Konya Büyükşehir Belediyesi Koyunoğlu Müzesi ve Kütüphanesi’ndeki 13215 Numaralı Güfte Mecmuasının “Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi”ne Göre Tasnifi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 20, 30.06.2022

Burcu Acar

Öz

Mecmualar, Osmanlı okuryazarlarının bilgi birikimi, estetik zevki ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda oluşmuş eserlerdir. Yazma eser kütüphanelerinde birçok mecmua yer almaktadır. Bu eserler derleyici tarafından farklı konu, tür ve hacimde oluşturulmuştur. İçerisinde musiki eserlerinin toplandığı mecmualar güfte mecmuası olarak adlandırılmıştır. Güfte mecmuaları yazıldıkları dönemin müzik ve edebî zevkini yansıtması açısından önemli kaynaklardır. Güfte mecmualarında Türk edebiyatı ve Türk musiki için önemli eserler yer almaktadır. Tarihsel süreçte klasik Türk edebiyatı ve klasik Türk musiki birbirinden etkilenerek gelişmiştir. İki sanat dalına da kaynaklık eden güfte mecmuaları güfte, beste ve şiirlerin günümüze ulaşmasını sağlamıştır. Güfte mecmualarının okunması, tasnif edilmesi, içerik dökümünün yapılması hem edebiyat tarihi hem de musiki tarihi açısından önemlidir. Bu çalışmada güfte mecmuaları hakkında bilgi verilmiş ve Konya Büyükşehir Belediyesi Koyunoğlu Müzesi ve Kütüphanesi’ndeki 13215 numaralı güfte mecmuası incelenmiştir. Ayrıca çalışmamıza ek olarak mecmua içerisindeki güftelerin makam, usul ve formlarını gösteren tabloya yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mecmua, Güfte Mecmuası, Klasik Türk Edebiyatı, Klasik Türk Musiki

Kaynakça

• ACAR, Burcu (2020). Konya Büyükşehir Belediyesi Koyunoğlu Müzesi ve Kütüphanesi'ndeki 13215 Numaralı Güfte Mecmuası ve 14717 Numaralı Şiir Mecmuasının "Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi"ne (MESTAP) Göre Tasnifi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• ATİK GÜRBÜZ, İncinur (2019). “İBB Atatürk Kitaplığı “K403” Numaralı Mecmuanın MESTAP’a Göre Tasnifi”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 22, , s. 37-110.
• GÜRBÜZ, Mehmet (2012). “Şiir Mecmuaları Üzerine Bir Tasnif Denemesi”, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII: Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, Haz. Hatice Aynur vd., İstanbul: Turkuaz Yayınları, s.97-113.
• KARAHAN, Abdülkadir (1995), TDVİA, “Enderunlu Vâsıf” maddesi, ENDERUNLU VÂSIF - TDV İslâm Ansiklopedisi (islamansiklopedisi.org.tr), Türkiye Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 1995, C11, s. 189-190, (Erişim tarihi: 22.01.2021).
• KILIÇ, Atabey (2012). “Mecmua Tasnifine Dair”, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII: Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, Haz. Hatice Aynur vd., İstanbul: Turkuaz Yayınları, s.75-96.
• KÖKSAL, M. Fatih (2012). “Şiir Mecmûalarının Önemi ve Mecmûaların Sistematik Tasnifi Projesi (MESTAP)”, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII: Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, Haz. Hatice Aynur vd., İstanbul: Turkuaz Yayınları, s. 409-431.
• KÖKSAL, M. Fatih (2018). “Yazma Mecmualara Dair Yeni Bir Tasnif Denemesi”, 2. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi, 4-7 Nisan Antalya, s. 87-92.
• KUT, Günay (1986). “Mecmu’a”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (Devirler, İsimler, Eserler, Terimler), C 6, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• LEVEND, A. Sırrı (1973). Türk Edebiyatı Tarihi Giriş, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• ÖZKAN, İ. Hakkı (1996). TDVİA, “Güfte”, http://islamansiklopedisi.org.tr/gufte, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, (Erişim tarihi: 24.01.2021).
• ÖZTUNA, Yılmaz (2000). Türk Musikisi Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• PARMAKSIZ, M. Nuri (2015). “Eserleri Bestelenen XVII. Yüzyıl Türk Dîvân Şâirleri”, İdil Dergisi, C 4, S 15, s.181-228.
• USLU, Recep (2000). “Türk Müziği Eğitimi Tarihinde Güfte Mecmuaları ve İnceleme Esasları Üzerine Tespitler”, Müzikte 2000 Sempozyumu, 17-18 Mayıs, s. 156-168.
• UZUN, Mustafa (2003). “Mecmua”, TDVİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. C 28, s.265-268, https://islamansiklopedisi.org.tr/mecmua (Erişim Tarihi: 01.04.2020).