ANAOKULUNA DEVAM EDEN SURİYELİ ÇOCUKLARIN SOSYAL BECERİLERİNİN PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 49 Sayı: 227, 315 - 344, 01.08.2020

Emine Sena Güllüce Gülden Uyanık

Öz

Bu çalışma anaokuluna devam eden Suriyeli 4-5 yaş grubu çocuklarının sosyal becerilerinin ve problem davranışlarının bazı psikometrik özelliklerine göre incelenmesi amacıyla yapılmıştır. İlişkisel tarama modeline göre planlanan araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Çalışma grubu Şanlıurfa’nın Eyyübiye ilçesinde 2017-2018 eğitim öğretim yılında okul öncesi eğitimi alan 77 Suriyeli çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan Kişisel Bilgi Formu araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir. Araştırmada kullanılan davranış derecelendirme sistemi ise 1990 yılında Elliott ve Gresham tarafından geliştirilmiş olup 2008 yılında Bülbül ve Elibol Gültekin tarafından Türkçe ‘ye uyarlanmıştır. Araştırmanın bulguları genel olarak değerlendirildiğinde, araştırmaya katılan Suriyeli çocukların sosyal beceri toplam puanları ve özdenetim alt boyut puanlarının kız çocuklarında daha yüksek sonuçlar verdiği, problem davranış toplam puanları ve içsel problemler alt boyutunda ise erkek çocuklarında daha yüksek sonuçlar verdiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli Çocuk, Sosyal Beceri, Psikometrik Özellikler, Problem Davranış, Göç

Kaynakça

• AKÇİÇEK, A. (2015) Türkiye’deki Suriyelilerin Toplumsal ve Ekonomik Uyumu. Liberal Düşünce Dergisi, 20 (80), 51-64.
• AKILLI, S. E., AKILLI, H., DİRİKOÇ, A., ve RAVANOĞLU YILMAZ, S. (2016). Geçici Koruma Altındakiler, Sığınmacılar, Göçmenler ve Mülteciler Raporu. T.C. Nevşehir Valiliği İl İnsan Hakları Kurulu Komisyon Raporu.
• ALİSİNANOĞLU, F., ve KESİCİOĞLU, O. S. (2010). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Davranış Sorunlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Giresun İli Örneği). Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 93-110.
• APAK, H. (2014). Suriyeli Göçmenlerin Kente Uyumları: Mardin Örneği. Mukaddime, 5(2), 53-70.
• BACANLI, H., ve ERDOĞAN, F. (2003). Matson Çocuklarda Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin (MESSY) Türkçeye Uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 351-379.
• BIERHOFF, H. W. (2002). Prosocial Behaviour (1. Baskı). (Google Books aracılığıyla) London: Psychology Press.
• BİLECİK, S. (2019). Akran Görüşlerine Göre Mülteci Çocukların Sosyal Becerileri Üzerine Nicel Bir Araştırma. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(35), 295-320.
• BİLEK, M. H. (2011). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Ev ile Okul Ortamındaki Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• BÜLBÜL, N. E. (2008). 4 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÖMEROĞLU, E., AYDOĞAN, Y., ÇAKAN, M., ÖZYÜREK, A., GÜLTEKİN AKDUMAN, G., vd. (2014). Okul Öncesi Çocuklar İçin Sosyal Beceri Destek Eğitimi Öğretmen El Kitabı (OSBEP). TÜBİTAK yayınları: Ankara.
• CANBOLAT, N. A. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Sosyal Beceri ve Problem Davranışları ile Ebeveynlerinin Duygusal Zeka Düzeyleri ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• CAREY, L. K., NICHOLSON, B. C., & FOX, R. A. (2002). Maternal Factors Related to Parenting Young Children with Congenital Heart Disease. Journal of Pediatric Nursing, 17(3), 174-183.
• CHEUNG, P. P., SIU, A. M., ve BROWN, T. (2017). Measuring Social Skills of Children and Adolescents in a Chinese Population: Preliminary Evidence on The Reliability and Validity of The Translated Chinese Version of The Social Skills Improvement System-Rating Scales (SSIRs-C). Research in Developmental Disabilities, 60, 187-197.
• ÇETİN, İ. (2016). Suriyeli Mültecilerin İşgücüne Katılımları ve Entegrasyon: Adana-Mersin Örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (4), 10011016.
• ÇUBUKÇU, Z. ve GÜLTEKİN, M. (2006). İlköğretimde Öğrencilere Kazandırılması Gereken Sosyal Beceriler. Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Dünyasi Sosyal Bilimler Dergisi, Bilig, 37, 155-174.
• DİNÇER, Ç. (2011). Okul Öncesi Dönemde Sosyal Beceri Eğitimi. Eğitimci Dergisi, 5, 6-11.
• EISENBERG, N., FABES, R. A., BERNZWEIG, J., KARBON, M., POULIN, R., & HANISH, L. (1993). The Relations of Emotionality and Regulation to Preschoolers’ Social Skills and Sociometric Status. Child Development, 64(5), 1418-1438.
• ELLIOT, S.N., BARNARD, J. & GRESHAM, F.M. (1989). Preschoolers Social Behavior: Teachers and Parents Assessments. Journal of Psychoeducational Assessment, 7: 223-234.
• ELİBOL GÜLTEKİN, S. (2008). 5 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• EKİCİ, S., ve TUNCEL, G. (2015). Göç ve İnsan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22. ERDOĞAN, F. (2002). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinde Sosyal Becerilerin Sosyo-Ekonomik Düzey, Cinsiyet ve Yaş İle İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ESLAMI, A. A., MAZAHERI, M. A., MOSTAFAVI F., ABBASI, M. H., & NOROOZI, E. (2014). Farsi Version of Social Skills Rating System-Secondary Student Form: Cultural Adaptation, Reliability and Construct Validity. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 8(2), 97-104.
• FLETCHER, A.C., STEINBERG, L., DARLING, N & DORNBUSCH, S. M. (1995). The Company They Keep: Impact of Authoritative Parenting in the Adolescent’s Social Network on Individual Adjustment and Behavior. Developmental Psychology, 31, 300-310.
• GİZİR, Z., ve BARAN, G. (2003) Anaokuluna Devam Eden Dört-Beş Yaş Çocuklarında Sosyal Davranışların Gelişimi ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (2), 118-133.
• GÖGER, G. (2018). Ebeveynlerin Kişilik Özellikleri ile Çocukların Sosyal Beceri ve Problem Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK ÇALIŞMALARI BİRİMİ (İBÜÇÇB). (2015). Suriyeli Mülteci Çocukların Türkiye Devlet Okullarındaki Durumu, Politika ve Uygulama Önerileri. Http://Www.Cocukcalismalari.Org/Wp-Content/Uploads/2015/09/Suriyeli-Cocuklar-Egitim-Sistemi-Politika-Notu.Pdf. Erişim Tarihi: 12.12.2017.
• KAPIKIRAN, N., İVRENDİ, A. ve ADAK, A. (2006). Okul Öncesi Çocuklarında Sosyal Beceri: Durum Saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 20-21.
• KARASAR, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• KIA-KEATING, M., & ELLIS, B. H. (2007). Belonging and Connection to School in Resettlement: Young Refugees, School Belonging, and Psychosocial Adjustment. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 12(1), 29-43.
• KOVACEV, L., & SHUTE, R. (2004). Acculturation And Social Support in Relation to Psychosocial Adjustment of Adolescent Refugees Resettled in Australia. International Journal of Behavioral Development, 28(3), 259-267.
• MEASHAM, T., GUZDER, J., ROUSSEAU, C., PACIONE, L., BLAIS-MCPHERSON, M., & NADEAU, L. (2014). Refugee Children and Their Families: Supporting Psychological Well-Being and Positive Adaptation Following Migration. Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care, 44(7), 208-215.
• ÖZBEK, İ. (2004). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Sosyal Becerilerini Algılama Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• ÖZBEY, S. (2009). Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği’nin (PKBS-2) Geçerlik Güvenirlik Çalışması ve Destekleyici Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ÖZKUBAT, U. (2010). Görme Engelli, Zihinsel Engelli ve Olağan Gelişim Gösteren Çocukların Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• SAMANCI, O., ve UÇAN, Z. (2017). Çocuklarda Sosyal Beceri Eğitimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 281-288.
• SEVEN, S. (2006). Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Beceri Düzeyleri İle Bağlanma Durumları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (GİGM), (2020). Geçici Koruma. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 İçerik Erişim Tarihi: 09.02.2020.
• TOPÇU BİLİR, Z., ve SOP, A. (2016). Okul Öncesi Dönemindeki Çocukların Aile İlişkileri ve Çocuklarda Görülen Davranış Problemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 20-43.
• UZUN, E. M., ve BÜTÜN, E. (2016). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
• WINSLER, A., & WALLACE, G. L. (2002). Behavior Problems and Social Skills in Preschool Children: Parent-Teacher Agreement and Relations with Classroom Observations. Early Education and Development, 13(1), 41-58.
• YAŞAR EKİCİ, F. (2015). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Sosyal Becerileri İle Aile Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02). 252-285.
• YENER ÖZTÜRK, P. (2014). Okul Öncesi Eğitimi Alan 60 Ay Ve Üzeri Çocukların Sosyal Beceri Düzeyleri İle Annelerinin Çocuk Yetiştirme Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.