Yeni Çağın Hammaddesi Veri Madenciliğinin Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 66 - 75, 30.06.2021

Emine Erdal Türkan Papuşcuoğlu

Öz

Gelişen teknolojilerle birlikte her geçen gün dijitalleşen hayatın temel unsurları da değişip dönüşmektedir. Bugünün şartları göz önünde bulundurulduğunda internet üzerindeki her bir hareketi ifade eden veri, merkezi bir konuma gelmekte ve bu doğrultuda önemi açığa çıkmaktadır. Bunun için artan verilerle birlikte büyük veri ortaya çıkarken, verilerin kullanılıp analiz edilmesiyle de veri madenciliği gelişmiş ve hemen her alanda kullanılmaya başlanmıştır. Veri madenciliğinin kullanımı her ne kadar teknoloji temelinde gerçekleşse de etkileri sosyolojik boyutlar içermekte ve meseleyi sosyolojik açıdan ele almayı da mümkün kılmaktadır. Bu açıdan makalede veri madenciliği nedir? Veri madenciliğinin toplumsal açıdan olumlu ve olumsuz tarafları nasıl değerlendirilebilir? Sosyolojik açıdan bu sürece nasıl yaklaşılmalıdır? Gibi soruların cevabı aranacaktır. Bu doğrultuda hem Michel Foucault hem de Jean Baudrillard’ın çalışmaları bize yol göstermekte, meseleyi farklı bir açıdan okuma imkânı sunmaktadır. Çünkü veri madenciliği sadece verilerin depolanmasını içermemekte bununla birlikte depolanan verilerin kullanım ve yönetimi üzerine birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Böylece okuyucuya veri madenciliği üzerine çift yönlü bir bakış gösterilirken olumlu-olumsuz çeşitli sonuçları da bir arada vermekteyiz. Bu noktada makalede güncel bir mesele yeni bir boyutta ele alarak tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Büyük veri, panoptikon, simülasyon, veri, veri güvenliği, veri madenciliği, toplum 5.0.

Kaynakça

• Baudrillard, J. (2018). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.). Ankara: Doğubatı.
• Bernand Marr, ‘Big Data Explained in Less Than 2 Minutes - To Absolutely Anyone’, (14 Kasım 2020). https://www.bigdatanews.datasciencecentral.com/profiles/blogs/big-data-explained-in-less-than-2-minutes-to-absolutely-anyone (Erişim Tarihi: 15 Şubat 2021)
• Erdal, E. ve Papuşcuoğlu, T. (2018). Mühendislerin Anlam Dünyasında Yapay Zekânın Yeri Ve Gelecek Beklentileri. Yayınlanmamış Metin.
• Gençoğlu, A., Y. (2012). Kapitalizm, Kayseri Ekonomisi ve İş Adamları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Harayama, Yuko (2017). Society 5.0: Aiming for a New Human-centered Society. Collaborative Creation through Global R&D Open Innovation for Creating the Future: Cilt 6, Sayı 66, 8-13. http://www.hitachi.com/rev/archive/2017/r2017_06/pdf/p08-13_TRENDS.pdf
• Keidanren (Japan Bussiness Federation) (2016). Toward realization ofthe new economy and society. Reform of the economy and society by the deepening of “Society 5.0”. Retrieved April 16, 2018 from http://www.keidanren.or.jp/en/policy/2016/029_outline.pdf
• Marshall, G. (2020). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Adanır ve D. Kömürcü, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat.
• Sağıroğlu, Ş., Demirezen M. U. ve Yazıcı, A. (2021). Yapay Zekâ ve Büyük Veri: Endüstri 4.0 ve Yapay Zekâ. Ankara: Nobel.
• Saracel, N. ve Aksoy, I. (2020). “Toplum 5.0: Süper Akıllı Toplum”, Social Sciences Research Journal, Cilt 9, Sayı 2, 26-34.
• Schwab, K. (2020). Dördüncü Sanayi Devrimi. (Z. Dicleli, Çev.). İstanbul: Optimist.
• Seker, S. E. (2015). Büyük Veri ve Büyük Veri Yaşam Döngüleri, YBS Ansiklopedi, Cilt 2, Sayı 3, 10-17.
• Leonhard, G. (2018). Teknolojiye Karşı İnsanlık. İstanbul: Siyah Kitap.
• Tegmark, M. (2019). Yaşam 3.0: Yapay Zeka Çağında İnsan Olmak. (E. C. Göksoy, Çev.). İstanbul: Pegasus.
• Zencirkıran, M. (2015). Sosyoloji. Bursa: Dora.
• We are Social, ‘Digital Report 2020’, (14 Kasım 2020). https://wearesocial.com/digital-2020 (Erişim Tarihi: 15 Şubat 2021).