أھمیة التفسیر النفسي(السیكولوجي) وأھدافھ وفوائده - من حیث فھم القرآن الكریم -

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 57 - 83, 30.06.2019

Abdurrahman Kasapoğlu

Öz

قد حاولنا في ھذه الدراسة العمل على تعیین أھداف التفسیر النفسي، وقد سعینا إلى

بیان تلك الأھداف اعتمادا على ما قدمھ الباحثون في مجال علم التفسیر النفسي

وتطبیقاتھم،ومن أھداف التفسیر النفسي في ھذا السیاق دراسة الأھداف المتعلقة بفھم

القرآن وتأویلھ. ومدار بحثنا سیكون "أھمیة التفسیر النفسي وأھدافھ وفوائده لفھم

الرسالة الإلھیة".

Anahtar Kelimeler

أھداف القرآن, ،التفسیر،فھم

Kaynakça

• أبوشھبة، محمد، الإسرائیلیات والموضوعات في كتب التفسیر، القاھرة:مكتبة السنة، 1408 ھ،
• Tefsire Giriş, Çev. Celalettin Divlekci, الأصفھاني، راغب، مقدمة جامع التفسیر İstanbul: Rağbet Yayınları, 2011,
• ، أنحاس، عبد القدوس،التفسیر في مفاتیح التفسیر، الرباط: مطبعة دار المناھل، 2010 الباقلاني، أبو بكر محمد بن الطیب،إعجاز القرآن، بیروت: مؤسسة الكتب الثقافیة، دون تاریخ،
• البرش، نعیمة عبد لله،آفات النفس كما یصورھا القرآن الكریم، رسالة ماجستیر، الجامعة الإسلامیة، غزة، عمادة الدراسات العلیا، كلیة أصول الدین، قسم التفسیر وعلوم القرآن، غزة، 2008
• بن خلدون، عبد الرحمن بن محمد،المقدمة، ترجمة خلیل كندر، إسطنبول: یني شفق، 2004
• ||أھمیة التفسیر النفسي(السیكولوجي) وأھدافھ وفوائده- من حیث فھم القرآن الكریم - جبریل، محمد بن السید راضي ، عنایة المسلمین بإبراز وجوه الإعجاز في القرآن الكریم، المدینة المنورة: مجمع الملك فھد لطباعة المصحف الشریف، 1421 ھ،
• الجدیع، عبد لله بن یوسف،المقدمات الأساسیة في علوم القرآن، بیروت: مؤسسة الریحان، 2001
• الحمد، غانم قدوري، محاضرات في علوم القرآن، دار عمان، 2003
• حمودة، عبد الوھاب،القرآن وعلم النفس، القاھرة: المكتبة الثقافیة، 1962
• ، الخطابي، أبو سلیما بن إبراھیم، بیان إعجاز القرآن، القاھرة: دار المعارف، 1976
• Çev. Salih Akdemir, Ankara: Kitâbiyât, دراز، عبد لله،مدخل للقرآن،. 2000
• الذھبي، محمد السید حسین، الإسرائلیات في التفسیر والحدیث، دمشق: لجنة النشر في ، دار الإیمان، 1985
• الزرقاني، محمد عبد العظیم، مناھل العرفان في علوم القرآن، القاھرة: مطبعة دار إحیاء الكتب العربیة، 1980
• الزركشي، بدر الدین محمد بن عبد لله، البرھان في علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة، ،1994
• السامرائي، فاضل صالح،لمسات بیانیة في نصوص من التنزیل، عمّان: دار عمار، 2003 السیوطي، جلال الدین، الإتقان في علوم القرآن، ترجمة: ثاقب یلدز، حسین عوني شلیك، إسطنبول: ، دار الحكمة، 1987
• شحاتھ، عبد لله،علوم التفسیر، القاھرة:دار الشروق، 2001
• الشرباصي، أحمد، قصة التفسیر، القاھرة: المكتبة الثقافیة، 1962
• الشرقاوي،عفت، الفكر الدیني في مواجھة العصر: دراسة تحلیلیة لإتجاھات التفسیر في Çev. Orhan Atalay, Veysel Güllüce, Erzurum: Ekev Kültür Eğitim ، العصر الحدیث Vakfı Yayınları, 2001
• Açışlı, Ahmet, Abdullah Ünalan’ın Resûlüllah’ın Davetinde Psikolojik Boyut İsimli Kitabına “Takdim” Yazısı, İstanbul: Kitâbî Yayınevi, 2009.
• Akbaş, Ahmet, Prof. Dr. Zağlûl en-Neccâr ile Bilimsel Tefsir Üzerine,İstanbul: Nida Yayıncı-lık, 2017.
• Akdemir, Salih, Cumhuriyet Dönemi Kur’an Tercümeleri (Eleştirel Bir Yaklaşım),Ankara: Akid Yayıncılık, 1989.
• Albayrak, Hâlis, Tefsir Usûlü: Yöntem Ana Konular İlkeler Teklifler,İstanbul: Şûle Yayınları, 1998.
• Ardoğan,Recep, Kur’an ve İnsan Psikolojisi,İlkadım Kitapları, Ankara: 1998.
• Arpa, Abdulmuttalip, “Fahreddin er-Râzi’nin İ’câzu’l-Kur’ân Anlayışı”, The Journal of Academic Social Science Studies 6/8 2013.
• Arslan, Gıyasettin, “İbn Haldun’un Mukaddime’sinde Kur’an İlimleri ve Tefsir Usulü”, Usûl İslâm Araştırmaları 8 2007.
• Arvasi, S. Ahmed, Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz,İstanbul: Burak Yayınevi, tsz.
• Atalay, Mehmet, Kur’an’a Psikoloji ile Bakmak,İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
• Atsız,Burhan, Modern Dönemde Kur’an’a Yaklaşımlar Bağlamında Edebi Tefsir Metodu ve Emin El-Huli,Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzu-rum, 2008.
• Aydemir, Abdullah, Tefsirde İsrâiliyat,Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1979.
• Aydın, Hayati, “Kur’an Yorumunun Problemleri”, Tefsir Eğitim ve Öğretiminin Problemle-ri Sempozyumu, 11-12 Haziran 2005, VanBursa: Kurav Yayınları, 2007.
• Aydın, Hayati, Kur’an’da İnsan Psikolojisi,İstanbul: Timaş Yayınları, 1999.
• Aydın, Hayati, Kur’an’da Psikolojik İkna, İstanbul: Timaş Yayınları, 2001.
• Aydın, Muhammed, Genel Tefsir Kuralları,İstanbul: Nûn Yayıncılık, 2009.
• Bayraklı, Bayraktar, “Kur’an ve Eğitim”, Tartışmalı İlmî Toplantılar Dizisi: Kur’an ve Tefsir Araştırmaları – I,(İstanbul: Ensar Neşriyat, 2000.
• Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’ân Tefsiri Adlı Eserden Seçmeler, İstan-bul: Bayraklı Yayınları, 2007.
• Beki, Niyazi, “Yeni Bir Tefsir Metodolojisi: Muhakemat Örneği”, Avrupa İslam Üniversite-si İslâm Araştırmaları 1 2010.
• Boullata,Issa J.,“Kur’ân’ın Belağat Açısından Tefsiri: İ’câz ve İlgili Konular”, Çev. İbra-him H. Karslı, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 5/4 2005.
• Cebeci, Lütfullah, “Sosyolojik Tefsirin İmkân ve Sorunları”, Tartışmalı İlmî Toplantılar Dizisi: Kur’an’ın Anlaşılmasına Doğru -Tefsir ve Toplum-, 03-04 Aralık 2010,İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Certel,Hüseyin, Kur’an’da İnsan,Isparta: Tuğra Matbaası, 2000.
• Arslan, Gıyasettin, “Tefsir Çalışmalarında “Konulu Tefsir”in Önemi”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 1997.
• Cora, Mustafa, Kur’ân’a Göre “Hevâ”,Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007.
• Çapan, Ergün, “Şatibî’nin İlmî Tefsir Anlayışına Eleştirel Bir Yaklaşım”, Atatürk Üniversi-tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 38 2012.
• Çelik, Ömer, Tefsîr Usûlü ve Tarihi,İstanbul: Erkam Yayınları, 2012.
• Çetin, Abdurrahman, “Kur’an-ı Kerim ve Müsbet İlimler”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 1987.
• Çetin, Abdurrahman, Kur’ân İlimleri ve Kur’ân-ı Kerim Tarihi,İstanbul: Dergâh Yayınları, 2012.
• Çiçek, Halil, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları,İstanbul: Timaş Yayınları, 1996.
• Demirci, Muhsin, Konulu Tefsir’e Giriş,İstanbul: Ensar Neşriyat, 2006.
• Dönmez, Kazım, Kur’an’ı Yeniden Düşünmek,İstanbul: Rağbet Yayınları, 2006.
• Duman, M. Zeki, Nüzulünden Günümüze Kur’an ve Müslümanlar,Ankara: Fecr Yayınevi, 1996.
• Erdoğan, İbrahim Halil, “Nübüvvetin İspatı Bağlamında Kur’an’ın Psikolojik İ’câzı”, Kader Kelam Araştırmaları Dergisi 15/2 2017.
• Eren, Cüneyt, “Bilimsel Tefsir Metodolojisi”, Tartışmalı İlmi İhtisas Toplantıları, 1-15: İsla-mi İlimlerde Metodoloji / Usül Mes’elesi - I,İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Eroğlu, Ali, Tarihte Tefsir Hareketi ve Tefsir Anlayışları,Erzurum: EKEV Yayınevi, 2002.
• Gördük,Yunus Emre, “Tefsir Usûlü Açısından Bedîüzzaman’ın Muhâkemât’ı”, Osmanlı Toplumunda Kur’an Kültürü ve Tefsir Çalışmaları – II, ed. Necmettin Gökkır ve di-ğerleri, İstanbul: İlim Yayma Vakfı Kur’an ve Tefsir Akademisi, 2013.
• Görener, İbrahim, “Kur’an İlimleri ve Tefsir Usulünün Bir Yöntem Çağrıştırması Soru-nu”, Bilimname16 2009.
• Gül, Ali Rıza, “Geleneksel Kur’an Tasavvurunun Tefsir İlminin Oluşumuna ve Gelişimi-ne Etkisi”, A. Ü. İ. F. Dergisi 47/1 2006.
• Güler, İlhami, İsimsiz İlhamlar,Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
• Günay, İlhami, “Akademik Tefsir Araştırmalarında Konu ve Kaynak Bulma Sorunlarına Çözüm Önerileri”, Marife Dinî Araştırmalar Dergisi 10/1 2018.
• Güven, Şahin, Çağdaş Tefsir Araştırmalarında Konulu Tefsir Metodu,İstanbul: Şûrâ Yayınla-rı, 2001.
• Han, Fethullah, Kur’an ve Kâinat Âyetleri: Allah Kâinat İnsan, Çev. Safiye Gülen, Oya Mor-çay, İstanbul: İnkılâb Yayınları, 1998.
• Hûlî, Emîn, Kur’an Tefsirinde Yeni Bir Metod, Çev. Mevlüt Güngör, İstanbul: Kur’an Ki-taplığı, 1995.
• Kara, Osman, “Müfessirlerin Sahîh Yorum Farklılıklarının Sebepleri”, Dinbilimleri Aka-demik Araştırma Dergisi 11/3 2011.
• Karasakal, Şaban, “Kur’an ve Psikoloji İlişkisi Üzerine”, Turkish Studies, 8/12(2013).
• Karataş, Ömer Faruk, Kur’aniyat Serisi: Ulum ve Usul Terminolojisi Yazıları / Tefsir Yazıları, Ankara: Gece Kitaplığı, 2015.
• Karataş, Şaban, “İlâhî ile Beşerînin Buluştuğu Zemin Olarak Arap Dili: Emîn el-Hûlî ve Edebî Tefsir Ekolünün Yorumu”, İslâmiyât 7/1 2004.
• Karataş, Zübeyir, Seyyid Kutub’un Fî Zilâli’l-Kur’ân Tefsirinde Takip Ettiği Metod, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun, 2016.
• Karslı, İbrahim H.,Kur’an’ı Anlamaya Giriş,Ankara: D.İ.B. Yayınları, 2014.
• Karslı, İbrahim Halil, “Kur’an’ın Bilimsel Tefsiri Üzerine Bazı Mülahazalar”, Diyanet İlmî Dergi 46/3 2010.
• Kasapoğlu, Abdurrahman, Kur’an’da Ahlâk Psikolojisi,İstanbul: Yalnızkurt Yayınları, 1997.
• Kayhan, Veli, Kur’an’ı Tefsirde Usûl ve Gerekli İlimler,Bursa: Kurav Yayınları, 2007.
• Kılıç, Recep, “Vahiy ve Mucize”, Din Felsefesi El Kitabı,ed. Recep Kılıç, Mehmet Sait Reç-ber, Ankara: Grafiker Yayınları, 2014.
• Kırca, Celal, “İlmî Tefsir Ekolünün Problemler”, Günümüz Din Bilimleri Araştırmaları ve Problemleri Sempozyumu, 27-30 Haziran 1989 Samsun.
• Kırca, Celal, İlimler ve Yorumlar Açısından Kur’an’a Yönelişler,İstanbul: Tuğra Neşriyat, 1993.
• Kırca, Celâl, Kur’ân-ı Kerîm’de Fen Bilimleri,İstanbul: Marifet Yayınları, 1989.
• Koçak, Süleyman, “Açık ve Anlaşılır Bir Kur’an Çevirisinin Temel İlkeleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/1 2008.
• Mehmetoğlu, Yurdagül, Erişkin Bireyin Kendilik Bilinci ve Din Eğitimi,İstanbul: Rağbet Yayınları, 2001.
• Merter, Mustafa, “İlahi Rabıta Koptu Hastalıklar Arttı”, (Mustafa Akar’ın röportajı), Lacivert Dergi 20 2016.
• Mutlu, İsmail, Kur’an’da Her Şey Var mı?,İstanbul: Mutlu Yayıncılık, 2014.
• Okiç, M. Tayyib, Tefsir Ders Notları,Konya: 1967.
• Paçacı, Mehmet, Kur’an’a Giriş, İstanbul: İSAM Yayınları, 2013.
• Sekme, Emine, Klasik ve Modern Kur’an Yorumlarında Ashâb-ı Kehf Kıssasının Tahli-li,Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2014.
• Sülün, Murat, Kur’an Kılavuzu: Mutlak Gerçeğin Sesi,İstanbul: Ensar Neşriyat, 2011.
• Şanver, Mehmet, Kur’an’da Tebliğ ve Eğitim Psikolojisi,İstanbul: Pınar Yayınları, 2001.
• Temir, Fatma, Güçlü Hitabette On Esas,İstanbul: Yasin Yayınevi, 2014.