Üretici Bakış Açısıyla Elma İşletmelerinin Pazarlama Yapısının Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 68 - 74, 31.12.2022

Alamettin Bayav , Bahri Karlı , Dilek Karamürsel , Fatma Öztürk , Orhan Gündüz

https://doi.org/10.51532/meyve.1214496

Öz

pazarlama yapısını ortaya koymaktır. Çalışmada kullanılan veriler 175 elma üreticisinden anket yoluyla elde edilmiştir. Sonuçlar pazarlama şekillerinin illere ve işletme büyüklüklerine göre değiştiğini göstermektedir. Isparta’da üretilen elmanın %71.83’ü, Karaman’da %43.54’ü ve Niğde’de %9.57’si soğuk hava deposundan pazara arz edilmektedir. Isparta’da elmanın %24.01’i, Karaman’da %24.19’u, Niğde’de ise %39.23’ü peşin olarak satılmaktadır. İşletme büyüklüğü arttıkça işletmelerin peşin satış oranları düşmektedir. Genel olarak değerlendirildiğinde üreticilerin %90.90’ı tüccara, %4.60’ı ihracatçıya, %3.40’ı komisyoncuya ve %1.10’u ise büyük marketlere satış yapmaktadır. Üç ilde de elma pazarlaması bireysel çabalarla yapılmaktadır. Genel olarak işletmeler pazarlamada sorun yaşadıklarını, pazarlama sorununu üretimi kısıtlayıcı bir faktör olarak değerlendirdiklerini, elma fiyatının üretim maliyetine göre çok düşük seviyelerde oluştuğunu ve vadeli satıştan kaynaklı sorun yaşadıkları bildirmiştir. İşletmelerin bir kooperatif çatısı altında birlikte hareket etmeleri elma pazarlama etkinliğini artıracaktır. İllerin soğuk hava depo kapasitelerinin artırılması da pazarlama etkinliği açısından önemli bir konu olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Elma Yetiştiriciliği, Meyvecilik, Pazarlama, Türkiye

Destekleyen Kurum

TAGEM

Proje Numarası

TAGEM/TEPAD/A/19/A8/P1/1398

Teşekkür

Çalışmaya finansal destek sağlayan TAGEM'e teşekkür ederiz.

Evaluation of the Marketing Structure of Apple Farms from the Producer's Perspective

Öz

This study aims to lay out the marketing structure of apples, which are grown in almost every region of Turkey, from the perspective of producers in the Isparta, Karaman, and Niğde provinces. The data used in the study were obtained from 175 apple producers through a questionnaire. The results showed that marketing patterns vary according to provinces and farm sizes. Of the apples produced in Isparta province, 71.83%, 43.54% in Karaman province, and 9.57% in Niğde province were supplied to the market from cold storage. In Isparta province, 24.01%, Karaman province, 24.19%, and Niğde province, 39.23% of apples were sold in cash. As the size of the farms' increases, the cash sales rates of the farms decrease. In general, 90.90% of producers sold to dealers, 4.60% to exporters, 3.40% to brokers, and 1.10% to supermarkets. Apple marketing has been carried out by individual efforts in all three provinces. The farms reported that they had problems in marketing, that they considered the marketing problem as a limiting factor in production, that the apple price was very low compared to the cost of production and that they had problems due to forward sales. If the farms act together with an organization such as a cooperative, it will increase apple's marketing efficiency. Increasing the cold storage capacity of provinces is also considered an important issue regarding marketing efficiency.

Anahtar Kelimeler

Apple growing, fruit growing, marketing, Türkiye

Proje Numarası

TAGEM/TEPAD/A/19/A8/P1/1398

Kaynakça

• Akman N, Çiçek G, 2017. Çanakkale İlindeki Soğuk Hava Depo Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5(1): 7–12.
• Ali J, Kachroo J, 2020. Marketing Analysis of the Commercial Cultivars of Apple in Mountainous and Inaccessible Areas of Chenab Valley. Indian Journal of Economics and Development 16(2): 239-246.
• Balcı D, Giray FH, 2020. Isparta Meyvecilik Sektörünün Karo Modeli ile Rekabet Analizi. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology 8(3): 784-792. https://doi.org/10.24925/turjaf.v8i3.784-792.3358
• Bayav A, Konak K, Karamürsel D, Öztürk FP, 2005. Türkiye’de elma üretimi, pazarlaması ve dış satımı. GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül 2005, 427-437, Şanlıurfa.
• Bayav A, 2007. Isparta İlinde Elma İşletmelerinde Yeniliklerin ve Araştırma Sonuçlarının Benimsenme Düzeyleri ve Etki Değerlendirmeleri. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 155s, Aydın.
• Bayav A, Karlı B, 2021. Economic Performance of Apple Farms: A Case of Isparta and Karaman Provinces of Turkey. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology 9(4): 837-842. https://doi.org/10.24925/turjaf.v9i4.837-842.4290
• Bayramoğlu Z, Çelik Y, Oğuz C, 2009. Konya İlinde Elma Üretiminin Mevcut Durumu ve Gelişme Olanakları. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(1):11-15.
• Çevik O, Bay M, Mortaş M, Öz M, Erdemir NK, 2015. Rekabet, Finansman ve Pazarlama Perspektifinden Karaman’da Elmacılık Sektörünün Durumu. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 17(29): 110-126.
• Erdoğan E, Adanacıoğlu H, Örmeci Kart M, 2016. Elma Üretiminde Pazarlama Etkinliğinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Isparta Senirkent İlçesi Örneği. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi 19(2): 152-159. https://doi.org/10.18016/ksujns.03353
• Ertürk YE, Karadaş K, Geçer MK, 2016. Iğdır İlinde Elma Üretimi ve Pazarlaması. Meyve Bilimi Özel Sayı(Sempozyum): 38-43.
• FAO, 2022. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü. https://www.fao.org/faostat/en/#data Erişim Tarihi 01 Kasım, 2022.
• Girmay G, Menza M, Mada M, Abebe T, 2014. Empirical Study on Apple Production, Marketing and its Contribution to Household Income in Chencha District of Southern Ethiopia. Scholarly Journal of Agricultural Science 4(3): 166-175.
• Gül M, Erkan O, 2005. Toros Dağları geçit bölgelerinde elma üretiminin ekonomik analizi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 20(4): 87-96.
• Karakaya E, Kızıloğlu S, 2021. TRB1 Bölgesinde (Bingöl, Elazığ ve Malatya İlleri) Elma Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 8(2): 470–483. https://doi.org/10.30910/turkjans.888986
• Karamürsel D, Öztürk FP, Öztürk G, Kaymak S, Eren İ, Akgül H, 2004. Eğirdir Yöresi Elma Yetiştiriciliğinin Durumu ve Sorunlarının Belirlenmesi ile Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül 2004, 225-231, Tokat.
• Kashyap R, Guleria A, 2015. Socio-economic and marketing analysis of apple growers in Mandi district of Himachal Pradesh. Journal of Hill Agriculture 6(2): 202-206. https://doi.org/10.5958/2230-7338.2015.00044.0
• Kaynaş K, Sakaldaş M, 2009. Karaman İli̇nde Elma Depolanan Soğuk Hava Tesi̇si̇ Varlığı, Sorunlar ve Çözüm Öneri̇leri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(1):159-163.
• Kaynaş K, Şeker M, Gündoğdu MA, Sakaldaş M, Akçal A, İzmir A, 2019. Çanakkale’de Elma Yetiştiriciliğinin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(1): 35–39.
• Özdemir B, Akbay C, Çelik A, 2015. Mersin İli Gülnar İlçesi Elma Üreticilerinin Mevcut Durumu ve Sorunlar. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 8(2): 56-58.
• Sabır FK, Sabır A, Gençer A, 2017. Karaman İli Soğuk Hava Deposu İşletmeciliğinin Mevcut Durumu ve Sorunları. Meyve Bilimi Özel Sayı(Sempozyum): 102-107.
• Sehgal S, Kumar M, 2022. Analysis of Marketing Channels and Marketing Efficiency of Apple Growers in Kashmir (J&K), India. South Asian Journal of Social Studies and Economics 16(1): 16-23.
• Soare E, Chiurciu IA, 2018. Trends in The Production and Marketing of Apples in Romania. Scientific Papers Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development 18(1): 465-472.
• TDK, 2022. Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi 01 Kasım, 2022.
• TÜİK, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr Erişim Tarihi 01 Kasım, 2022.
• Wani, FA, Songara M, 2017. Production and Marketing of Apple in Himachal Pradesh: An Empirical Study. International Journal of Research Culture Society 1(10):34-40.
• Yamane T, 2001. Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Yurdakul O, 1996. Tarım Ürünleri Pazarlaması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, Genel Yayın No: 39, Adana.