ÖĞRETMEN ANDININ ÖĞRETMENLİK MESLEKİ DEĞERLERİNİN KAZANDIRILMASINA KATKISI

Yıl 2020, Cilt: 49 Sayı: 227, 345 - 370, 01.08.2020

Burhanettin Dönmez Ramazan Özkul

Öz

Öğretmenlerin çalışmalarında meslek etiğine uygun olarak davranıp davranmadıklarının sürekli olarak izlenmesi ve gerektiğinde etik ihlallerin belirlenmesi konusunda başta okul yöneticileri ve öğretmenler olmak üzere bütün okul paydaşlarına önemli görevler düşmektedir. Öğretmenlik mesleğine ilişkin etik ilkelerin yeterince önemsenmediğinin, öğretmenliğin sıradan bir devlet memurluğu olarak algılandığının somut göstergelerinden biri öğretmen andıdır. Bu araştırmada, öğretmen andının öğretmenlik mesleki değerlerinin kazandırılmasına katkısının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel yaklaşımından yararlanılmıştır. Bu bağlamda araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 Eğitim-öğretim yılında Malatya ili Yeşilyurt ve Battalgazi merkez ilçelerinde, kamuya ait ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görevli 50 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma grubundaki öğretmen sayısının belirlenmesinde veri doygunluğu esas alınmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme tekniklerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Mevcut öğretmen andının içeriği yanlış olmamakla birlikte, öğretmenlik mesleğinin etik ilkelerini ve evrensel değerlerini içermediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu ant öğretmenliği profesyonel bir meslek olarak değil sıradan bir devlet memurluğu olarak görmektedir. Oysa profesyonel bir öğretmenin, Hipokrat andında olduğu gibi meslek etiği ilkeleri üzerine ant içmesi beklenir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, öğretmen andı, değer

Kaynakça

• AKBABA S. A. ( 2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi 1(1),7-18. ARAL, V.  (1983). Hukuk felsefesinin temel sorunları. İstanbul.
• ASLİ DEVLET MEMURLUĞUNA ATANANLARIN YEMİN MERASİMİ YÖNETMELİĞİ. (1982). T.C. Resmî Gazete,17884, 30 Kasım 1982.
• ATAY, S. (2003 ). Türk yönetici aadaylarının, siyasal ve dinî tercihleri ile yaşam değerleri arasındaki ilişki. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 87-120. BALCI, A. (2005). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Tekağaç Basım.
• BONDARCHUK, O. ve Pecherska, H. (2013). Changes of professional value orientations of teachers in the system of postgraduate education. Social Walfare Interdisciiplinary Approach, 3(1), 66-77.
• BOOTH, T. ve Dyssegard, B. (2008). Quality is not enough, the contribution of inclusive values to the development of Education for all. Copenhagen, Danida.
• BRISKA, I. (2008). Professional values of the future teachers. Materials of The International Conference, Teacher of the 21st century: Quality Education for Quality Teaching, 291-308. University of Latvia Press.
• BURSALIOĞLU, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• CARR, D. (2010). Personal and Professional Values in Teaching. Internaional Research Handbook on Values Education and Student Wellbeing, 63-74.
• DEVELİOĞLU, F. (1993). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Aydın Kitabevi yayınları.
• DÖNMEZ, B. (2011). Öğretmenlik mesleki değerlerinin aşınma sürecine ilişkin bir değerlendirme. Eğitime Bakış, 7(19).
• DÖNMEZ, B. (2017). Saygın öğretmen yetiştirme ve istihdamı üzerine düşünceler. Eğitime Bakış,13(41),22-41.
• FALKINGHAM, L. T. ve Reeves, R. (1998). Context analysis- a technique for analysing research in a fi eld, applied to literature on the management of R and D at the section level. Scientometrics, 42(2), 97-120.
• GAUS, G. F. (1990). Value and justification. Cambridge University Press.
• GREENBANK, P. (2003). The role of values in educational research. The Case For Reflexivity, 29(6), 791-801.
• GÜNGÖR, E. (1998).  Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• HEIDARI, H. M., Heshi, N. K., Mottagi, Z. ve Shiri, S. A. (2015). Teachers’ professional ethics from Avicenna’s perspectives. Educational Research and review, 10(17), 2460-2468. KARASAR, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• KIRSCHENBAUM, H.  (1995). Enhance values and morality in schools and youth settings. Massachusetts: Allyn-Bacon Company. KOÇEL, T. (1998). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• KUÇURADI, I. (1988). Etik. Ankara: Meteksan Yayınları. KUÇURADI, I. (1998). İnsan ve değerleri. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları. LEBOW, R. ve William L. S. (1999). Common values and continuous change. Executive Exellence, 3(29), 21-22.
• LICKONA, T. (1992). Educating for character (How are schools can teach respect and responsibility). Bantam Books.
• MCMILLAN DICTIONARY (2018). https://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/value_1.
• MEB (2018). Öğretmen gelişimi eylem planı. Ankara.
• MIRHEYDARI, A. (2007). Teacher stance in educational systems; Isfahan: Research center in Education Organization.
• OXFORD DICTIONARY. https://en.oxforddictionaries.com/definition/value.
• ÖZENSEL, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi. 1(3),217239.
• PIEPER, A.(1999). Etiğe giriş. (Çev. V. Atayman ve G. Sezer). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• PÜSKÜLLÜOĞLU, A.  (2003). Türkçe sözlük. Arkadaş-Ango Yayınları.
• ROBBINS, S.P. (1994). Örgütsel davranışın temelleri. (Çev. S.A. Öztürk). Eskişehir: ETAM A.Ş.
• ROBBINS, S. P. ve Judge, T. A. (2012). Örgütsel davranış. (Çev. Ed.İnci Erdem). Ankara: Nobel Yayınevi.
• RYAN, K ve BOHLIN, K. (1999). Building character in schools, California: Jossey-Bass İnc.  
• SABUNCUOĞLU, Z. ve Tüz, M. (1998 ).Örgütsel psikoloji. Bursa: Alfa Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
• SAGIE, A., Elizur D., ve Koslowsky M. (1996). Work values: A theoretical overview and their effects. Journal of Organizational Behavior, 17, 503-514.
• SAĞNAK, M. (2005). Örgüt ve yönetimde değerlerin önemi. Millî Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 166.
• ŞİRİN, B. (2007). İş ahlakı ve eğitim. Eğitişim Dergisi- E-Eğitim, Bilim ve Sanat Dergisi,16 ,1307-1785.
• ŞİŞMAN, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem A Yayıncılık. TOPRAKÇI, E., Bozpolat, E., ve Buldur, S. (2010). Öğretmen davranışlarının kamu meslek etiği ilkelerine uygunluğu. e-International Journal of Educational Research, 1(2), 35-50.
• URAL, Ş.  (1998). Epistemolojik açıdan değerler ve ahlak. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 1(4), 41-49.
• UYANIK, M.  (2003). Felsefi düşünceye çağrı. Ankara: Elis Yayınları.
• YILMAZ, K. (2006). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerine göre kamu ilköğretim okullarında bireysel ve örgütsel değerler ve okul yöneticilerinin okullarını bu değerlere göre yönetme durumları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.