Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Investigation Of The Biology Undergraduate Curriculum In Türkiye Through The Concept Of Biopiracy

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 245, 287 - 320, 01.02.2025
https://doi.org/10.37669/milliegitim.1507871

Öz

The aim of this study is to evaluate and examine the undergraduate curricula of biology departments through the concept of biopiracy. The population of the study consists of undergraduate biology departments in Turkey. The sample consists of 57 biology departments and 9 biology teaching departments determined by using purposive sampling method in accordance with the purpose of the study. In the study, while collecting the data, document analysis technique, one of the qualitative research data collection methods, was used to obtain the courses and contents related to the concept of biopiracy and related coded concepts in the curricula of biology and biology teaching departments through course information packages. Conceptual content analysis method, which is a type of content analysis, was used to analyze the data obtained. Conceptual content analysis method, which is a type of content analysis, was used to analyze the data obtained. In the analysis of the research, the findings related to the coding were presented in tables and graphs through MAXQDA 24 qualitative research program. As a result of the study, it was determined that there was no course directly related to biopiracy in both departments examined, and only one university with a biology department had a course on biopiracy. In general, it can be stated that while the undergraduate curricula of biology departments include many elective or compulsory courses in terms of flora, fauna and ecosystem, traditional knowledge and environmental problems, it would be beneficial to include courses on the protection of living species through intellectual property and law, taking into account the developments in biotechnology, in order to increase awareness.

Kaynakça

  • Akın, H. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının biyolojik kaçakçılık kavramına yönelik görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
  • Akurugoda, C. L. (2013). Biopiracy and its impact on bio diversity: a critical analysis wıth special reference to sri lanka. İnternational Journal Of Business, Economics And Law, 3.
  • Altunoğlu, D., ve Atav, E. (2005). Daha etkili bir biyoloji öğretimi için öğretmen beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 28, 19-28.
  • Aysu, A. (2015). Gıda krizi tarım, ekoloji ve egemenlik. Metis Yayıncılık.
  • Bilgin, A. (2012). Doğa korumanın ekonomik sisteme entegrasyonu taslak kılavuzu 1: politika yapıcı ve karar vericiler, Orman ve Su İşleri Bakanlığı.
  • Çayır, M. Y., ve Sarıtaş, M. T. (2017). Nitel veri analizinde bilgisayar kullanımı: bir betimsel içerik analizi (2011-2016). Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen Ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 518-544.
  • Drahos, P., & Frankel, S. (2012). Indigenous peoples’ innovation and intellectual property: the ıssues. indigenous peoles ınnovation, Australian National University.
  • Güçlü, İ. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Güler, E. (2022). Çevre politikası ve yönetimi bakımından türkiye’de biyokorsanlık sorunu [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • Güler, E., ve Bıldır, C. (2023). Biyokorsanlıkla mücadelenin taşra teşkilatı boyutu ile incelenmesi: bartın doğa koruma ve milli parklar örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6 (3), 852-862.
  • Güler, E., ve Mutlu, A. (2022). Biyokorsanlık sorunu ve türkiye’de biyokorsanlığa yönelik politikalar [Özel Sayı]. Yönetim Bilimleri Dergisi, 271-300.
  • Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Kiziroğlu, İ. (1988). Günümüzde biyoloji dersi ve amaçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 243-250.
  • Kurt, L., Özbey, B. G., Özdeniz, E., ve Bölükbaşı, A. (2014). Biyolojik çeşitlilik. Reyhan, H. & Mutlu, A., Doğan, H. H., ve Reyhan, A. S. (Ed.) Sosyal Çevre bilimleri (ss. 259- 299). Siyasal Kitapevi.
  • Kurt, O., Çelik, N., Göre, M., & Kurt, H. (2019). Threats to Biodiversity BioTrafficking in Turkey. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(2), 46–51.
  • Mathew, B. (2013). Traditional knowledge mısappropriation and biopiracy in ındıa: a study on the legal measures to protect traditional knowledge. International Journal of Marketing, Financial Services &Management Research, 2(12), 202-210.
  • Orman ve Su İşleri Bakanlığı (2013). Biyokaçakçılıkla mücadele rehberi-doğada bırak, https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP
  • Öztaş, Z. (2019). Biyoçeşitliliğe ve biyokaçakçılığa yönelik farkındalık ölçeklerinin geliştirilmesi ve üniversite öğrencilerinde farkındalık düzeyleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • Shiva, V. (2016). Çalınmış hasat (çev. Ali K. Saysel). BGST Yayınları.
  • Soysal, T. (2019). Bir fikri mülkiyet hak kategorisi olarak geleneksel bilgi ve geleneksel bilginin istismarı olarak biyolojik korsanlık. Terazi Hukuk Dergisi, 1, 1630-1644.
  • Tarım ve Orman Bakanlığı (2024). Biyokaçakçılık vakaları. https://www. tarimorman.gov.tr/
  • Taşdemir, S. (2023). Biyokaçakçılığın doğal denge üzerindeki etkisine yönelik biyoloji öğretmen adaylarının bilgi düzeyleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • TBMM (2018). Çevre komisyonu tarım ve orman bakanlığı çalışma ziyareti toplantısı tutanakları, https://www5.tbmm.gov.tr//develop/owa/komisyon_ tutanaklari.goruntule?pTutanakId=2229
  • Torlak, H. (2010). Türkiye’nin endemik bitkileri. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Güncellenmiş 12. Baskı). Şeçkin Yayıncılık.

TÜRKİYE’DE BİYOLOJİ LİSANS MÜFREDATININ BİYOKORSANLIK KAVRAMI ÜZERİNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 245, 287 - 320, 01.02.2025
https://doi.org/10.37669/milliegitim.1507871

Öz

Bu araştırmanın amacı, biyoloji bölümü lisans müfredatlarının biyokorsanlık kavramı üzerinden incelenmesini ve değerlendirilmesini ortaya koymaktır. Araştırmanın evreni, Türkiye’de biyoloji eğitimi veren lisans bölümleri oluşturmaktadır. Araştırmanın amacına uygun olarak amaçsal örnekleme yöntemi kullanılarak, 57 biyoloji bölümü ve 9 biyoloji öğretmenliği bölümü araştırmanın örneklemini kapsamaktadır. Araştırmada, veriler toplanırken nitel araştırma veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği ile biyoloji ve biyoloji öğretmenliği bölümlerinin müfredatlarında yer alan biyokorsanlık kavramı ve buna ilişkin kodlanan kavramlarla ilgili ders ve içerikleri ders bilgi paketleri üzerinden elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde içerik analiz türü olan kavramsal içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın analizinde MAXQDA 24 nitel araştırma programı aracılığıyla kodlamalara ilişkin bulgular tablolar ve grafikler halinde sunulmuştur. Araştırmanın sonucunda incelenen her iki bölümde doğrudan biyokorsanlıkla ilgili dersin olmadığı sadece biyoloji bölümünün bulunduğu bir üniversitede biyokaçakçılıkla ilgili dersin yer aldığı tespit edilmiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde, biyoloji bölümü lisans müfredatlarının flora, fauna ve ekosistem ile birlikte geleneksel bilgi ve çevre sorunları bakımından birçok seçmeli veya zorunlu derslere yer verilirken biyoteknolojideki gelişmeler göz önünde bulundurularak canlı türlerinin fikri mülkiyet ve hukuk aracılığıyla korunmasına dair derslerin ve farkındalığın artırılması açısından yararlı olacağı ifade edilebilir.

Kaynakça

  • Akın, H. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının biyolojik kaçakçılık kavramına yönelik görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
  • Akurugoda, C. L. (2013). Biopiracy and its impact on bio diversity: a critical analysis wıth special reference to sri lanka. İnternational Journal Of Business, Economics And Law, 3.
  • Altunoğlu, D., ve Atav, E. (2005). Daha etkili bir biyoloji öğretimi için öğretmen beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 28, 19-28.
  • Aysu, A. (2015). Gıda krizi tarım, ekoloji ve egemenlik. Metis Yayıncılık.
  • Bilgin, A. (2012). Doğa korumanın ekonomik sisteme entegrasyonu taslak kılavuzu 1: politika yapıcı ve karar vericiler, Orman ve Su İşleri Bakanlığı.
  • Çayır, M. Y., ve Sarıtaş, M. T. (2017). Nitel veri analizinde bilgisayar kullanımı: bir betimsel içerik analizi (2011-2016). Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen Ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 518-544.
  • Drahos, P., & Frankel, S. (2012). Indigenous peoples’ innovation and intellectual property: the ıssues. indigenous peoles ınnovation, Australian National University.
  • Güçlü, İ. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Güler, E. (2022). Çevre politikası ve yönetimi bakımından türkiye’de biyokorsanlık sorunu [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • Güler, E., ve Bıldır, C. (2023). Biyokorsanlıkla mücadelenin taşra teşkilatı boyutu ile incelenmesi: bartın doğa koruma ve milli parklar örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6 (3), 852-862.
  • Güler, E., ve Mutlu, A. (2022). Biyokorsanlık sorunu ve türkiye’de biyokorsanlığa yönelik politikalar [Özel Sayı]. Yönetim Bilimleri Dergisi, 271-300.
  • Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Kiziroğlu, İ. (1988). Günümüzde biyoloji dersi ve amaçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 243-250.
  • Kurt, L., Özbey, B. G., Özdeniz, E., ve Bölükbaşı, A. (2014). Biyolojik çeşitlilik. Reyhan, H. & Mutlu, A., Doğan, H. H., ve Reyhan, A. S. (Ed.) Sosyal Çevre bilimleri (ss. 259- 299). Siyasal Kitapevi.
  • Kurt, O., Çelik, N., Göre, M., & Kurt, H. (2019). Threats to Biodiversity BioTrafficking in Turkey. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(2), 46–51.
  • Mathew, B. (2013). Traditional knowledge mısappropriation and biopiracy in ındıa: a study on the legal measures to protect traditional knowledge. International Journal of Marketing, Financial Services &Management Research, 2(12), 202-210.
  • Orman ve Su İşleri Bakanlığı (2013). Biyokaçakçılıkla mücadele rehberi-doğada bırak, https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP
  • Öztaş, Z. (2019). Biyoçeşitliliğe ve biyokaçakçılığa yönelik farkındalık ölçeklerinin geliştirilmesi ve üniversite öğrencilerinde farkındalık düzeyleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • Shiva, V. (2016). Çalınmış hasat (çev. Ali K. Saysel). BGST Yayınları.
  • Soysal, T. (2019). Bir fikri mülkiyet hak kategorisi olarak geleneksel bilgi ve geleneksel bilginin istismarı olarak biyolojik korsanlık. Terazi Hukuk Dergisi, 1, 1630-1644.
  • Tarım ve Orman Bakanlığı (2024). Biyokaçakçılık vakaları. https://www. tarimorman.gov.tr/
  • Taşdemir, S. (2023). Biyokaçakçılığın doğal denge üzerindeki etkisine yönelik biyoloji öğretmen adaylarının bilgi düzeyleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • TBMM (2018). Çevre komisyonu tarım ve orman bakanlığı çalışma ziyareti toplantısı tutanakları, https://www5.tbmm.gov.tr//develop/owa/komisyon_ tutanaklari.goruntule?pTutanakId=2229
  • Torlak, H. (2010). Türkiye’nin endemik bitkileri. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Güncellenmiş 12. Baskı). Şeçkin Yayıncılık.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Biyoloji Eğitimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Erdal Güler 0000-0002-4787-4800

Hatice Ay 0000-0003-3173-4931

Yayımlanma Tarihi 1 Şubat 2025
Gönderilme Tarihi 1 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 4 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 54 Sayı: 245

Kaynak Göster

APA Güler, E., & Ay, H. (2025). TÜRKİYE’DE BİYOLOJİ LİSANS MÜFREDATININ BİYOKORSANLIK KAVRAMI ÜZERİNDEN İNCELENMESİ. Milli Eğitim Dergisi, 54(245), 287-320. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1507871