Selekte Edilen Bazı Erik Genotiplerinin Monroe Şeftali ve Aprikoz Kayısı Çeşidi ile Aşı Uyuşma Durumlarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 9, 31.07.2020

İbrahim Gür , Hakkı Koçal Emel Kaçal , Melih Aydınlı , Bilal Yalçın , Ömer Karamürsel , Hasan Cumhur Sarısu , İsmail Demirtaş

Öz

Bu çalışma 2018-2020 yılları arasında Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsünde yürütülmüştür. Bu çalışmada Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü’nde yürütülen “Seleksiyon Yolu ile Yeni Klonal Erik Anaçlarının Geliştirilmesi” isimli Tagem projesi kapsamında selekte edilen P. cerasifera Ehrh. türüne ait 8 erik genotipinin “Aprikoz” kayısı ve “Monroe” şeftali çeşitleri ile aşı uyuşma durumları incelenmiştir. Aşılamadan 6 ay sonra alınan aşı örnekleri makroskabik ve mikroskobik olarak değerlendirilmiştir. “Aprikoz” kayısı çeşidi ile olan tüm aşı kombinasyonlarında hem arazi hem de mikroskobik incelemelerde herhangi bir uyuşmazlık belirtisine rastlanmamıştır. “Monroe” şeftali çeşidi ile olan aşı kombinasyonlarında sadece “Şph 4” genotipinde uyuşma tespit edilmiştir. Diğer genotiplerde ise hem arazi gözlemlerinde hem de mikroskobik incelemelerde yoğun uyuşmazlık belirtileri gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

P. Cerasifera, Genotip, Anaç, Aşı Uyuşması

Kaynakça

• Baş, M., 1998. Farklı Prunus Klon ve Çöğür Anaçlarının Bazı Kayısı Çeşitleriyle Uyuşma Düzeyi, Bitki Besin Maddeleri Alımı ve Büyümeye Etkileri Üzerinde Araştırmalar (D. Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 201 s.
• Baş, M., Paydaş, S., 2000. Farklı Prunus Klon ve Çöğür Anaçlarının Bazı Kayısı Çeşitleriyle Aşı Uyuşma Düzeylerinin Belirlenmesi. Bahçe, 29(1-2), 81-89.
• Buck, G. J., 1953. Histological Development of The Bud Graft Union in Roses. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 62:497-502
• Büyükyılmaz, M., F. Öz, 1994. Yaprağını Döken Meyve Ağaçlarında Kullanılan Anaçlar.Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü,Yalova,No:70,44 s.
• Demirsoy, H., Bilgener, Ş., 2006. Bazı Uyuşur ve Uyuşmaz Şeftali/Erik Aşı Kombinasyonlarında Aşı Yerinin Anatomik Olarak İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1), 89-94.
• Deveci, L., 1967. Şeftali Ziraatı. Türkiye Ziraatçılar Cem. Yayınları. No:7 İzmit. 168 s. Erbil, Y., Burak, M., 1999. Meyve Fidan Üretiminde Klon Anaçlarının Kullanımı ve Önemli Klon Anaçları, Tarım ve Köy Dergisi, 128.
• Erbil, Y. 2000. Bursa, Kocaeli ve Yalova Yöresinde Prunus Cerasifera Ehrh. Türüne Giren Eriklerin Bazı Anaçlık Nitelikleri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü. Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler. Yayın No:137
• Errea, P., 1998. Implications of Phenolic Compounds in Graft İncompatibility in Fruit Tree Species. Scientia Horticulturae, 74, 195-205
• Errea, P., Felipe, A., Herrero, M. 1994. Graft Establisment Between Compatible and Incompatible Prunus spp. Jour. of Experimental Botany, Vol. 45, No: 272: 393-401 p.
• Janıck, J., 1979. Horticultural Science. Third Edition Wolt. Freeman Company. San Fransisco. 608 p.
• Gülcan, R 1991. Meyve Ağaçlarında Anaç Islahı. Türkiye 1. Fidancılık Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s.185-193. Ankara.
• Gülen, H., 2003. Otsu Bitkilerde Aşı Uyuşmazlığı. Cine Tarım, 7(52), 42-43..
• Hartman, H.T., Kester, D.E., Davıes, F.T., Geneve, R.L., 1997. The Biology of Grafting Plant Propagation: Principles and Practices. Prentice-Hall, Inc., 662p. New Jersey.
• Herrero, J., 1951. Studies of Compatible and Incompatible Graft Combinations with Special Reference to Hardy Fruit Trees. Repr. Jour. Hort. Sci. 26 (3): 186-237 p.
• Kankaya, A., Özyiğit, S., Tekintaş, F. E., Seferoğlu, G. H. 1999. Bazı Erik ve Kayısı Çeşitlerinin Pixy Anacı ile Uyuşmalarının Belirlenmesi. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 14-17 Eylül 1999, Ankara. 295-299 s
• Koçal, H., Pırlak, L. 2011. Bazı Prunus Klon ve Çöğür Anaçlarının Alyanak ve Roksana Kayısı Çeşitleriyle Aşı Uyuşma Düzeylerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(1), 39-45.
• Kolesnikov, V.A., 1971. The Root Systems of Fruit Plants, MIR Publication, 269. Moscow.
• Küden, A., 1988. Subtropik İklim Koşullarında Ilıman İklim Meyve Türleri Fidanlarının Yetiştirilme Olanakları Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 155 s. Moing, A.,1987. Grafting İncompatibility of Peachon Myrobolan Plum: A Study of Stoma Physological and Structural Aspects. Horticultural Abstaracts, 57,7562.
• Moose, B., 1962.Graft Incompatibility in Fruit Trees. Comman Wealth Agricultural Bureaux, England. 36 p.
• Moreno, M.A., Moing, A., Lansac, M., Gaudillère, J.P., Salesses, G. 1993. Peach/ Myrobalan Plum Graft İncompatibility in The Nursery. j. Hort. Sci. 68705714
• Moreno, M.A., Gaudillère, J.P., Moing, A.1994, Protein and Amino Acid Content in Compatible and İncompatible Peach/Plum Grafts, J. Hort. Sci. 69955962
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınlan. 128. Ders Kitabı.11. A.Ü. Basımevi, ANKARA
• Özçağıran, R., 1974. Meyve Ağaçlarında Anaç ile Kalem Arasındaki Fizyolojik İlişkiler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:243, İzmir.
• Özyiğit, S., Şevik, İ., Tekintaş, E., 2003. 0 900 Ziraat, Starks Gold Kiraz Çeşitleri ve Kütahya (1353, 1408) Vişne Çeşidinin Bazı Klonal Anaçlarla Uyuşmalarının Belirlenmesi ( Sonuç Raporu). Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü. Eğirdir
• Polat, A., 1990. Yeni Dünyaların Hava Daldırması, Çelik ve Farklı Anaçlarda Değişik Aşı Yöntemleri ile Çoğaltılmaları Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 297 s.
• Salesses, G., Renaud, R., Bonnet, A., 1988. Creation of Plum Rootstock for peach and Plum by İnterspesific Hybridization. Acta Horticulturae, 224:339-343.
• Seferoğlu, G. H., 1995. Compatibility of Some Plum Varieties with Apricot Rootstock. Tenth International Symposium an Apricot Culture, No: 384, 505-509 p
• Sımons, R. K., 1987. Compatibility and Stock-Scion Intecations as Related to Dwarfing (Eds. C. R. ROM and F. R. Carlson). Rootstocks for Fruiet Crops. John Wiley Sons., New York, USA: 79-106 Ünal, A., Tanrısever, A., 1986. Bazı Ayva ve Armut Çeşitlerinde Kalburlu Boruların Yapıları ve Bunların Uyuşmazlıkla İlişkileri Üzerinde Araştırmalar. Doğa Tarım Orman Dergisi, TÜBİTAK, Ankara, 10 (2): 288-297
• Vural, E., 2004. Bazı Elma Klon Anaçlarında Çelik Köklenmesinin Anatomik ve Fizyolojik Olarak İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 69s, Isparta.
• YENTÜR, S., 1995. Bitki Anatomisi. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, İstanbul, No: 227. 560 s.
• Yılmaz, M., 1992. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Ç.Ü. Basımevi, ADANA.
• Zarrouk, O., Gogorcena, Y., Moreno, M. A., Pinochet, J. 2006. Graft compatibility between peach cultivars and Prunus rootstocks. HortScience 41:1389–1394.