & Anis, H. (2020). An entrepreneurship education and peer mentoring program for women in STEM: mentors’ experiences and perceptions of entrepreneurial self-efficacy and intent. International Entrepreneurship and Management Journal 16, 43-67. https://doi.org/10.1007/s11365-019-00624-2.
• Erkal, Mustafa E., (2004), Sosyoloji, İstanbul: Der.
• Fredricks, J. A., Hofkens, T., Wang, M., Mortenson, E. & Scott, P. (2018). Supporting girls’ and boys’ engagement in math and science learning: A mixed methods study. Journal of Research in Science Teaching, 55(2), 271–298.
• Harlak, H. (2000), Önyargılar, Psikososyal Bir İnceleme, İstanbul: Sistem.
• Mitchell, J. and A. Oakley, (1992), Kadın ve Eşitlik, İstanbul: Pencere.
• Hutson, B. (2010). Overcoming Gender Differences, Black Enterprise, Academic Research Library, 40-56.
• Kılıç, D. ve Öztürk S. (2014). “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama” Amme İdaresi Dergisi, Cilt 47, Sayı 1, 107-130.
• Kymlicka, W. (2006). Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş, (Çev. E. Kılıç), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Smeding, A. (2012). Women in science, technology, engineering, and mathematics (STEM): An investigation of their implicit gender stereotypes and stereotypes’ connectedness to math performance. Sex Roles 67, 617–629.
• Stoet, G. & Geary, D. C. (2018). The gender-equality paradox in science, technology, engineering, and mathematics education, Psychological Science, 29(4), 581–593.
• Swafford, M. & Anderson, R. (2020). Addressing the gender gap: women’s perceived barriers to pursuing stem careers. Journal of Research in Technical Careers, 4(1), 61-74.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (2024). Öğretim Elemanı Sayıları Raporu. https://istatistik.yok.gov.tr/ Erişim Tarihi: 19.03.2024
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (2024). Birim Grubu İsmine Göre Öğretim Elemanı Sayıları Raporu. https://istatistik.yok.gov.tr/ Erişim Tarihi: 19.03.2024