Bir Derleme: Okul Örgütlerinde Güçlenme Temelli Okul Sosyal Hizmeti

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: 244, 2197 - 2222, 01.11.2024

İkbal İçer

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1273247

Öz

Okul örgütlerinde güçlenme temelli okul sosyal hizmeti uygulamaları, okul örgütlerinde güç türleri, güç uygulamaları, güç dinamikleri, güç oyunları ve bununla mücadele biçimlerini içeren baskıyı kavramayı ve analiz etmeyi, güç ve baskıya odaklı güçlenme sürecini deneyimlemeyi içerir. İlgili alan yazında güçlenme temelli okul sosyal hizmeti uygulamalarında güç ilişkilerinin analizinin nasıl yapılacağına yönelik tartışmalara pek az yer verildiği, daha çok gücün sadece kavramsal boyutlarının ele alındığı gözlemlenmiştir. Okul örgütlerinde güçlenme temelli okul sosyal hizmeti konulu bu makalede, okul sosyal hizmeti uygulamalarında güçlenme yaklaşımının nasıl ele alındığı derlenmeye çalışılmıştır. Örgütsel bir güç olan okul ortamlarında güçlenme temelli okul sosyal hizmeti uygulaması, çeşitli baskılar nedeniyle güçsüzleştirilen öğrenci, veli, öğretmen, okul idaresinin deneyimlerini çok boyutlu değerlendirebilmeyi, sahip olduğu sorunların kaynağını baskı deneyimlerinde aramayı amaçlar. Bu amaç olumlu okul iklimi oluşturmada kendi sözlerini söyleyebilen ve kendi yaşamları üzerindeki kontrolü ele aldıkları yaşam politikalarıyla birlikte yeni bir okul politikası inşasında kritiktir.

Anahtar Kelimeler

güçlenme, okul örgütleri, okul sosyal hizmeti

A Review: Empowerment-Based School Social Work in School Organizations

Öz

Empowerment-based school social work practices in school organizations include understanding and analyzing oppression, including power types, power practices, power dynamics, power games and forms of struggle with it, and experiencing the empowerment process focused on power and oppression. In the related literature, it has been observed that there is little room for discussions on how to analyze power relations in empowermentbased school social work practices, and only the conceptual dimensions of power are discussed. In this article on empowerment-based school social work in school organizations, it has been tried to compile how the empowerment approach is handled in school social work practices. Empowerment-based school social work practice in school environments, which is an organizational power, aims to evaluate the experiences of students, parents, teachers and school administrators, who are weakened due to various kinds of oppression and to search for the source of their problems in the experiences of oppression. This goal is critical in building a new school policy, with life policies that can have their say in creating a positive school climate and take control over their own lives.

Anahtar Kelimeler

empowerment, school organizations, school social work

Kaynakça

• Altınkurt, Y., Anasız, B. T., ve Ekinci, C. (2016). The relationships between structural and psychological empowerment of teachers and their organizational citizenship behaviors. Eğitim ve Bilim, (187), 79-96.
• Balcı, A. (2016). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü (Genişletilmiş 3. baskı b.). Pegem Akademi.
• Balyer, A., Özcan, K., and Yıldız, A. (2017). Teacher empowerment: School administrators’ roles. Eurasian Journal of Educational Research, 1 (70), 1-18.
• Barker, R. L. (1987). The social work dictionary. NASW Press.
• Biron, M., and Bamberger, P. (2010). The impact of structural empowerment on individual wellbeing and performance: Taking agent preferences, selfefficacy and operational constraints into account. Human Relations, 163- 191.
• Blau, P. A. (2003). Formal organizations: A comparative approach. Standford Bussiness Books.
• Bounds ve Hepburn. (1996). Güç ve güçlendirme (N. Thompson, Dü.ve Ö. Cankurtaran, Çev.). Nika Yayınevi.
• Bursalıoğlu, Z. (2008). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (14.Basım b.). Pegem Akademi.
• Cankurtaran, Ö., Akoğlu, G., ve Sakarya, H. (2020). Güçlenmeyi güç, güçsüzlük, baskı ve güç ilişkileri temelinde anlamak. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 1913-1939.
• Chutia, M. K. (2019). Empowerment of secondary school girls-a study. International Education and Research Journal, 19-21.
• Çetin, M. (2019, 12). Okul yöneticilerinin öğretmenleri güçlendirmesine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, (26), 311-329
• Çetin, M., ve Kıral, B. (2019, 12). Okul yöneticilerinin öğretmenleri güçlendirmesine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, (26), 311-329.
• Demirel, B. (Haziran, 2023). Sosyal hizmet mesleğinin küresel-yerel bağlamı üzerine bir değerlendirme: Küyerel sosyal hizmet. GAB Akademi, 3(1), 43-52.
• Das, S. W., Halik, A., Aswad, M., Rady, M. S., Dangnga, M. S., and Nasir, M. S. (2019). Empowerment of school committee in improving education service quality at public primary school in parepare city. Universal Journal of Educational Research, 7(9), 1956-1963.
• Dee, J. R., Henkin, A. B., and Duemer, L. (2003). Structural antecedents and psychological correlates of teacher empowerment. Journal of Educational Administration, 3(41), 257-277.
• Duman, N. (2000). Ankara liselerinde çeteye katılma potansiyeli olan öğrenci grupları ve okul sosyal hizmeti [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Duman, Ş. (2018). Ortaöğretim öğretmenlerinde psikolojik güçlendirmenin yordayıcıları olarak yapısal güçlendirme yöneticiye güven ve lider-üye etkileşimi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Dupper, R. (2013). Okul sosyal hizmeti, etkin uygulamalar için beceri ve müdahaleler. (Y. Özkan, Dü., ve G. Çitci, Çev.) Kapital Medya Hizmetleri A.Ş.
• Ekinci, S., (2021). K. Y. Hasan Basri Memduhoğlu, Çev., Örgütlerde yapısal ve psikolojik güçlendirme Psiko-sosyal yönleriyle yönetim içinde (s 227- 267). Pegem Akademi.
• French, J. A. (1968). Group dynamics: Research and theory. Bases of social power. D. a. a.Zander (Dü.) içinde. Harper and Row.
• Griffiths, M. (1998). Research for social justice: empowerment and voice. British Research Association Annual Conference. Belfast.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi matematik uygulamalarının okul öncesi eğitim programına uyumluluğu [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• IFSW. (2014, Ağustos 7). https://www.ifsw.org/what-is-social-work/globaldefinition-of-social-work/
• Karadağ, E. A. (2020). Okullarda güç ve politika. W. K. G.Miskel içinde, Educational administration: theory, research, and practice (S. Turan, Çev., 7 b., s. 202-238). McGrawHill.
• Karakuş, B. (2022). Türkiye’de okul sosyal hizmetinin durumu kararlar ve dayanaklar. Sosyal Hizmet Derneği Yayını, 28-48.
• Kotter, J. (1978). Power, success, and organizational effectiveness. Organizational Dynamics, 27-40.
• Lee, A. N. (2014). Understanding teacher empowerment: Teachers’ perceptions of principal’s and immediate supervisor’s empowering behaviours, psychological empowerment and work-related outcomes. Teaching and Teacher Education (41), 67-79.
• Lee, J. A. (2001). The empowerment approach to social work practice. Columbia University Press.
• Merton, R. (1957). Social theory and social structure. Free Press. Mintzberg, H. (1983). Power in and around organizations. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Nation, M., Vieno, A., Perkins, D. D., and Santinello, M. (2008). Bullying in school and adolescent sense of empowerment: An analysis of relationships with parents, friends,and teachers. Journal of community and Applied Social Psychology, 211-232.
• Öz, A. (t.y.). Okul iklimine yönelik yapılan çalışmaların özel eğitim bakış açısı ile incelenmesi. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 16(1), 1-52.
• Pawlak, E. J., and Cousins, L. (1999). School social work: Organizationa perspectives. C. R., S. McDonald, and J. Flynn (Dü.) içinde, School social work: Practice, policy and research perspectives (4 b., 150-165). Lyceum Books.
• Peabody, R. (1962). Perceptions of organizational authority. Administrative Science Quarterly, 463-482.
• Saleebey, D. (1997). The strengths perspective in social work practice. Longman.
• Scott, J. C. (2021). Tahakküm ve direniş sanatları gizli senaryolar, (4. Basım b.). (A. Türker, Çev.) Ayrıntı Yayınları.
• Simon, B. (1994). The empowerment tradition in american social work. Columbia University Press.
• Simon, H. (1968). Administrative behavior. D. Suls (Dü.) içinde, International Encyclopedia of the Social Sciences (s. 74-79). Macmillan.
• Simpson, D. A. (2002). Education action zones, empowerment and parents. Educational Research, 2(44), 119-128.
• Smith, R. (2008). Social work and powerPalgrave Macmillian.
• Şan, B. Ç. (2017). Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılıklarına ilişkin algıları [Yayımlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Tavukçu, C., ve Keleşoğlu, F. (2022). Güçlendirme yaklaşımı bağlamında bir vaka çözümlemesi. 4th International Congress of Multidisciplinary Social Sciences, 350-364. ICMUSS.
• Thompson, N. (2013). Kuram ve uygulamada sosyal hizmeti anlamak. Dipnot Yayınları.
• Thompson, N. (2016). Güç ve güçlendirme. Nika Yayınevi.
• Umar, S., ve Özen, H. (2019). Öğretmenlerin yapısal güçlendirilmesi fenomenolojik bir yaklaşım. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(6), 203- 224.
• Uygur, K., ve Arabacı, İ. B. (2019). Lise öğretmenlerinin personel güçlendirme algıları ile örgütsel güven algıları arasındaki ilişki: Elâzığ ili örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Wayne, K. H., and Cecile, G. M. (2020). Educational administration theory, research and practice. McGraw Hill.
• Weber, M. (1947). The theory of social and economic organizations. (T.Parsons, Dü., A. Anderson ve T.Parsons, Çev.) Free Press.