A RESEARCH ON THE EFFECT OF THE PERCEPTION OF THE SCHOOL AND THE SECTOR ON STUDENTS’ INTENTION TO CONTINUE

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 235, 2533 - 2558, 15.08.2022

Sami Nurtaç Turan

https://doi.org/10.37669/milliegitim.928355

Öz

OKUL VE SEKTÖR ALGISININ ÖĞRENCİLERİN DEVAM ETME NİYETİNE ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmada ortaöğretim düzeyinde yiyecek içecek alanında öğrenim gören öğrencilerin, mezuniyetlerinden sonra sektöre ve/veya yükseköğrenime devam etme niyetleri araştırılmaktadır. Bu kapsamda ortaöğretim öğrencilerinin eğitimden aldıkları hizmet kalitesi ile ilgili algılarını etkileyen boyutların memnuniyeti olumlu yönde etkileyip etkilemediği incelenmiştir. Daha sonra öğrencilerin aldıkları eğitim hizmeti ile ilgili memnuniyetlerinin ve sektöre yönelik algılarının devam etme niyetine olan etkileri analiz edilmiştir. Son olarak öğrencilerin memnuniyetleri ile devam etme niyetleri arasında sektör algısının düzenleyici bir rol oynayıp oynamadığı incelenmiştir. Nicel yöntem tercih edilen araştırmada, yiyecek içecek alanında öğrenim gören 2198 öğrenciden alınan veriler Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, SERVPERF Modelinin boyutları olan fiziksel kalite, güvenirlik, heveslilik ve empatinin memnuniyeti olumlu yönde etkilediği; memnuniyet ve sektör algısının devam etme niyeti üzerinde etkileri olduğu görülmektedir. Ancak burada devam etme niyeti için memnuniyetten ziyade, sektöre ilişkin algı ön plana çıkmaktadır. Yapısal eşitlik modelinde yapılan analiz sonucunda memnuniyetin, devam etme niyetine olan etkisinde sektör algısının düzenleyici bir rol oynadığı da araştırmanın dikkat çekici sonuçlarındandır. Çalışma okullara ve sektöre, öğrencilerin mesleklerine devam etmesi için birlikte hareket etmeyi, bu doğrultuda da işletmelerde beceri eğitimi (staj), uygulamalı dersler ve öğretim programları gibi içeriklerin birlikte hazırlanmasının önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ortaöğretim, devam etme niyeti, hizmet kalitesi algısı, sektör algısı, yiyecek içecek eğitimi

Kaynakça

• Akçil Ok, M. ve Girgin, F. M. (2015). Ankara’da iki özel yurt işletmesinde SERVQUAL yöntemi ile hizmet kalitesinin ölçülmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25): 295-323.
• Akoğlu, A., Cansızoğlu, S., Orhan, N. ve Özdemir, Z. (2017). Gastronomi ve mutfak sanatları eğitimi alan öğrencilerin sektörde çalışmaya yönelik bakış açıları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2): 146-159.
• Al Şensoy, S. ve Sağsöz, A. (2015). Öğrenci başarısının sınıfların fiziksel koşulları ile ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3): 87-104.
• Albayrak, B. (2018). Hizmet kalitesinin servperf metodu ile ölçümü ve sonuçların doğrulayıcı faktör analizi ile desteklenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
• Anderson, J. C. ve Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: a review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103, 411–423.
• Annamdevula, S. ve Bellamkonda, R. S. (2016). Effect of student perceived service quality on student satisfaction, loyalty and motivation in ındian universities: Development of HiEduQual. Journal of Modelling in Management, 11(2): 488-517.
• Aslan, H. (2010). Gastronomi turizminin turizm eğitim programlarındaki yeri ve önemi-bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aydın, H. (2010). Eğitimde stratejik planlama meslek lisesi ve genel lise uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Aydoğan, İ. (2012). Okul binalarının özellikleri ve öğrenciler üzerine etkileri. Milli Eğitim Dergisi, (193): 29-43.
• Aymankuy, Y. ve Aymankuy, Ş. (2013). Turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrencilerin turizm sektöründeki istihdamla ilgili görüşleri ve sektördeki kariyer beklentileri: Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu örneği. Akademik Bakış Dergisi, (35): 1-21.
• Bölükbaş, R. ve Boylu, Y. (2018). Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yiyecek-içecek hizmetleri alanında öğrenim gören öğrencilerin ‘mutfak uygulamaları’ dersine yönelik tutumları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4): 1062-1075.
• Bagozzi R.P. ve Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1): 74-94.
• Boshoff, C. ve Gray, B. (2004). The relationships between service quality, customer satisfaction and buying ıntentions in the private hospital ındustry. S.Afr.Journal of Business Management, 35 (4): 27-37.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with amos: basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). Taylor and Francis Group.
• Bylthe, J. (2001). Pazarlama ilkeleri, Çev: Yavuz Odabaşı, Bilim Teknik Yayınevi.
• Can, A. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (8. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Choi, K. ve Kim, D. Y. (2013). A cross cultural study of antecedents on career preparation behavior: learning motivation, academic achievement, and career decision self-efficac. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, (13): 19–32.
• Chuı T. B., Ahmad, M. S., Bassım, F. A. ve Zaimi, N. A. (2016). Evaluation of service quality of private higher education using service ımprovement matrix. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (224): 132-140.
• Civelek, H. (2014). Ortaöğretim düzeyindeki turizm öğrencilerinin, turizm sektörüne ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Coulthard, L. J.M. (2004). Measuring service quality a review andcritique of research using. International Journal of Market Research, 46 (4): 479-497.
• Cronin, Joseph J., Brady, Michael K. ve Hult, Tomas M. (2000). Assessing the effects of quality, value, customer satisfaction on consumer behavioral ıntentions in service. Journal of Marketing, 59(1): 78-94.
• Cronin, J.J. ve Taylor, S.A. (1992). Measuring service quality: a reexamination and extension. Journal of Marketing. (6): 55-68.
• Çatı, K. ve Bilgin, Y. (2013). Turizm lisans öğrencilerinin turizm sektöründe çalışma eğilimleri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (14): 23-45.
• Çevik, R. (2012). Ortaöğretim düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin beceri eğitimine bakış açılarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çevik, S. (2018). Turizm ve otel işletmeciliği bölümü ön lisans öğrencilerinin turizm eğitiminden beklentileri. Social Sciences Studies Journal. (4): 5731-5744.
• Doğan, R. Ş. ve Yılmaz, V. (2017). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyetlerinin betimlenmesine yönelik bir yapısal eşitlik modeli önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2): 655-675.
• Edwards, N. C. (2006). School facilities and student achievement: student perspectives on the connection between the urban learning environment and student motivation and performance. Doctorate Thesis, Philosophy Department of the Ohio State University, Ohio, America.
• Erdinç, S. B. (2012). Determeninig of college students' trends about tourism sector: a case study at Akdeniz University. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1573-1577.
• Fornell, C. ve Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement eror. Journal of Marketing, 18(1): 39-50.
• Gürkan, A. S. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin lisans düzeyinde turizm eğitimini tercih etmelerine yönelik karşılaştırmalı bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2009). Multivariate data analysis (7th ed.). Prentice Hall.
• Hsu, M. (2012). A study of internship attitude, subjective norm, perceived behavioral control, and career planning of hospitality vocational college students. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 11(1): 5-11.
• Hunter, M. A. (2006). Public school facilities: providing environments that sustain learning. NY: Teachers College Columbia University, National Access Network.
• Kaplan, P. (2020).2020 YKS. http://www.pervinkaplan.com/detay/2020-yks-iste-lise-turlerine-gore-universiteye-yerlesme-basarisi-en-basarili-liseler/12988 (erişim tarihi: 26.08.2020).
• Kırmızı, A. (2017). Turizm eğitimi alan lisans ve ön lisans öğrencilerinin turizm endüstrisine yönelik görüşlerinin karşılaştırılması: Sakarya Üniversitesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3th Ed). The Goulford Press.
• Koç, E., Yumuşak, S., Uluköy, M., Kılıç, R. ve Toptaş, A. (2014). Are ınternship programs encouraging or discouraging? A viewpoint of tourism and hospitality students ın Turkey. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, (15): 135-142.
• Marsh, H. W. ve Hocevar, D. (1985). Application of confirmatory factor analysis to the study of self-concept: first- and higher-order factor models and their invariance across groups. Psychological Bulletin, 97(3): 562–582.
• Mihalic, T. (2011). Slovenia. an international handbook of tourism education (Ed. Airey, D. ve Tribe, J.), Routledge.
• Morkoç, D. K. ve Erdönmez, C. (2018). Ön lisans eğitimi yeterliliğinin, ön lisans mezunları tarafından değerlendirilmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2): 39-60.
• Nıkandrou, I., Brınıa, V. ve Bererı E. (2009). Trainee perceptions of training transfer: An empirical analysis. Journal of European Industrial Training, 33(3): 255-270.
• Okumuş, A. ve Duygun, A. (2008). Eğitim hizmetlerinin pazarlamasında hizmet kalitesinin ölçümü ve algılanan hizmet kalitesi ile öğrenci memnuniyeti arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8(2): 17-38.
• Olcay, A. ve Düzgün, M. (2015). Turizm sektörünün istihdam niteliğinin öğrencilerin kariyer planları üzerindeki etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 12 (3): 49-72.
• Organ, A. ve Soydaş, M. E. (2012). Yerli turistlerin hizmet kalitesi ve tekrar ziyaret niyetlerine yönelik tutumları: Karahayıt’ta bir uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12): 63-72.
• Orhan, A. (2015). Türkiye’de lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin turizm sektörü ile ilgili algılarının çalışma niyetleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Özdemir, B., Aktaş, A. ve Altıntaş, V. (2005). Turizm ve otelcilik eğitimi görmekte olan lisans düzeyindeki öğrencilerin yiyecek-içecek bölümüne yönelik tutumları. Turizm Araştırmaları Dergisi, 16 (1): 46-58.
• Öztürk, H. ve Tataroğlu, M. (2017). Meslek Yüksekokullarında Hizmet Kalitesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Örneği. Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Dergisi, 19(40): 162-179.
• Parasuraman, A., Zeıthaml, V.A. ve Berry, L.L. (1988). “SERVQUAL: A multiple ıtem sacale for measuring consumer perceptions of service quality. Journal of Retailing. 64(1): 12-40.
• Pena, M. M., Santos Da Silva, E.M., Tronchin, D. M. R. ve Melleiro, M. M. (2013). The Use of The Quality Model of Parasuraman, Zeithaml and Berry in Health Services. Rev Esc Enferm USP, 47(5): 1227-1232.
• Pizam, A. ve Shani A. (2011). The nature of the hospitality ındustry: present and future managers’ perspective. (Çeviren: Türksoy, A.). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1): 76-86.
• Razak, M., Razak, S., Ilıas, A. ve Abdul Rahman, R. (2016). Experiencing Fast-Food Restaurant Service Quality: An In-Depth Analysis On Customer. Conference: International Symposium & Exhibition on Business and Accounting. Malaysia: 1-7.
• Richardson, S., ve Butler, G. (2012). Attitudes of Malaysian tourism and hospitality students' towards a career in the ındustry. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 17(3): 262-276.
• Saukkonen, P., Honkanen, A. ve Pesonen R. U. (2013). Multidisciplinary tourism studies in Finland can a minor subject steer career development? Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, (13): 260-265. Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research, 8(2): 23-74.
• Shen, H., Luo, J. M. ve Lam, C. F. (2015) Evaluating the quality of hospitality and tourism education in Vocational Institute in China. International. Journal of Marketing Studies, Published by Canadian Center of Science and Education, 7(3): 12-18.
• Şahin, A. ve Şen S. (2017). Hizmet kalitesinin müşteri memnuniyeti üzerine etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52): 1176-1184.
• Şahin, A. E. (2009). Eğitim fakültesinde hizmet kalitesinin eğitim fakültesi öğrenci memnuniyet ölçeği (EF-ÖMÖ) ile değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (37): 106-122.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ekinoks, Ankara.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB, 2017). Alan ve Dallarda Öğrenim Gören Öğrenci Sayıları. Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü (MTEGM, 2017), (http://mtegm.meb.gov.tr/kurumlar/?ara ), (erişim tarihi: 10.03.2017).
• Tekin, Ö. A. ve Çidem, G. (2015). Turizm öğrencilerinin mutfak departmanına yönelik tutumları ölçeği: bir geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (39): 975-986.
• Tuncer, M. ve Yeşiltaş, M. (2013). Çalışma yaşam kalitesinin otel işletmesi çalışanları üzerindeki etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1): 57-78.
• TUİK (2021). İstatistik Veri Portalı (https://data.tuik.gov.tr/). (erişim tarihi: 25.04.2021).
• Üzümcü, T. P., Alyakut, Ö. ve Günsel, A. (2015). Turizm eğitimi alan öğrencilerin, mesleğin geleceğine ilişkin bakış açıları. Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, 18(33): 179-199.
• Vandier, B. (2011). The impact of school facilities on the learning environment. Doctorate Thesis, Capella University, America.
• Wang, Y., Luor, T., Luarn, P. ve Lu, H. (2015). Contribution and trend to quality research a literature review of SERVQUAL model from 1998 to 2013. Informatica Economica, 19(1): 34-45.
• Yang, H. (2016). Catherine cheung, haiyan song, enhancing the learning and employability of hospitality graduates in China. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, (19): 85-96.
• Yıldız, O. ve Erdil, S. (2013). Türkiye Havayolu Yolcu Taşımacılığı Sektöründe Hizmet Kalitesinin Karşılaştırmalı Ölçümlenmesi. Öneri Dergisi, 10 (39): 89-100. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruoneri/issue/17900/187805.
• Yılmaz, V. ve Doğan, M. (2016). Planlanmış davranış teorisi kullanılarak önerilen bir yapısal eşitlik modeli ile geri dönüşüm davranışlarının araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(5): 191-205.