K12 Beceriler Çerçevesi’nde Belirlenen Konuşma Alan Becerilerine Göre Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 1 - K-12 BECERİ EĞİTİMİNDE TÜRKİYE PERSPEKTİFİ: KURAM VE UYGULAMA, 677 - 700, 25.12.2023

Gülten Sakarya Erkek

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1308356

Öz

Öz
Günümüzün eğitim anlayışı, öğrencilere bilgiden hareketle beceri kazandırmaya yönelik bir değişim içerisindedir. Konuşma becerisinin geliştirilmesiyle bireylerin kendilerini iyi ifade edebilmelerinin; hayatta etkili, başarılı ve mutlu olmanın en önemli anahtarlarından biri olduğu söylenebilir. Bu nedenle ana dili eğitiminde konuşma becerisinin geliştirilmesine gerekli önem verilmelidir. Bu çalışmanın amacı, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında okutulmak üzere hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan konuşma yönergelerinin, öğrencilere 21. yüzyıl becerilerini kazandırmak amacıyla yürütülen K12 Beceriler Çerçevesi’nde belirlenen konuşma alan becerileriyle uyumunu ortaya koymaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Betimsel analiz tekniğinin kullanıldığı çalışmada tematik kodlama yapılarak elde edilen veriler K12 Beceriler Çerçevesi’nde belirtildiği şekilde sınıflandırılmıştır. Ortaokul Türkçe ders kitaplarında K12 Beceriler Çerçevesi’ne uyumlu konuşma yönergesi sayılarının ders kitaplarındaki toplam konuşma yönerge sayılarına oranı incelendiğinde en düşük oranın %32 ile 5. sınıf seviyesinde, en yüksek oranın ise %65 ile 8. sınıf seviyesinde olduğu görülmüştür. Ders kitaplarındaki konuşma yönergelerinin tüm sınıf seviyelerinde en çok İçerik Oluşturma bütünleşik becerisiyle örtüştüğü görülmektedir. En düşük örtüşme ise Konuşmayı Yönetme ve Öz Yansıtma bütünleşik becerilerinde tespit edilmiştir. İnceleme sonucunda hem ders kitaplarındaki etkinliklere yön veren Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanım ifadeleri hem de K12 Beceriler Çerçevesi’nde yer alan bütünleşik beceriler ve süreç bileşenleri ile ilgili tespitler ortaya konulmuştur. Öğrencilere 21. yüzyıl becerilerinin kazandırılabilmesi amacıyla hem öğretim programı hem de K12 Beceriler Çerçevesi’nin içeriğinde yapılabilecek değişiklikler öneri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

K12 beceriler çerçevesi, Türkçe ders kitapları, konuşma becerisi

Kaynakça

• Büyükikiz, K. K., ve Hasırcı, S. (2013). Ana dili öğretiminde konuşma becerisinin yeri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 57-63.
• Chu, S. K. W., Reynolds, R. B., Tavares, N. J., Notari, M., and Lee, C. W. Y. (2017). Twenty-first century skills and global education roadmaps. 21st Century Skills Development Through Inquiry-Based Learning .17-32.
• Çifci, M., Erkek, G., Ellialtı, M. (2018). Bir İngilizce ve Türkçe 7. sınıf ders kitabının kazanımlar, kitap kurguları ve süreç haritaları bakımından incelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(84), 537-554.
• Çintaş Yıldız, D., YAVUZ, M. (2012).Etkili konuşma ölçeği geliştirme çalışması, Journal of Turkish Studies, 7(2), 319-334.
• Chomsky, N. (2010), Doğa ve dil üzerine, Sözcükler Yayınları.
• Erkek, G. ve Batur, Z. (2019). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında eleştirel dinleme, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (98), 375-386.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri, Anı Yayıncılık.
• Göçer, A. (2008) İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1). 197-210.
• Güleç, İ. & Demirtaş, T. (2012). İlköğretim 8. sınıf ana dili ders kitapları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma: Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri Örneği. Sakarya University Journal of Education, 2(1), 74-91
• Güneş, F. (2002). Ders kitaplarının incelenmesi, Ocak Yayıncılık.
• Halis, İ., (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Nobel Yayınları
• Hasan, A. (2014). The Effect of Using Task-Based Learning in Teaching English on the Oral Performance of the Secondary School Students. International Interdisciplinary Journal of Education, 3(2), 250-264.
• Hayta, N. (2003). Ders kitabı inceleme kılavuzu. Nobel Yayıncılık
• Karadağ, M. (2001), Kuram-yöntem bağlamında yazılı ve sözlü anlatım, Ankara: Ürün yayınları.
• Karadağ, Ö. (2012). Anlama becerileri açısından Türkçe Dersi Öğretim Programı’na (6, 7, 8. Sınıflar) eleştirel bir bakış, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 36(1), 97- 110.
• Karatay, H. ve Pektaş, S. (2012). Türkçe ders kitaplarının incelenmesine yönelik ölçek geliştir-me çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 183-204
• Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 287-309.
• Küçükahmet, L. (1997). Eğitim programları ve öğretim. Gazi Kitabevi.
• MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2023). K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Pattison, D. R. (2017). Identifying the educational and character development benefits of two outdoor education programs in international schools (Order No. 10270610). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (1896531548).
• Sağlam, Ö. ve Doğan, Y. (2013), 7. sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 43-56.
• Suto, I. (2013). 21st Century skills: ancient, ubiquitous, enigmatic? Research Matters: A Cambridge Assessment Publication, 15, 2–8.
• Titone, K. K. (2017). The DNA of 21st century schools: a mixed methods analysis of teacher and administrator qualities that facilitate innovation (Order No. 10670520). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (1949519776).
• Topçuoğlu, F. (2010). Türkiye ve İngiltere’de ilköğretim ikinci kademede kullanılan ana dili öğretimi ders kitaplarındaki beceri alanlarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış Doktora tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Welker, R. W. and Mohr, K. M. (2017). The role of integrated curriculum in the 21st century school (Order No. 10604384). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (1964386039).
• Yalçın, S. (1994). Metinden öğrenme ilkelerine göre hazırlanan ders kitabının öğrenci erişisine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Ankara.
• Yardımcı, M. (1994), Türkçenin ses özellikleri yazım kuralları ve noktalama, Ürün yayınları.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.