Düzeltme: Factors Affecting Türkiye's Foreign Trade in Fruits: A Gravity Model Approach

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 166 - 172, 18.08.2023

Alamettin Bayav

Bu makalenin ilk hali 18 Ağustos 2023 tarihinde yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/meyve/issue/79477/1333265

Düzeltme Notu

Öz

The main goal of this study is to identify the factors affecting Türkiye's foreign trade in fruits using the gravity model. For this purpose, a panel data set covering 2003-2022 for the 50 countries with which Türkiye conducts the most fruit trade has been utilized. The results showed that the key factors affecting the size of Türkiye's foreign trade in fruits are the Gross Domestic Product (GDP) of Türkiye and its trading partner countries, as well as the distance between them. An increase in the GDP of Türkiye and its trading partner increases the volume of fruit trade. On the other hand, as the distance between Türkiye and the trading partner countries increases, the volume of fruit trade decrease. The gravity models conclude that the variables of Türkiye's population, having a maritime connection with the partner country and border do not affect fruit trade. Understanding the factors affecting fruit foreign trade will enhance the sector's competitiveness, develop more effective policies and marketing strategies in fruit trade and support fruit producers' success in international markets.

Anahtar Kelimeler

Fruit, International Trade, Panel Data Analysis, GDP, Distance

Düzeltme: Türkiye'nin Meyve Dış Ticaretini Etkileyen Faktörler: Bir Çekim Modeli Yaklaşımı

Bu makalenin ilk hali 18 Ağustos 2023 tarihinde yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/meyve/issue/79477/1333265

Düzeltme Notu

Meyve Bilimi Dergisi Cilt, Sayı değişikliği

Öz

Bu çalışmanın ana amacı Türkiye’nin meyve dış ticaretini etkileyen faktörleri çekim modeliyle belirlenmektir. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye'nin en fazla meyve ticareti yaptığı 50 ülkeye ait 2003-2022 yıllarını kapsayan panel veri seti kullanılmıştır. Sonuçlar, Türkiye'nin meyve dış ticaretinin büyüklüğünü etkileyen temel faktörlerin Türkiye ve ticaret ortağı ülkenin milli gelirleri (GSYİH) ve aralarındaki mesafe olduğunu göstermektedir. Türkiye ve ticaret ortağı ülkenin GSYİH’sindeki artış, meyve ticaret hacmini artırmaktadır. Buna karşın, Türkiye ile ticaret ortağı ülke arasındaki mesafe arttıkça meyve ticaret hacminin azaldığı belirlenmiştir. Oluşturulan çekim modellerinde Türkiye'nin nüfusu, partner ülke ile deniz bağlantısının olması ve sınır komşuluğu değişkenlerinin meyve ticaretini istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilemediği sonucuna varılmıştır. Meyve dış ticaretini etkileyen faktörlerin anlaşılması, sektörün rekabet gücünün artırılmasına, meyve ticaretinde daha etkili politikaların ve pazarlama stratejilerinin geliştirilmesine ve meyve üreticilerinin uluslararası pazarlarda daha başarılı olmasına yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Meyve, Uluslararası Ticaret, Panel Veri Analizi, GSYİH, Mesafe

Kaynakça

• Akpınar M, Gül M, Dağıstan E, 2006. AB sürecinde Türkiye meyve dış ticaret yapısı ve gelişimi. Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi, 13-15 Eylül 2006, 836-848, Antalya.
• Anderson JE, 1979. A theoretical foundation for the gravity equation. The American Economic Review 69(1): 106-116.
• Anderson JE, van Wincoop E, 2003. Gravity with Gravitas: A solution to the border puzzle. American Economic Review 93(1): 170–192.
• Ari, YO, Sayar R, 2020. Factors Affecting Turkey’s Fresh Fruit and Vegetable Exports: A Gravity Model Analysis. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 2020 Sonbahar Özel Sayı(I/II): 83-89.
• Atici C, Guloglu B, 2006. Gravity Model of Turkey's Fresh and Processed Fruit and Vegetable Export to the EU. Journal of International Food & Agribusiness Marketing 18:3-4, 7-21. DOI:10.1300/J047v18n03_02
• Baltagi BH, 2005. Econometric analysis of panel data 3rd edition. John Wiley & Sons, Ltd. 302 pp, Chichester.
• Bergstrand JH, 1985. The Gravity equation in international trade: Some microeconomic foundations and empirical evidence. The review of Economics and Statistics 67(3): 474-481.
• Bergstrand JH, 1989. The generalized Gravity equation, monopolistic competition and the factor-proportions theory in ınternational trade. Review of economics and statistics 71(1): 143–153.
• CEPII, 2023. Erişim tarihi: 01.07.2023 http://www.cepii.fr/CEPII/en/bdd_modele/bdd_modele_item.asp?id=8 Çağlar M, Demirci M, 2017. Üzümsü Meyvelerde Bulunan Fenolik Bileşikler ve Beslenmedeki Önemi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 7(11): 18-26.
• Çetinkaya H, Gözel H, Türker S, 2022. Farklı Yaklaşımlarla Tarıma Yeniden Bakış. (Ed: Satar A, Gül İ, Haspolat YK), Türkiye'de Meyveciliğin Gelişimi ve Durum Değerlendirmesi. Orient Yayınları, Ankara, 574-598.
• Deardorff A, 1998. Determinants of bilateral trade: Does gravity work in a neoclassical world? In J.A. Frankel (Ed.) The regionalization of the world economy. 7-32 pp, University of Chicago Press.
• Demiroğlu Ö, 2019. Çekim Modeli Uygulamasında Son Gelişmeler ve Yapısal / Teorik Çekim Modeli. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18(35): 889-904.
• FAO, 2023. Erişim Tarihi 01 Temmuz, 2023. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü. https://www.fao.org/faostat/en/#data
• Feenstra RC, 2004. Advanced International Trade: Theory and Evidence, New Jersey.
• Gül M, Akpınar MG, 2006. Dünya ve Türkiye meyve üretimindeki gelişmelerin incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 19: 15-27.
• Gül M, Yılmaz H, Akpınar M, 2008. Yaş meyve sebze tüketim ve harcama yapısı Adana ili örneği. VIII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Gıda Pazarlaması Bildirileri, 25-27 Haziran 2008, 133-144, Bursa.
• Gülcü M, Demirci AŞ, Güner KB, 2008. Siyah Üzüm; Zengin Besin İçeriği ve Sağlık Açısından Önemi. Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23 Mayıs 2008, Erzurum.
• Haveman J, Hummels D, 2004. Alternative hypotheses and the volume of trade: the Gravity equation and the extent of specialization. Canadian Journal of Economics 37(1): 199– 218.
• Helpman E, 1987. Imperfect competition and international trade: Evidence from fourteen industrial countries. Journal of the Japanese and International Economies 1(1): 62–81.
• Helpman E, Melitz M, Rubinstein Y, 2008. Estimating trade flows: Trading partners and trading volumes. Quarterly Journal of Economics 23(2): 441–487.
• Hsiao C, 2007. Panel data analysis-advantages and challenges. Test 16(1): 1-22.
• Işın F, 2017. Türkiye'nin Kuru İncir İhracat Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı. Tarım Ekonomisi Dergisi 23(2): 223-229. DOI: 10.24181/tarekoder.364904
• ITC, 2023. Erişim tarihi:01.07.2023. International Trade Center Trade Map. https://www.trademap.org
• İkinci A, Ekinci H, 2022. Hünnap (Ziziphus jujuba Mill.) Meyvesinin Besin İçeriği ve İnsan Sağlığı Açısından Önemi. Ases International Health, Engineering and Sciences Congress, 7-8 Mayıs 2022, 365-370, Ankara. Kaplan F, 2016. Türkiye’nin Meyve ve Sebze İhracatı: Bir Çekim Modeli Uygulaması. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 11(42): 77-83.
• Karamürsel D, Öztürk FP, Emre M, Bayav A, Oğuz C, 2019. Türkiye’de Meyve Fidanı Üreten Kamu Kuruluşlarının Durum Analizi. Meyve Bilimi 6(1): 7-14.
• Linder SB, 1961. An essay on trade and transformation. Stockholm: Almqvist & Wiksell. Özer OO, Koksal O, 2016. Determinants of Turkey’s citrus exports: A gravity model approach. New Medit 3: 37–42.
• Pöyhönen P, 1963. A Tentative Model for the Volume of Trade between Countries. Weltwirtschaftliches Archiv 90: 93-100.
• Savaş Y, Işın F, 2019. Türkiye’nin Kuru Üzüm Dış Satım Potansiyelinin Çekim Modeli ile İncelenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi 25(2): 195-200. DOI: 10.24181/tarekoder.622806
• Sevüktekin M, Nargeleçekenler M, 2010. Ekonometrik Zaman Serileri Analizi – Eviews Uygulamalı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Tinbergen J, 1962. Shaping the world economy: Suggestions for an international economic policy. Twentieth Century Fund, New York.
• Toker A, Karlı B, 2021. IPARD Programının Meyvecilik Sektörüne Etkileri: Isparta İli Örneği. Türk Bilim ve Mühendislik Dergisi 3: 13-21.
• WB-WDI, 2023. Erişim tarihi:01.07.2023. The World Bank World Development Indicators. https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
• Yamankaradeniz R, 1981. Beslenme ve sağlık yönünden meyvelerin önemi, Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg 12(1): 183-193.