VELİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE VELİ ÖĞRETMEN İLİŞKİSİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE VELİ ÖĞRETMEN İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 218, 55 - 76, 15.05.2018

Mehmet Hilmi Koç

Öz

Bu araştırmanın amacı, veli-öğretmen ilişkisi ölçeğinin geliştirilmesi ve ilkokul velilerinin sınıf öğretmenleriyle olan ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Karma araştırma modeli niteliğinde olan araştırmanın evrenini, İstanbul Çekmeköy İlçesindeki resmi ilkokullarda çocukları eğitim gören veliler oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel kısmına 10 veli katılmıştır. Ölçek geliştirme aşamasında İstanbul Çekmeköy ilçesinde yer alan beş ilkokulda çocukları öğrenim gören 315 veli çalışma grubunu oluşturmaktadır. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın % 63.51’ini açıklayan, iki alt faktörden oluşan 24 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçek veli öğretmen ilişkilerini çeşitli değişkenler açısından incelemek amacıyla aynı ilçedeki sekiz ilkokulda çocukları öğrenim gören 473 veliye uygulanmıştır. Yapılan ölçümler sonucunda velilerin öğretmenlerle olan ilişkilerinde, velinin bir işte çalışıp çalışmama durumu ile gelir ve eğitim düzeyi açısından anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Belirli bir süre deneyimi olan öğretmenler ile uzun yıllardır deneyim sahibi olan öğretmenlerin, mesleğe yeni başlayan ve emekliliği yakın öğretmenlere göre, velilerle ilişkilerinin daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Veli İlişkisi, Velinin Öğretmene Yaklaşımı, Öğretmenin Veliye Yaklaşımı, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1989). Özel ve devlet liselerinde veli beklentilerinin örgütsel ve yönetsel boyutları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 85-91.
• Anderson, K. J. ve Minke, K. M. (2007). Parent involvement in education: Toward an understanding of parents’ decision making. Journal of Educational Research, 100, 311-323.
• Aslan, B. (1984). Ankara Merkez İlçelerinde Temel Eğitim Birinci Kademe Düzeyinde Okul-Aile İlişkileri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Arslanargan, E. ve Özakça, B. ( 2015). Akademik başarıları yüksek olan öğrencilerin başarı düzeylerine ailelerinin katkıda bulunma biçimleri, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (3), 9-22.
• Aydın, A. (1996) Empatik Becerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Bakioğlu, A. (1996). Öğretmen Kariyer Evreleri. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi 2. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri, İstanbul.
• Bakioğlu, A ve Koç M. H. (2017). Lise öğretmenlerinin mesleki değerlere ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 270-296.
• Berger, E. H. (1991). Parent involvement: Yesterday and today. Elementary School Journal, 92 (3), 209–219.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Clarke, B. L., Sheridan, S. M. ve Woods, K. E. (2009). Elements of healthy family-school relationships. In S. L. Christenson & A. L. Reschly (Eds.). Handbook of school-family partnerships, New York: Routledge, 61–79.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Epstein, J. L. (1986). Parents’ reactions to teacher practices of parent involvement. Elementary School Journal, 86, 277–294.
• Epstein, J. ve Dauber, S. (1991). School programs and teacher practices of parent ınvolvement in ınner-city elementary and middle schools. The Elementary School Journal, 91(3), (289-305).
• Fidan, İ.Ö. (2017). Hedonizmden püritanizme: Eğitim felsefesine ilişkin bir değerlendirme. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 597-621.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile işbirliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 204-209.
• Graham-Clay, S. (2005). Communicating with parents: Strategies for teachers, School Community Journal, 16 (1), 117-129.
• Greene, J. C., Caracelli, V. J., & Graham, W. F. (1989). “Toward a conceptual framework for mixed-method evaluation designs”. Educational Evaluation and Policy Analysis, 11(3), 255–274.
• Veli Görüşlerine Göre Veli Öğretmen İlişkisi Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Veli Öğret... Millî Eğitim Sayı 218 Bahar/2018 75
• Grolnick, W. S. ve Slowiaczek, M. L. (1994). Parents’ involvement in children’s schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development, 65, 237–252.
• Gutman, L. ve McLoyd, V. (2000), parents’ management of their children’s education within the home, at school, and in the community: An examination of african-american families living in poverty. Urban Review, 32(1), 1-24.
• Hatipoğlu, A. ve Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5 (4), 1012-1034.
• Hill, N. ve Taylor, L. (2004). Parental school ınvolvement and children"s academic achievement. American Psychological Society, 13 (4), (161-164).
• Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
• Hughes, J. ve Kwok, O. (2007). Influence of student-teacher and parent-teacher relationships on lower achieving readers" engagement and achievement in the primary grades. Journal of Educational Psychology, 99 (1), (39-51).
• Işık, H. (2007). Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Gerçekleştirilen Okul –Aile İşbirliği Çalışmalarının Anne-Baba Görüşlerine Dayalı Olarak İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Izzo, C. V., Weissberg, R. P., Kasprow, W. J. ve Fendrich, M. (1999). A longitudinal assessment ofteacher perceptions of parent involvement in children’s education and school performance. American Journal of Community Psychology, 27, 817–839.
• İmamoğlu, S.E. ve Aydın, B. (2009). Kişilerarası İlişki boyutu ölçeği. Psikoloji Çalışmaların Dergisi, 29, 76-90.
• Johnson, R. B., & Onwuegbuzie, A. J. (2004). “Mixed methods research: A research paradigm whose time has come”. Educational Researcher, 33(7): 14-26.
• Kaya, A. (2014). Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim. Ankara: Pegem-A Akademi Yayınları.
• Karasar N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi (31. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kıranşal, N. (2007). İlköğretim Okullarında Okul ve Aile Arasındaki Etkileşim Hangi Düzeyde Gerçekleşmektedir? (Kars İli Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Kim, E.M., Sheridan, S.M., Kwon, K. ve Koziol, N.A. (2013). Parent beliefs and children’s social- behavioral functioning: The mediating role of parent-teacher relationships. Faculty Publications from CYFS, s:94.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York:Routledge.
• Kohl, G.O. ve Lengua, L. (2000). Parent Involvement in school conceptualizing multiple dimensions and their relations with family and demographic risk factors. J Sch Psychol, 38(6), 501–523
• Mehmet Hilmi Koç 76 Millî Eğitim Sayı 218 Bahar/2018
• Loughran, S.B. (2008). The ımportance of teacher parent partnerships: Preparing pre-service and ın-service teachers. Journal of College Teaching & Learning, 5 (8), 35-38.
• Majerus, T.C. (2011). Development Of A Parent-Teacher Relatıonshıp Survey. In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Education, The Faculty of the Graduate School University of Missouri-Columbia
• Marcon, R. A. (1999). Positive relationships between parent school involvement and public schoolinner- city preschoolers’ development and academic performance. School Psychology Review, 28, 395–12.
• Morse, J. (1991). “Negotiating commitment and involvement in the nurse–patient relationship”. Journal of Advanced Nursing 16, 455 468.
• Özyürek, L. (1983). Çocuğumun öğretmeni. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(2), 61-76.
• Patrikakou, E. N. ve Weissberg, R. P. (2000). Parents’ perceptions of teacher outreach and parent involvement in children’s education, Journal of Prevention & Intervention in The Community, 20, 103–119.
• Sikes, P., Measor, L. ve Woods, P. (1985) Teacher careers: crises and continuities, Lewes, Falmer. Tashakkori, A., & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. Applied Social Research Methods Series (Vol.46). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Vickers, H. S.ve Minke, K. M. (1995). Exploring parent teacher relationships: Joining and communication to others. School Psychology Quarterly, 10, 133–150.
• Witmer, M. (2007). The Fourth R in Education - Relationships. The Clearing House, 78(5), 224-228