Cezaevi Sosyolojisi Açısından İşyurtları Faaliyetleri

Yıl 2020, Sayı: 1, 87 - 104, 30.06.2021

Vehbi Kadri Kamer

Öz

Dünyada ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutuklu sayısı yıllara göre artış
göstermektedir. Bu artışın ekonomik ve sosyal sonuçları bulunmaktadır. Başta hukuk, psikoloji, ekonomi ve sosyal hizmetler olmak üzere birçok disiplin tarafından araştırma yapılan
ceza infaz kurumları özellikle 1940’lı yıllardan sonra sosyoloji biliminin ilgili alanı olmuş,
bu kapsamda çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalarda üzerinde durulan konulardan
biri “cezaevileşme” kavramı olup, bunun sonuçları değerlendirilmiştir. Cezaevileşme kavramı
sosyal sistem kavramı ile yakından ilgili olup, kısaca hükümlülerin ceza infaz kurumu kültürünü benimsemesini ifade etmektedir. Hükümlülerin suça sürüklenmesine neden olan davranışlarının değiştirilerek kurallara uyan ve sorumluluk duygusuna sahip birey olmasını hedefleyen ceza infaz sistemi, gerçekleştirilen genel eğitim, mesleki eğitim ve işyurdu faaliyetleri ile
bir yandan hükümlülerin davranışlarının değişmesi ile sorumluluk sahibi birey olması, diğer
yandan cezaevileşme sürecinin önlenmesi konusunda çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar
içinde ceza infaz kurumlarında sürdürülen işyurdu faaliyetlerinin ayrı bir önemi bulunmaktadır. Bu faaliyetlerle; bir yandan meslek sahibi olmayan hükümlüler meslek sahibi olmakta
ya da meslek sahibi olan hükümlülerin var olan meslekleri geliştirilmekte, diğer yandan hükümlüler çalışma disiplini edinmekte, iletişimleri güçlenmekte ve özgüvenleri gelişmektedir

Anahtar Kelimeler

Ceza İnfaz Kurumu, Sosyal Sistem, Cezaevileşme, Rehabilitasyon, İşyurtları

Kaynakça

• ADAK, Ufuk, XIX. Yüzyılın sonları XX. Yüzyılın Başlarında Aydın Vilayeti’ndeki Hapishaneler, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2006.
• CULLEN, Francis T. / JONSON, Cheryl Lero / NAGİN, Daniel S., Prisons Do Not Reduce Recidivism: The High Cost of Ignoring Science, 2011, file:///C:/Users/ab33992/ Downloads/Prisons_Do_Not_Reduce_Recidivism_The_High_Cost_of_.pdf, The Prison Journal Supplement to 91(3), (erişim tarihi 2.2.2021).
• DAWE, Susan, Vocational Education and Training for Adult Prisoners and Offenders in Australia, 2007, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED499730.pdf, (erişim tarihi 26.01.2021).
• DEADY, Carolyn W., Incarceration and Recidivism: Lessons from Abroad, 2014, http:// www.antoniocasella.eu/nume/Deady_march2014.pdf, (erişim tarihi 2.2.2021).
• DEMİRBAŞ, Timur, Hapishane Kitabı, Editörler Naskali Gürsoy, Emine, Altun, Hilal Oytun, Çalış Ofset, İstanbul, 2010.
• DEMİRKOL, Kurtuluş, I. Meşrutiyet Döneminde Edirne Vilayeti Hapishaneleri, Yayınlanmış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2012.
• DRAKE, Deborah H. / DARKE, Earle / SACHA, Rod, Prison Life, Sociology of: Recent Perspectives from the United Kingdom, 2015, http://oro.open.ac.uk/40428/1/Elsevier%20encyclopedia%20entry.pdf, (erişim tarihi 26.01.2021).
• GÖKTAŞ, Ünal, Açık Ceza İnfaz Kurumlarında Çalışan Hükümlülerin İşyurtlarında ve İş Atölyelerinde Çalıştıkları Dönemlerde Elde Ettikleri Mesleki Beceriler, Kazanımlar ve Performans Yönetimi Uygulaması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Bilecik, 2017.
• GUILBAUD, Fabrice, Working in Prison: Time as Experienced by Inmate-Workers, 2010, file:///C:/Users/ab33992/Downloads/RFS_515_0041.pdf (erişim tarihi 26.01.2021).
• HAWLEY, Jo / MURPHY, Ilona / SOUTO-OTERO, Manuel, Prison Education and Training in Europe Current State-Of-Play and Challenges, 2013, http://www.antoniocasella.eu/nume/Hawley_UE_education_may13.pdf, (erişim tarihi 26.01.2021).
• İŞYURTLARI KURUMU DAİRE BAŞKANLIĞI, Faaliyet Raporu 2019, 2019, https://iydb.adalet.gov.tr/Resimler/BilgiBankasi/2822020202750Faaliyet%20Raporu%202019.pdf, (erişim tarihi 26.01.2021).
• KAMER, Vehbi Kadri, “2015 Yılında İşyurtları Kurumu-I”, Sesleniş Gazetesi, Yıl: 15, Sayı: 165, 2015.
• KAMER, Vehbi Kadri, “İşyurtları Faaliyetlerinin Amacı”, Sesleniş Gazetesi, Sayı: 150, Ankara, 2015.
• KIZMAZ, Zahir, Cezaevinin ve Hapsetmenin Suçu Engellemedeki Etkisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 17, Kütahya, 2007, https://dergipark.org. tr/tr/pub/dpusbe/issue/4759/65374, (erişim tarihi 26.01.2021).
• MBATHA, Clement Muinde / W KERRE, Bonaventure / FEREJ, Ahmed / KİTAİNGE, Kisilu Mashtakh, “How Effective is Vocational Education and Training for Rehabilitation in Kenyan Prisons? A Study Protocol.”, American Journal of Educational Research, Sayı: 10, 2019, http://article.scieducationalresearch.com/pdf/education-7-10-3.pdf, (erişim tarihi 11.2.2021).
• NEWTON, Alexander / MAY, Xennor / EAME, Steven / AHMAD, Maryam, Economic and Social Costs of Reoffending Analytical Report, 2019, https://assets.publishing. service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/814650/ economic-social-costs-reoffending.pdf, (erişim tarihi 2.2.2021).
• PABJAN, Barbara, Researching Prison - A Sociological Analysis of Social System, 2005, https://core.ac.uk/download/pdf/14444444.pdf, (erişim tarihi 26.01.2021).
• SARIDİKEN, Mustafa, Hükümlü ve Tutukluların Meslek Edindirme Faaliyetlerinin İş Yaşamlarına Etkisi: Maltepe Ceza İnfaz Kurumları Kampüsünde Örnek Çalışma, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı, Gaziantep, 2014.
• WIKIPEDIA, 2021, https://en.wikipedia.org/wiki/Inmate_Code, (erişim tarihi 07.02.2021).
• WORLD PRISON BRIEF, 2012, https://www.prisonstudies.org/highest-to-lowest/ prison-population-total?field_region_taxonomy_tid=All, (erişim tarihi 26.01.2021).