KAMU POLİTİKASI OLUŞTURMA SÜRECİNDE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ: E-DEVLET UYGULAMALARI

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 77 - 89, 23.12.2017

Sinem Şahnagil

Öz

Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişin yaşandığı günümüzde, küreselleşmenin etkisiyle hemen her alanda yaşanan değişim kaçınılmaz olmuştur. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlarda etkisinin derinden hissedildiği bilgi çağı, devletin rolünde ve kamu hizmetlerinin sunumunda da kendisini göstermiştir. Bilgi teknolojilerindeki hızlı gelişme, kamu yönetiminin hizmet sunumuna hız, kalite ve maliyet bakımından katkı sağlamıştır. Bilgi iletişim teknolojilerinin kullanım amacı bakımından zaman içinde geçirdiği değişim, kamu politikası süreçlerini ve aktörlerini de kaçınılmaz olarak etkilemiştir. Buna bağlı olarak gelişen e-devlet uygulamaları ise bilgi iletişim teknolojileri yardımıyla devamlılığını sağlayacak olan yeni devlet anlayışının bir yansımasıdır. E-devlet uygulamalarıyla kamu hizmetleri vatandaşlara, özel kesime ve kamu kurum ve kuruluşlarına etkileşimli bir şekilde sunulmaya başlanmıştır. E-devlet ile ilgili risklerin ve faydaların ortaya konulması için stratejilerin belirlenmesi, eylem planlarının hazırlanması ve uygulanması, vatandaşların sürece katılımı, çok yönlü ve çok aktörlü bir yapı teşkil eden kamu politikası süreci ile ilişkilidir. Çalışma kapsamında teknolojik gelişmelerin kamu politikalarına yönelik etkileri, bilgi teknolojilerinin devlet üzerindeki dönüşümü olarak karşımıza çıkan e-devlet uygulamaları ve kamu politikası aracı olarak bilgi iletişim teknolojileri çerçevesinde değerlendirilecektir. Sonrasında ise Türkiye’de e-devlet politikalarının ortaya çıkma süreçleri ve bu politikaların oluşturulma süreçlerinde etkili olan aktörlere genel olarak değinilecektir. Bu amaçlar doğrultusunda yöntem olarak, literatür taraması ile çalışmanın temelini oluşturan kavramlar açıklanmış, yapılan etkinlikler değerlendirilmiş ve konuyla ilgili mevcut durum tespit edilerek gerçekleştirilmiş çalışmalara ilaveten yapılması önerilen hususlar ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kamu Politikası, Bilgi ve İletişim Teknolojileri, E-Devlet

INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGIES IN PUBLIC POLICY FORMATION: E-GOVERNMENT APPLICATIONS

Öz

In today's world of transition from industrial society to information society, the change that has taken place in every area under the influence of globalization has become inevitable. The information age, in which information and communication technologies are felt deeply in economic, social and cultural fields has also shown itself in the role of the state and in the presentation of public services. The rapid development of information technologies has contributed to the provide of services to the public administration in terms of speed, quality and cost. The change over time that information communication technologies have inevitably affected public policy processes and actors. Accordingly, e-government applications are a reflection of the new state understanding that will provide continuity through the help of information communication technologies. With e-government applications, public services have begun to be offered to citizens, private sector and public institutions and organizations in an interactive manner. In order to identify risks and benefits related to e-government the determination of strategies , the preparation and implementation of action plans, the involvement of citizens in the process is related to the public policy process, which is a multi-faceted and multi-actor structure. Within the scope of the study, the effects of technological developments on public policies will be evaluated within the framework of e-government applications and of information communication technologies as a means of public policy.Then, the process of emergence of e-government policies in Turkey and the actors that are effective in the process of forming these policies will be mentioned in general. As the method of the study; thanks to literature search the main concepts have been explained, the practices have been evaluated and lastly, after the determination of the current situation, new proposals in addition to completed projects have been asserted.

Anahtar Kelimeler

Public Policy, Information and Communication Technologies, E-Government

Kaynakça

• Aktel, M. (2003), Küreselleşme ve Türk kamu yönetimi, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Alodalı, F. B., Tuncer, A., Usta, S. ve Halis, M. (2012). Yerel yönetimlerde e-belediyecilik uygulamaları: Akdeniz bölgesi örneği, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 83-95.
• Altınok, A. R. (2005). E-dönüşüm yolunda Türkiye: e-devlet stratejisi hazırlama süreci ve yaşanan sorunlar, Ahmet Nohutçu ve A. Balcı (Der.) Bilgi Çağında Türk Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması-I içinde (ss. 133-167), İstanbul: Beta Yayınları.
• Anderson, J. E. (1994). Public policymaking an ıntroduction, 7. Edition, Boston, Houghton Mifflin Company.
• Arı, M. (2009), Türk kamu yönetiminde e-devlet uygulamalarının örgütsel yapıya etkisi ve bir model önerisi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya.
• Arifoğlu, A. (2004), E-dönüşüm, yol haritası, dünya ve Türkiye, Ankara: Sas Bilişim Yayınları.
• Balcı, A. (2005). Kamu yönetiminde çağdaş yaklaşımlar ve kamu hizmet sunuma etkileri, C. Can Aktan ve U. Saran (Ed.), Kamu Yönetiminde ve Kamu Hizmetlerinde Kalite içinde, Ankara: Hizmet-İş Sendikası Yayınları.
• Balcı, A. ve Kırılmaz, H. (2009). Kamu yönetiminde yeniden yapılanma kapsamında e-devlet uygulamaları, Türk İdare Dergisi, (463), 45-70.
• Büke, A. (2002). Bilişim çağında e-devlet ve e-Türkiye, İzmir: İzmir Ticaret Odası Yayınları.
• Carter, L., ve Belanger, F. (2005). The utilization of e-government services: citizen trust, innovation and acceptance facctors, Info System Journal, 15(1), 5-25.
• Coglianese, C. (2004). E-rulemaking: information technology and regulatory policy: new directions in digital government research, Social Science Computer Review, 22 (1), 85-91.
• Çalı, H. H. (2012). Aile içi şiddet: bir kamu politikası analizi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 1-25.
• Çevik, H. H. (1998) Kamu politikaları analizi çalışmaları üzerine türkiye açısından bir değerlendirme, Amme İdaresi Dergisi, 31(2), 103-112.
• Demirhan, Y. (2011). Türk Kamu yönetiminde e-devlet politikası ve yönetimi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara.
• Doğramacı, A. (1998), Kamu-net’98 kamu bilgisayar ağları konferansları, Ankara: T.C. Başbakanlık Basımevi.
• Eryılmaz, B. (2016), Kamu Yönetimi: düşünceler, yapılar, fonksiyonlar, politikalar. 9. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Güler, T., Şahnagil, S. ve Güler, H. (2016). 2000’li yıllarda yerel demokrasi ve yerel yönetimlerde demokratik uygulamalar, 1. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (ss. 1388-1403), Elazığ:Asos Yayınları.
• İnce, M. (2001), Elektronik devlet: kamu hizmetlerinin sunulmasında yeni imkânlar, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayını.
• Henden, B. ve Henden, R. (2005). Yerel yönetimlerin hizmet sunumlarındaki değişim ve e-belediyecilik, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 48-66.
• Kaptı, A. (2011). Kamu politika süreci: teorik perspektifler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kırışık, F. ve Sezer, Ö. (2015). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin (bit) kamu politikası oluşturma sürecindeki rolü. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 199-216.
• Kösecik, M. ve Karkın N. (2004), Belediye yöneticilerinin ve meclis üyelerinin e-devlete bakışı: Denizli örneği, Türk İdare Dergisi, 76(443), 119-139.
• Lasswell, H. (1979). The politics and economics of public policy, Homewod, II: Dersey Press.
• Leblebici, D. N., Öktem, M. K. ve Aydın, M. D. (2003). Türkiye’de kamu kesiminde bilgi teknolojileri uygulamaları ve e-bürokrasi: örgütsel dönüşüm üzerindeki etkiler, Kamu Yönetiminde Kalite 3. Ulusal Kongresi, Ankara: TODAİE.
• Lofstedt, U. (2005). E-government-assesment of current research and some proposals for future dırections, International Journal of Public Information Systems, (1), 39-52.
• Masuda, Y. (1990). Managing in the information society, USA: Mass., Basil Blackwall OECD (2003), The e-government ımperative, Paris.
• Sobacı, M. Z. (2012). E-devlet: kuramsal bir bakış, M. Z. Sobacı ve M. Yıldız (Ed.), E-Devlet: Kamu Yönetimi Ve Teknoloji İlişkisinde Güncel Gelişmeler, Ankara: Nobel Yayınları.
• Şahin, A. (2007). Kamu çalışanlarının e-devleti algılayış biçimleri: beklentiler ve sorunlar, B. Eryılmaz, M. Eken, M. Şen (Ed.), Kamu Yönetimi Yazıları içinde, Ankara: Nobel Yayınları.
• Türkiye Bilişim Derneği. (2006). E-devlet kavramları el kitabı, Türkiye Bilişim Derneği Kamu Bilişim Platformu VIII, Antalya.
• Usta, A. (2013). Kamu politikaları analizine kuramsal bir bakış. Yasama Dergisi, (24), 78-102.
• Von Haldenwang, C. (2004). Electronic government (e-government) and development, The European Journal of Development Research, 16 (2), 417-432.
• Yerlikaya, H. (2015). Kamu politikalarının oluşturulmasında katılımcılık ve bilgi ve iletişim teknolojileri, Planlama Uzmanlığı Tezi, Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Yıldırım, U. ve Öner, Ş. (2004), Bilgi Toplumu sürecinde yerel yönetimlerde eğitim-bilişim teknolojisinden yararlanma: Türkiye’de e-belediye uygulamaları, The Turkish Online Journal of Educational Techonology, 3(1), 49-60.
• Yıldız, M. (2002). Bir kamu politikası aracı olarak internet kafeler, Amme İdaresi Dergisi, 35 (2), 77-92.
• Yıldız, M. (2003). Elektronik e-devlet kuram ve uygulamasına genel bir bakış ve değerlendirme, M. Acar ve H. Özgür (Ed.), Çağdaş Kamu Yönetimi- I içinde (ss.305-327), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldız, M. (2007). Uluslararası Kuruluşların Türkiye’nin e-devlet siyasalarına etkisi, Amme İdaresi Dergisi, 40(2), 39-55.
• Yıldız, M. ve Sobacı, M. Z. (2013). Kamu politikası kuram ve uygulama, Ankara: Adres Yayınları.
• Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü 2015-2019 Stratejik Planı [URL:http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/EGRe4+VGM_Stratejik_Plan_2015-2019.pdf] internet adresinden 09 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2013-2017 Stratejik Planı [URL: https://strateji.sanayi.gov.tr/DokumanGetHandler. ashx?dokumanId=54ee5586-7c04-415a-a6a0-f12d669da44b] internet adresinden 09 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Devletin kısayolu e-devlet kapısı [URL:https://static.turkiye.gov.tr/downloads/portal/e-Devlet-Kapisi-Sunumu.pdf] internet adresinden 17 Ekim 2017 tarihinde edinilmiştir.
• E-Devlet portali, e-devlet hakkında [URL: http://www.edevlet.gov.tr/e-devlet-hakkinda/] internet adresinden 07 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı 2015-2019 Dönemi Stratejik Planı [URL: http://sgb.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/39219,stratejik-plan-2015-2019v3pdf.pdf?0] internet adresinden 08 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Milli e-posta sistemi geliyor [URL: http://www.trthaber.com/haber/gundem/milli-eposta-sistemi-geliyor-327826.html] internet adresinden 11 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Onuncu Kalkınma Planı [URL: http://kkp.tarim.gov.tr/sp/O n u n c u % 2 0 K a l k % C 4 % B 1 n m a % 2 0 Plan%C4%B1(2014-2018).pdf] internet adresinden 08 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Yerel Yönetimler Merkezi - Merkez Hakkında [URL: http://www.yerelnet.org.tr/genel/hakkimizda.php] internet adresinden 10 Eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
• 5369 Sayılı Evrensel Hizmetin Sağlanması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun [URL: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/06/20050625-2.htm] internet adresinden17 Ekim 2017 tarihinde edinilmiştir.