Öz
Kaynakça
- AKYÜZ, Y. (1999). Türk eğitim tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları. ARIKAN, M. (2004). Gaspıralı’nın Türk Dünyası’na Tesirleri. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 17(17). BENDRİKOV, K. (1960). Oçerki po istorii narodnogo obrazovaniya v Turkestane. Moskva: APN RSFSR. Aktaran KADYROV, M. (2014). Kırgızistan’da Ceditçilerin Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Dini Araştırmalar, 17(45 (15-12-2014)), 159-172. COŞKUN, R. 20. Yüzyıl Türk Aydınlanması: Türkİye’dekİ Turan ve Turan’dakİ Türkİye. Düşünce dünyasında türkiz siyaset ve kültür dergisi, 43. ÇAKMAK, C. (2014). İsmail Gaspıralı’nın Ceditçi Aydın Fatih Kerimî Üzerindeki Etkisi. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 11(4), 284-293. DEVLET, N. (1996). İsmail gaspıralı dönemi ve ruslarla uzlaşma. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 2(2). ERGİN, R. (2017). İsmail Gaspıralı Bey. Tarih ve İnsan Dergisi, 1(2), 34-48. GASPIRALI, İ. (2017). Eğitim Yazıları (Haz.: Yavuz Akpınar). İstanbul: Ötüken Neşriyat. GÜNGÖR, E. (2016). Kırgız matbuatının ortaya çıkmasında ceditçiliğin rolü. HTDIRALİYEV, D. (1998). Türkistan'da" cedit" hareketinin fikrî kaynakları ve abay. Ege Üniversitesi Türk Dünyası İncelemeleri, 2(2), 79-89. KADYROV, M. (2014). Kırgızistan’da Ceditçilerin Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Dini Araştırmalar, 17(45 (15-12-2014)), 159-172. KARASAR, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd. KARATAŞ, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştirma Yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80. KONCAK, I. (2013). Ceditçilik hareketi ve Türkistan-Osmanlı devleti ilişkileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, (2), 1. ÖZKAYA, Y. (2007). Đsmail Gaspıralı’nın Hoca-i Sıbyan Kitabı Hakkında Bazı Düşünceler. I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı–Bildiriler (9-15 Nisan 2006 Çeşme-Đzmir), 4. ÖZKAYA, Y. (2011). İsmail Gaspıralı’nın Kıraat-ı Türkî Adlı Eseri. Türkbilig/Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 12(22). ÖZTUNA, Y. (1986). Osmanli devleti tarihi (No. 1). İstanbul. Faisal Finans Kurumu. SAKLI, A. R. (2012). Osmanlı döneminde türk milliyetçiliği. SAKLI, A. R. (2016). Gaspıralı ismail bey ve kırım. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (53), 265-271. SARAY, M. (2003). Gaspıralı İsmail Bey’den Atatürk’e Türk Dünyasında Dil ve Kültür Birliği. İstanbul: Çantay Yayınevi. SÜMER, K. K. (2012). Ağır Yükle Uzun Yol: Kırım’da Ceditçilikten Milli Harekete. Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi, 231. TÜRKYILMAZ, S. Usûl-i Cedit Eğitim ve Selim Sabit’in Elifba Risalesi. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, (17), 127-139. UZUN, T. (2001). İlk Türk Aydınlanma Hareketi: Ceditcilik ve İsmail Gaspıralı. YILMAZ Vurgun, S. (2014). Türkistan’da ceditçilik hareketinin etkisinde tiyatro.
Öz
Cedit
Hareketi, 19. yüzyılda ortaya çıkan, kültür ve eğitim alanında birçok
yenilikler getirmiş bir oluşumdur. Tiyatro, din, şiir, sanat ve fen
bilimlerinde eserler vermekle birlikte ana faaliyet alanını okuma yazma
öğretimi oluşturmaktadır. Betimsel olan bu çalışma tarama modelinde yapılmış ve
veriler, doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Çalışmadaki veriler,
hareketin en önemli ismi olarak kabul edilen Gaspıralı İsmail’in “Mektep ve
Usûl-i Cedit Nedir?”, Rehber-i Muallimin
Ya Ki Muallimlere Yoldaş” ve “Kıraat-i Türki” adlı kitaplarından elde
edilmiştir. Bu kitaplara, Gaspıralı İsmail (Haz. Akpınar, 2014) adlı eserden
ulaşılmıştır. Verilerin analizi sonucunda Usul-i Cedit’in kızların eğitimi,
okul ve sınıfların fiziki şartları gibi konularda modern görüş ve uygulamalara
sahip oldukları, öğrencilere eleştirel düşünme ve işlevsel okuma gibi
becerileri kazandırabilecek nitelikte öğretim verdikleri belirlenmiştir. 000
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKYÜZ, Y. (1999). Türk eğitim tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları. ARIKAN, M. (2004). Gaspıralı’nın Türk Dünyası’na Tesirleri. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 17(17). BENDRİKOV, K. (1960). Oçerki po istorii narodnogo obrazovaniya v Turkestane. Moskva: APN RSFSR. Aktaran KADYROV, M. (2014). Kırgızistan’da Ceditçilerin Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Dini Araştırmalar, 17(45 (15-12-2014)), 159-172. COŞKUN, R. 20. Yüzyıl Türk Aydınlanması: Türkİye’dekİ Turan ve Turan’dakİ Türkİye. Düşünce dünyasında türkiz siyaset ve kültür dergisi, 43. ÇAKMAK, C. (2014). İsmail Gaspıralı’nın Ceditçi Aydın Fatih Kerimî Üzerindeki Etkisi. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 11(4), 284-293. DEVLET, N. (1996). İsmail gaspıralı dönemi ve ruslarla uzlaşma. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 2(2). ERGİN, R. (2017). İsmail Gaspıralı Bey. Tarih ve İnsan Dergisi, 1(2), 34-48. GASPIRALI, İ. (2017). Eğitim Yazıları (Haz.: Yavuz Akpınar). İstanbul: Ötüken Neşriyat. GÜNGÖR, E. (2016). Kırgız matbuatının ortaya çıkmasında ceditçiliğin rolü. HTDIRALİYEV, D. (1998). Türkistan'da" cedit" hareketinin fikrî kaynakları ve abay. Ege Üniversitesi Türk Dünyası İncelemeleri, 2(2), 79-89. KADYROV, M. (2014). Kırgızistan’da Ceditçilerin Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Dini Araştırmalar, 17(45 (15-12-2014)), 159-172. KARASAR, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd. KARATAŞ, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştirma Yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80. KONCAK, I. (2013). Ceditçilik hareketi ve Türkistan-Osmanlı devleti ilişkileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, (2), 1. ÖZKAYA, Y. (2007). Đsmail Gaspıralı’nın Hoca-i Sıbyan Kitabı Hakkında Bazı Düşünceler. I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı–Bildiriler (9-15 Nisan 2006 Çeşme-Đzmir), 4. ÖZKAYA, Y. (2011). İsmail Gaspıralı’nın Kıraat-ı Türkî Adlı Eseri. Türkbilig/Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 12(22). ÖZTUNA, Y. (1986). Osmanli devleti tarihi (No. 1). İstanbul. Faisal Finans Kurumu. SAKLI, A. R. (2012). Osmanlı döneminde türk milliyetçiliği. SAKLI, A. R. (2016). Gaspıralı ismail bey ve kırım. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (53), 265-271. SARAY, M. (2003). Gaspıralı İsmail Bey’den Atatürk’e Türk Dünyasında Dil ve Kültür Birliği. İstanbul: Çantay Yayınevi. SÜMER, K. K. (2012). Ağır Yükle Uzun Yol: Kırım’da Ceditçilikten Milli Harekete. Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi, 231. TÜRKYILMAZ, S. Usûl-i Cedit Eğitim ve Selim Sabit’in Elifba Risalesi. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, (17), 127-139. UZUN, T. (2001). İlk Türk Aydınlanma Hareketi: Ceditcilik ve İsmail Gaspıralı. YILMAZ Vurgun, S. (2014). Türkistan’da ceditçilik hareketinin etkisinde tiyatro.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 3 Sayı: 1 |
MİLLİ KÜLTÜR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ OLARAK TÜRK BİRLİĞİ KONGRELERİNE DESTEĞİMİZ SÜRMEKTEDİR.
22-24 Aralık tarihlerinde Akdeniz'in İncisi Alanya'da gerçekleşen "V. Uluslararası Akdeniz Bilimsel Araştırmalar Kongresi" dergimiz MİKAD ve Alanya Belediyesi'nin işbirliği ile gerçekleşmiştir. MİKAD olarak Türk bilim dünyasına katkı sunmaya devam etmekten onur duymaktayız.
DERGİMİZİN TÜRK DÜNYASINA AKADEMİK BAKIŞI
Milli Kültür Araştırmaları Dergisi akademik yayın hayatı, "Turan Kurultayı" sonuçları ile paralel yöndedir ve bu hedefler doğrultusunda yayın yapmaktadır.
Sonuç bildirgesi ana teması: Köklere inemezseniz göklere yükselemezsiniz..
Hedefi: 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır…
Macaristan’ın Başkenti Budapeşte yakınlarında Bugac’ta düzenlenen TURAN KURULTAYI’nda Türk soyundan gelen Macar, Azeri, Avar, Başkurt, Bulgar, Balkar, Buryat, Çuvaş, Gagavuz, Kabardino, Karaçay, Karakalpak, Kazak, Kırgız,Kumuk, Moğol, Nogay, Oğuz, Özbek, Tatar, Tuva, Türkmen, Uygur ve Yakut boyları bir araya gelerek aşağıdaki kararları almıştır…
1) Ümitlerimizi yeşerten Türk Devletler Teşkilatı’nın kurulması memnuniyetle karşılanmıştır.
2) Bütün dünyaya adından bahsettiren Türk Devletler Teşkilatı daha aktif hâle getirilmelidir.
3) Bu bağlamda Türk Devletler Teşkilatının ikinci ve üçüncü halkaları mutlaka kurulmalıdır.
4) Teşkilatın kurulacak ikinci ve üçüncü halkalarında, “Türk Devletler Teşkilatında biz neden yokuz” diyen pek çok devlet gibi, Balkanlar’dan Moğolistan’a, Uyguristan’dan-Kore’ye kadar bütün akraba toplulukları yer almalıdır.
5) Bunun dışında; Özellikle Balkan Türkleri olmak üzere, Kamboçya’dan-Sri Lanka Türklerine, Pakistan ve Himalaya’daki Türklerden, Girit Türklerine, Libya’da ki Türklerden-Irak’taki Türkmenelindeki Türklere, Romanya Türklerinden-Kırım’a, Nijer’de yaşayan Tuaregler’den-Doğu Afrika’da ve Ortadoğu’da yaşayan Osmanlı Türkü’nün torunlarına, Sibirya’dan Kafkaslara, Tacikistan’a kadar hiçbir oba ve aşiretleri dışarıda bırakmadan temsilci alınması zarûrî olmuştur.
6) İşte öyle bir yapıya büründürülecek Türk Devletler Teşkilatı’nın önemli çalışması hâline gelen TURAN KURULTAYI için teklifimiz; bundan böyle dönüşümlü olarak her iki yılda bir diğer Türk Cumhuriyetlerinin birinde, olimpiyat oyunlarıyla, ekonomik ve kültürel oturumlarıyla kısaca her yönüyle icrâ edilmelidir.
7) Bugün Türk Devletler Teşkilâtının kurulması gibi; Turan Birliğini kurma mücâdelesi için, tam 100 yıl önce şehit düştüğü 4 Ağustos 1922’ye kadar, işgaldeki Türk Devletlerini kurtararak TURAN bayrağı altında biraraya getirmek isteyen Enver Paşa unutulmamalıdır. Anıtı dikilmeli, hayatı ve mücadelesi film yapılarak gelecek nesillere aktarılmalıdır.
8)Türk Devletler Teşkilatının bünyesinde ortak ordu, ortak pazar ve ortak parlamento kurulmalı ve üçer aylık dönemlerde Macaristan Parlamentosunda toplanarak yapılan çalışmalar gözden geçirmelidir.
10) Yine TDT bünyesinde Türk Dünyası Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Türk Dünyası Araştırmalar Enstitüsü,Türk Dünyası Akademisyenler Birliği, Türk Dünyası Tarım Birliği (hayvancılık dahil), Tür Dünyası Sağlık Teşkilatı ve Türk Dünyası Arama Kurtarma (TÜDAK) kurulmalıdır.
11) Türk Dünyası Ekomomik Formu iki yılda bir Türk Dünyasının kalbi konumundaki Aşkabat’ta yapılmalıdır.
12) Türk Dünyası Bilim Olimpiyatları iki yılda bir Özbekistan’da icra edilmelidir.
13) Türk Dünyası Uzay Araştımaları Enstitüsü kurularak Kazakistan’da her yıl toplanmalıdır.
14) Türk Teknofest Festivali her yıl Türkiye’de yapılmalıdır.
15)Türk Dünyası Yüksek Öğrenim Kurumu kurulmalı, Türk Dünyasındaki üniversitelerin denkliği için üniversitelerde ıslah çalışmaları yapılmalıdır.
16) Türk Dünyası Hekimler Birliği Kurularak her yıl Azerbaycan’da biraraya gelmelidir.
17) Türk Dünyası Bilim Ödülleri düzenlenmeli ve iki yılda bir yapılan Turan Kurultayında sahiplerine takdim edilmelidir.
18) Türk Dünyası Film Festivali ve Türk Dünyası Erovizyon Müzik yarışmaları dönüşümlü olarak Kırgızistan’da birer yıl arayla yapılarak dereceye girenlere ödülleri verilmelidir.
19) Merkezi İstanbul’da olan Türk Dünyası Belediyeler Birliği “iş birliği-güç birliği” kapsamında genişletilerek, en küçük belediyelere kadar bütün Türk Dünyasını kapsayacak şekilde dizayn edilmelidir.
20) Türk Dünyası Kültür, sanat, edebiyat çalıştayları yapılarak Türk Dünyasının ortak değerleri, özellikle Dede Korkut, Nasrettin Hoca, Atilla, Timur, Uluğ Bey, Ali Kuşçu gibi önemli şahsiyetler anlatılmalıdır.
21) “Tarihini bilmeyen milletlerin coğrafyasını başkaları çizer” düsturuyla, Türk Dünyası ortak tarihi yeniden yazılmalıdır. Bunun İçin “Millî Tatihçiler Şurâsı” âcilen kurulmalıdır.
22) Başta Doğu Türkistan olmak üzere Musul-Kerkük, Kıbrıs, Kırım, Batı Trakya gibi Türk Bölgelerinin statüleri uluslararası platformlarda sürekli dile getirilerek, layık oldukları konuma gelene kadar dünya gündeminde kalmaları sağlanmalıdır.
Bütün dünya bilmelidir ki, 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır.
Turan Kurultayı Bilim Kurulu
TURAN KURULTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ..
Budapeşte, 13.08.2022