DUYGUSAL VE HUKUKİ BAKIMDAN NİŞANLANMA

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 27 - 68, 05.01.2024

Oğuzhan Ertekin

Öz

Nişanlanma, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 118. maddesinin birinci fıkrasında evlenme vaadi olarak ifade edilmektedir. Buna göre, kadın ve erkeğin karşılıklı ve birbirine uygun evlenme vaadini içeren irade beyanında bulunmalarıyla nişanlanma bir hukuki ilişki olarak ortaya çıkmaktadır. Bu hukuki ilişki, kadın ve erkek arasında kurulan duygusal niteliği de olan bir ilişkidir. Duygusal niteliği olan bir ilişkinin neden hukuk düzenince tanındığı ve bazı hukuki sonuçlar bağlandığı hususu önem taşımaktadır. Gerçekten de duygusal niteliği olan her sosyal olay hukuk tarafından düzenlenmemişken nişanlanma, hukuk tarafından düzenlenmiştir. Nişanlanmanın duygusal niteliği, nişanlanma hukukuna da yansımıştır. Nişanlanmanın aile hukukuna özgü bir sözleşme olması, farklı cinsten kişiler arasında yapılabilmesi, nişanlanma ve nişanı bozmanın kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olması, irade özgürlüğü ilkesinin kabul edilmesinin gerekmesi, şekle bağlı olmaması, nişanın bozulması için haklı sebebin şart olmaması, taraflardan biri kusurlu olmasa bile nişanın bozulabilmesi, nişanı bozmanın haksız fiil sayılmaması gibi hususlar nişanlanmanın duygusal niteliğinin hukuka yansıması olarak görülebilmektedir. Duygusal bir ilişki olan nişanlanmanın hukuk tarafından düzenlenmesine neden gerek duyulduğu ve nişanlanmanın duygusal niteliğinin hukuka nasıl yansıdığı konuları üzerinde durulmasında fayda görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nişanlanma, Nişanın Bozulması, Duygusal Nitelik, Kusur, Haklı Sebep

Kaynakça

• Abik, Yıldız. “Nişanlanma ve Nişanlılık”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 54/2 (2005): (s. 65-152). https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/628370 (erişim: 17.12.2023).
• Akıntürk, Turgut ve Derya Ateş. Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık, l, 2021.
• Alp Shin, Sinem Naz. “Nişanlanmanın Hüküm ve Sonuçları”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Antalya, O. Gökhan. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I. İstanbul: Legal Yayıncılık, 2015.
• Arsal, Sadri Maksudi. Türk Tarihi ve Hukuk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2020.
• Ateş, Lale. “4721 Sayılı Yeni Türk Medeni Kanunu’nda Nişanlanma”. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
• Avcı, Mustafa. Türk Hukuk Tarihi. Konya: Atlas Akademi Yayınevi, 2020.
• Aydın, M. Akif, Türk Hukuk Tarihi. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2009.
• Ayrancı, Hasan. Ön Sözleşme, Ankara: Yetkin Yayınları, 2006.
• Cin, Halil, Gül Akyılmaz. Türk Hukuk Tarihi. Konya: Sayram Yayınları, 2003.
• Dural, Mustafa, Tufan Öğüz ve M. Alper Gümüş. Türk Özel Hukuku Aile Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2020.
• Dural, Mustafa ve Tufan Öğüz. Türk Özel Hukuku Kişiler Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2019.
• Ekinci, Ekrem Buğra. Osmanlı Hukuku. İstanbul: Arı Sanat Yayınları, 2014.
• Erdem, Mehmet. Aile Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları, 2013.
• Ergüne, Mehmet Serkan. “Nişanın Bozulmasında Maddi Tazminat”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 74/2 (2016): (s. 757-770). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/291043 (erişim: 17.12.2023).
• Feyzioğlu, Feyzi N. Aile Hukuku. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1979.
• Hatemi, Hüseyin. Aile Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Hatemi, Hüseyin ve Emre Gökyayla. Borçlar Hukuku Genel Bölüm. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2014.
• Hatemi, Hüseyin ve Rona Serozan. Aile Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1993.
• Hausheer, Heinz, Thomas Geiser, Regina Aebi-Müller. Das Familienrecht des Schweizerischen Zivilgesetzbuches. Bern: 2007.
• Hegnauer, Cyril, Peter Breitschmid. Grundriss des Eherechts. Bern: Stämpfli Verlag, 2000.
• Herring, Jonathan. Family Law. Harlow, 2017.
• Honsell, Heinrich, Nedim Peter Vogt, Thomas Geiser. Kommentar zum Schweizarischen Privatrecht Zivilgesetzbuch 3. Auflage Art 90. Basel-Cenevre-Münih: 2006.
• İnan, Ali Naim ve Özge Yücel. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014.
• Kahveci, Nuri. İslam Aile Hukuku. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2014.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Aile Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi, 2022.
• Koç, Nevzat. Türk-İsviçre Hukukunda Nişanlanma Sözleşmesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 2002.
• Köprülü, Bülent ve Selim Kaneti. Aile Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1989.
• Kocayusufpaşaoğlu Necip, Hüseyin Hatemi, Rona Serozan ve Abdülkadir Arpacı. Borçlar Hukuku Genel Bölüm Birinci Cilt. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2010.
• Oğuzman, Kemal ve Mustafa Dural. Aile Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1998.
• Özcan,Büyüktanır, B. Gülseren ve Dila Okyar Karaosmanoğlu. “Evlenmeye Zorlamak İçin Öngörülen Cayma Tazminatı ya da Cezai Şart Dava Edilemez; Ancak Yapılan Ödemeler de Geri İstenemez”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 7/1 (2017): s. (215-232). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/744924 (erişim: 22.12.2023).
• Özen Arslan, Damla. “Nişanlanmanın Sona Ermesi ve Sonuçları”. Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3/1 (2022): (s. 5-28). https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2022311 (erişim: 15.12.2023).
• Özmen, Etem Saba. “Nişanın Bozulmasında Cayma Akçası ve Cezai Şart (M.K 83 Madde Değişikliği)”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 4 (1995): (s. 520-577). http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m1995-19954-921 (erişim: 15.12.2023).
• Öztan, Bilge. Aile Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi, 2015.
• Öztan, Bilge. Şahsın Hukuku Hakiki Şahıslar. Ankara: Turhan Kitabevi, 1994.
• Reisoğlu, Safa. Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayınları, 2014. Saymen, Ferit Hakkı ve Halid Kemal Elbir. Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1960.
• Schwarz, Andreas B. Aile Hukuku Cilt 1. çev. Bülent Davran. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1946.
• Şahin Şengül, Eda ve Damla Özden Çelt. “Yargıtay Kararları Işığında Nişanın Bozulmasında Manevi Tazminat”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12/2 (2021): (s. 520-538). https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/1761032 (erişim: 15.12.2023).
• Şahin, Mustafa. “İsviçre Medeni Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Türk Hukukunda Ayırt Etme Gücüne Sahip Küçük ve Kısıtlıların (Sınırlı Ehliyetsizlerin) Nişanlanma Ehliyeti (TMK m.16/I, 118/II)”. Ankara Barosu Dergisi, 4/81 (2014): s. (84-104). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/398206 (erişim: 23.12.2023)
• Tekinay, S. Sulhi. Türk Aile Hukuku. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1971.
• Tuor, Peter, Bernhard Schnyder, Jörg Schmid, Alexandra Jungo. Das Schweizerische Zivilgesetzbuch. 14. Auflage §20. Zürih: 2015.
• Ünlütepe, Mustafa. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021. Velidedeoğlu, H. Veldet. Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku. İstanbul: Nurgök Matbaası, 1965.
• Yaman, Ahmet. İslam Aile Hukuku. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2017.
• Zeytin Çağrı, Gözde. “Nişanlılığın Sona Ermesinin Hukuki Sonuçlarından Hediyelerin Geri Verilmesi”. Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10/1 (2022): (s. 82-101). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2374058 15.12.2023).