Öz
Ali Emîrî Efendi, küçük yaşlardan itibaren kitaplara duyduğu sevgiyle tanınan, yaşamı boyunca binlerce eser okuyarak büyük bir kitap koleksiyonu oluşturmuş, bu koleksiyonu Millet Kütüphanesi'ne bağışlamıştır. Aynı zamanda, Türk edebiyatı ve Türk basın tarihi açısından önemli bir figür olan Ali Emîrî Efendi, hayatını insanlara hizmet etmeye, vatanına ve milletine katkı sağlamaya adamıştır. Bu çalışmanın amacı, Ali Emîrî Efendi'ye dair akademik literatürde yer alan çalışmaları bibliyometrik bir perspektiften incelemektir. Bu kapsamda, Web of Science (WoS) veri tabanında yer alan çalışmalar, yıllar, atıf sayıları, yazarlar, indeksler, kurumlar, yazım dilleri, türler ve ülkeler gibi farklı değişkenlere göre analiz edilmiştir. Çalışmaların verileri doküman incelemesi ve içerik analizi yoluyla toplanmış ve VOSviewer yazılımı kullanılarak ağ haritalarına yer verilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, ilk akademik çalışma 2009 yılında, en güncel çalışma ise 2023 yılında yayımlanmıştır. Araştırmaların büyük bir kısmının tek yazarlı, Türkçe dilinde, makale türünde ve Türkiye’de yazıldığı tespit edilmiştir. Çalışmalar çoğunlukla ESCI indeksinde yer almakta olup, Gazi Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesi en fazla katkı sağlayan kurumlar arasında öne çıkmaktadır. Ayrıca, 2021 yılı en fazla atıf alınan yıl olarak belirlenmiş ve anahtar kelimeler arasında “Türk İslâm Edebiyatı” ve “Ali Emîrî” en yaygın olarak kullanılmıştır. Ortak yazarlık ağında, bağlantı gücü en yüksek yazarlar arasında “Kafes, Mahmut” ve “Yavuz, Orhan” öne çıkmaktadır. Genel olarak, Ali Emîrî Efendi ile ilgili akademik çalışmaların büyük bir kısmının onun kitap koleksiyonlarından faydalanarak yazıldığı ve bu çalışmalarda genellikle olumlu yönlerinin vurgulandığı gözlemlenmiştir. Ali Emîrî Efendi, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemine ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarına tanıklık eden, çok yönlü bir şahsiyet olup, yaptığı katkılarla edebiyat ve kültür dünyasına önemli izler bırakmıştır. Bu çalışmanın sonuçları, Ali Emîrî Efendi’nin daha geniş bir akademik literatürde ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, farklı veri tabanlarında daha fazla akademik çalışma yayımlanması ve Ali Emîrî Efendi'nin değerinin daha geniş bir kitleye tanıtılması önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler
Ali Emîrî Efendi Türk Basın Tarihi Türk Edebiyat Tarihi Bibliyometrik Analiz
Kaynakça
- Akçay, Ü. (2014). Ali Emîrî Efendi’nin hanedan sevgisi ve II. Abdülhamid’e yazdığı Levâmi’ü’l-Hamîdiyye adlı eseri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 11-19.
- Aksoy Sheridan, R. A. (2022). Fictional(ised) beginnings of the Ottoman Dynasty: Notes on the Hikâyet-ı Zuhûr-ı Âl-i ‘Osmân. Postmedieval, 13 (3-4), 517-532.
- Al, U. & Coştur, R. (2007). Türk Psikoloji Dergisi’nin bibliyometrik profili. Türk Kütüphaneciliği, 21 (2), 142-163.
- Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Alkan, G. (2014). Türkiye’de muhasebe alanında yapılan lisansüstü tez çalışmaları üzerine bBir araştırma (1984-2012). Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 41-52.
- Arslan, M. U. (2016). Bir nâşir olarak Ali Emîrî Efendi ve Gazete Kasîdesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (17), 1-14.
- Arslan, E. (2022). Sosyal bilim araştırmalarında VOSviewer ile bibliyometrik haritalama ve örnek bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), 33-56.
- Artsın, M. (2020). Bir metin madenciliği uygulaması: VOSviewer. Eskişehir Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi B-Teorik Bilimler, 8 (2), 344-354.
- Bak, G. (2024). WoS verilerine göre ifade özgürlüğü konulu akademik çalışmaların bibliyometrik analizi (1975-2024). İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 166-194.
- Batur, Z. & Özcan, H. Z. (2020). Eleştirel düşünme üzerine yazılan lisansüstü tezlerinin bibliyometrik analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9 (2), 834-854.
- Bouquet, O. (2020). Revenge of memory in Turkey: Who is the “real Köprülü”?. Revue d’histoire moderne & contemporaine, 67 (4), 119-132.
- Cunbur, M. (1990). Ali Emîrî Efendi, kütüphanesi ve çıkardığı mecmua. Erdem, 6 (16), 239-252.
- Çelik, K. (1988). Ali Emîrî hayatı-şahsiyeti-eserleri-1857-1924. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstiüsü, Ankara.
- Çelik, K. (2007). Bir kitap dostu Ali Emîrî Efendi, Ankara: Mor yayınları.
- Demir Askeroğlu, E. (2018). Uluslararası Tojdac dergisinin bibliyometrik analizi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 8 (2), 190-202.
- Dinç, S. & Coşgun, G. (2023). 19. yüzyıla ait kayıp âyinleri muhtevi bir mecmua incelemesi -Millet Kütüphanesi Ali Emiri Koleksiyonu AEMNZ758 numaralı âyin mecmuası-. Hitit İlahiyat Dergisi, 22 (1 ), 303-334.
- Erdoğan Çeltik, S. (2007). Ali Emîrî’nin Osmanlı Tarih ve Edebiyat mecmuası üzerine bir inceleme. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Erdoğan Çeltik, S. (2009). Ali Emîrî’nin Vesâikü’l-âsâr’ı. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 51, 259-274.
- Ersoy, F. (2018). Dîvânu Lugâti’t-Türk, Ali Emîrî Efendi’yi nasıl buldu?. Dil Araştırmaları, 12 (23), 79-93.
- Gençboyacı, M. (2012). Diyarbakır’dan İstanbul’a Ali Emîrî Efendi. Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi, 7, 210-247.
- Güneş, A. (2021). Akademik dergilerde yayınlanan din eğitimi konulu makalelerin bibliyometrik analizi (1925-2020). Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 12, 199-222.
- İslamoğlu, A. (2012). Ali Emîrî’nin Osmanlı Tarih Ve Edebiyat Mecmûası’nda yer Alan iki Na‘tı. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12 (3), 87-117.
- Karagöz, B. & Şeref, İ. (2019). Yunus Emre İle ilgili araştırmaların bibliyometrik analizi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13 (27), 123-141.
- Keskiner, P. B. (2009). A selection from the Millet Manuscript Library, Ali Emiri Efendi and his world. Journal of the Royal Asiatic Society, 19 (1), 116–117.
- Kızıloğlu, E. (2022). Kadın akademisyenler üzerine yapılan çalışmaların sistematik bir analizi: Scopus veri tabanı örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57 (1), 458-476.
- Koç Keskin, N. (2010). I. Abdülhamit’in şehzadelerinin Bed’-i Besmele Törenini anlatan Enderûnlu Fâzıl’ın Sûrnâme-i Şehriyâr’ı üzerine. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 27, 149-186.
- Koçak, Z. & Koçak, E. (2022). Edebi eserlerin dil, edebiyat ve turizm bağlamında incelenmesi: Ali Emîrî Efendi örneği. Journal of Current Debates in Social Sciences, 5 (2), 157-173.
- Köksoy, M. (2022). Ali Dede El-Bosnevî’ye ait Terceme-i Ḳaṣîde-i Rûḥiyye-i İbn Sînâ’nın incelenmesi. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24 (46), 361-394.
- Kurtoğlu, O. (2018). Türk Kültürünün münbit bir şehri olan Diyarbakır’daki edebî çevreler ve hâmilik. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 43, 135-144.
- Özcan, H. Z. (2023). Nasreddin Hoca bibliyometrik analizi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 12, 363-380.
- Özmen, A. (2019). Klasik Türk şiirinde değişen muhtevâ: Ali Emîrî Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 109-122.
- Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25, 348-349.
- Saltık, E. (2020). Bir gazetecinin ‘Muhibbân-ı Kütüp’ olarak portresi ve S. M. Tevfik Kütüphanesi. Türk Kütüphaneciliği, 34 (2), 208-228.
- Şahin, O. (2021). Heterodoks Sûfîler arasında meçhul bir ismin izini sürmek: Sûfî Şair Çelebi Sultan’ın kimliğini inşâ denemesi. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 25 (2), 775-796.
- Tevfikoğlu, M. (1971). Millet Kütüphanesi kurucusu Ali Emîrî Efendi. Türk Kütüphaneciliği, 20 (3), 147-155.
- Wallin, J. (2005). Bibliometric methods: Pitfalls and possibilities. Basic and Clinical Pharmacology and Toxicology, 97 (5), 261-275.
- Web of Science (2024). https://www.webofscience.com/wos/woscc/basic-search (01.05.2024).
- Yavuz, O. & Kafes, M. (2012). Kansu Gavrî’nin Arapça Divânı. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28, 63-158.
- Zupic, I. & Čater, T. (2015). Bibliometric Methods In Management And Organization. Organizational Research Methods, 18 (3), 429-472.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Gazetecilik, Gazetecilik Çalışmaları, İletişim Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 27 Aralık 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 26 Aralık 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
MİLLİ KÜLTÜR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ OLARAK TÜRK BİRLİĞİ KONGRELERİNE DESTEĞİMİZ SÜRMEKTEDİR.
22-24 Aralık tarihlerinde Akdeniz'in İncisi Alanya'da gerçekleşen "V. Uluslararası Akdeniz Bilimsel Araştırmalar Kongresi" dergimiz MİKAD ve Alanya Belediyesi'nin işbirliği ile gerçekleşmiştir. MİKAD olarak Türk bilim dünyasına katkı sunmaya devam etmekten onur duymaktayız.
DERGİMİZİN TÜRK DÜNYASINA AKADEMİK BAKIŞI
Milli Kültür Araştırmaları Dergisi akademik yayın hayatı, "Turan Kurultayı" sonuçları ile paralel yöndedir ve bu hedefler doğrultusunda yayın yapmaktadır.
Sonuç bildirgesi ana teması: Köklere inemezseniz göklere yükselemezsiniz..
Hedefi: 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır…
Macaristan’ın Başkenti Budapeşte yakınlarında Bugac’ta düzenlenen TURAN KURULTAYI’nda Türk soyundan gelen Macar, Azeri, Avar, Başkurt, Bulgar, Balkar, Buryat, Çuvaş, Gagavuz, Kabardino, Karaçay, Karakalpak, Kazak, Kırgız,Kumuk, Moğol, Nogay, Oğuz, Özbek, Tatar, Tuva, Türkmen, Uygur ve Yakut boyları bir araya gelerek aşağıdaki kararları almıştır…
1) Ümitlerimizi yeşerten Türk Devletler Teşkilatı’nın kurulması memnuniyetle karşılanmıştır.
2) Bütün dünyaya adından bahsettiren Türk Devletler Teşkilatı daha aktif hâle getirilmelidir.
3) Bu bağlamda Türk Devletler Teşkilatının ikinci ve üçüncü halkaları mutlaka kurulmalıdır.
4) Teşkilatın kurulacak ikinci ve üçüncü halkalarında, “Türk Devletler Teşkilatında biz neden yokuz” diyen pek çok devlet gibi, Balkanlar’dan Moğolistan’a, Uyguristan’dan-Kore’ye kadar bütün akraba toplulukları yer almalıdır.
5) Bunun dışında; Özellikle Balkan Türkleri olmak üzere, Kamboçya’dan-Sri Lanka Türklerine, Pakistan ve Himalaya’daki Türklerden, Girit Türklerine, Libya’da ki Türklerden-Irak’taki Türkmenelindeki Türklere, Romanya Türklerinden-Kırım’a, Nijer’de yaşayan Tuaregler’den-Doğu Afrika’da ve Ortadoğu’da yaşayan Osmanlı Türkü’nün torunlarına, Sibirya’dan Kafkaslara, Tacikistan’a kadar hiçbir oba ve aşiretleri dışarıda bırakmadan temsilci alınması zarûrî olmuştur.
6) İşte öyle bir yapıya büründürülecek Türk Devletler Teşkilatı’nın önemli çalışması hâline gelen TURAN KURULTAYI için teklifimiz; bundan böyle dönüşümlü olarak her iki yılda bir diğer Türk Cumhuriyetlerinin birinde, olimpiyat oyunlarıyla, ekonomik ve kültürel oturumlarıyla kısaca her yönüyle icrâ edilmelidir.
7) Bugün Türk Devletler Teşkilâtının kurulması gibi; Turan Birliğini kurma mücâdelesi için, tam 100 yıl önce şehit düştüğü 4 Ağustos 1922’ye kadar, işgaldeki Türk Devletlerini kurtararak TURAN bayrağı altında biraraya getirmek isteyen Enver Paşa unutulmamalıdır. Anıtı dikilmeli, hayatı ve mücadelesi film yapılarak gelecek nesillere aktarılmalıdır.
8)Türk Devletler Teşkilatının bünyesinde ortak ordu, ortak pazar ve ortak parlamento kurulmalı ve üçer aylık dönemlerde Macaristan Parlamentosunda toplanarak yapılan çalışmalar gözden geçirmelidir.
10) Yine TDT bünyesinde Türk Dünyası Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Türk Dünyası Araştırmalar Enstitüsü,Türk Dünyası Akademisyenler Birliği, Türk Dünyası Tarım Birliği (hayvancılık dahil), Tür Dünyası Sağlık Teşkilatı ve Türk Dünyası Arama Kurtarma (TÜDAK) kurulmalıdır.
11) Türk Dünyası Ekomomik Formu iki yılda bir Türk Dünyasının kalbi konumundaki Aşkabat’ta yapılmalıdır.
12) Türk Dünyası Bilim Olimpiyatları iki yılda bir Özbekistan’da icra edilmelidir.
13) Türk Dünyası Uzay Araştımaları Enstitüsü kurularak Kazakistan’da her yıl toplanmalıdır.
14) Türk Teknofest Festivali her yıl Türkiye’de yapılmalıdır.
15)Türk Dünyası Yüksek Öğrenim Kurumu kurulmalı, Türk Dünyasındaki üniversitelerin denkliği için üniversitelerde ıslah çalışmaları yapılmalıdır.
16) Türk Dünyası Hekimler Birliği Kurularak her yıl Azerbaycan’da biraraya gelmelidir.
17) Türk Dünyası Bilim Ödülleri düzenlenmeli ve iki yılda bir yapılan Turan Kurultayında sahiplerine takdim edilmelidir.
18) Türk Dünyası Film Festivali ve Türk Dünyası Erovizyon Müzik yarışmaları dönüşümlü olarak Kırgızistan’da birer yıl arayla yapılarak dereceye girenlere ödülleri verilmelidir.
19) Merkezi İstanbul’da olan Türk Dünyası Belediyeler Birliği “iş birliği-güç birliği” kapsamında genişletilerek, en küçük belediyelere kadar bütün Türk Dünyasını kapsayacak şekilde dizayn edilmelidir.
20) Türk Dünyası Kültür, sanat, edebiyat çalıştayları yapılarak Türk Dünyasının ortak değerleri, özellikle Dede Korkut, Nasrettin Hoca, Atilla, Timur, Uluğ Bey, Ali Kuşçu gibi önemli şahsiyetler anlatılmalıdır.
21) “Tarihini bilmeyen milletlerin coğrafyasını başkaları çizer” düsturuyla, Türk Dünyası ortak tarihi yeniden yazılmalıdır. Bunun İçin “Millî Tatihçiler Şurâsı” âcilen kurulmalıdır.
22) Başta Doğu Türkistan olmak üzere Musul-Kerkük, Kıbrıs, Kırım, Batı Trakya gibi Türk Bölgelerinin statüleri uluslararası platformlarda sürekli dile getirilerek, layık oldukları konuma gelene kadar dünya gündeminde kalmaları sağlanmalıdır.
Bütün dünya bilmelidir ki, 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır.
Turan Kurultayı Bilim Kurulu
TURAN KURULTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ..
Budapeşte, 13.08.2022