Uluslararası İlişkiler’de Feminist Dış Politika Söylemi: İsveç ve Almanya Analizi

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 123 - 141, 30.09.2024

İrem Nur Keser

https://doi.org/10.69510/mipos.1516452

Öz

Feminizm, kadınların bulundukları toplumda hukuki, sosyal, ekonomik, siyasal çerçeve içerisinde erkekler ile eşit konumda bulunması gerektiğini savunan düşünce akımıdır. 19. yüzyılda Aydınlanma döneminin etkisiyle birlikte kadınların sosyal, siyasal, hukuki alanlarda yaşadıkları haksızlık, eşitsizlik ve toplumdaki varsayılan cinsiyet rollerini yıkmak amacıyla gerçekleştirdikleri mücadeleler feminist akımın öncüsü olmuştur. Multidisipliner bir alan olan Uluslararası ilişkiler disiplinine ise feminist akım 20. yüzyılın sonlarına doğru dahil olmuştur. Feminist dış politika, toplumun her noktasında arka planda tutulmaya çalışılan kadınların söylemlerini ve bakış açılarını dikkate alarak alternatif yöntemler ve yaklaşımlar yürütmektedir. Feminist hükümetlerin ivme kazandığı İsveç, İzlanda ve Kanada’nın ardından Almanya’da feminist politika uygulamalarından bahsetmiştir. Bu çalışmada Feminist teorinin Uluslararası İlişkiler disiplinine dahil oluşu ve feminist politikayı etkileyen noktaların üzerinde durularak feminist dış politika açıklanacaktır. Ayrıca feminist dış politika, İsveç ve Almanya örnekleri üzerinden anlatılarak örnek ülkelerin feminist dış politika uygulamalarının feminist teori üzerinden eleştirisi ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Feminizm, Uluslararası İlişkiler, Feminist Dış Politika, İsveç, Almanya

Feminist Foreign Policy Discourse in International Relations: An Analysis of Sweden and Germany

Öz

Feminism is a movement of thought that advocates that women should be in an equal position with men within the legal, social, economic and political framework in the society. In the 19th century, with the influence of the Enlightenment period, women's injustice and inequality in social, political and legal fields and their struggles to overthrow the assumed gender roles in society have been the pioneers of the feminist movement. The feminist movement was included in the multidisciplinary field of International Relations towards the end of the 20th century. Feminist foreign policy takes into account the discourses and perspectives of women, who are often relegated to the background in all aspects of society and adopts alternative methods and approaches. After Sweden, Iceland and Canada, where feminist governments gained momentum, feminist policy practices have been mentioned in Germany. In this study, feminist foreign policy will be explained by emphasizing the inclusion of feminist theory in the discipline of International Relations and the points affecting feminist politics. In addition to this, feminist foreign policy will be explained through the case studies of Sweden and Germany and the criticism of the feminist foreign policy practices of these countries through feminist theory will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Feminism, International Relations, Feminist Foreign Policy, Germany, Sweden

Kaynakça

• Akal, D. (2022, Eylül). Almanya’nın ‘feminist dış politika’ açılımı tartışılıyor. BBC News Türkçe. https://l24.im/oSIh1
• Amnesty. (2020). Haklarımız: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. Uluslararası Af Örgütü. https://l24.im/95TVUO
• Balcı, A. (2014). Realizm. A. Balcı& Ş. Kardaş (Ed.). Uluslararası ilişkilere giriş (ss. 119-146). Küre Yayınları.
• Balcı, C. (2022). Feminist dış politikanın geleceği üzerine tartşma: İsveç örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Balta, E. (2022). Feminist dış politika uygulayan ülkeler [Sesli Podcast]. Heinrich Böll Stiftung. https://tr.boell.org/tr/neden-feminist-dis-politika
• Birdal, S. (2014). Feminizm. A. Balcı& Ş. Kardaş (Ed.). Uluslararası ilişkilere giriş (ss. 253-268). Küre Yayınları.
• Biter, İ. T. (2017). Uluslararası ilişkilerde feminist dış politika söylemi ve İsveç Örneği. Alternatif politika, 9(3), 495-524.
• Clement, R., & Thompson, L. (2019). Is the future of Foreign policy feminist?. Journal of Diplomacy and International Relations, 2(2), 76-94.
• Çelik, B. S. (2024). Feminist dış politikada dijital kamu diplomasisi kullanımı: İsveç ve Kanada karşılaştırması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]
• Demirtaş, B. (2014). İnşacılık. A. Balcı& Ş. Kardaş (Ed.). Uluslararası ilişkilere giriş (ss.168- 185). Küre Yayınları.
• Eken, M. E. (2014). Feminizm, maskülanite ve uluslararası ilişkiler teorisi: Uluslararası siyasetin toplumsal cinsiyeti. R. Gözen (Ed.), Uluslararası ilişkiler teorileri (ss. 443-489). İletişim Yayınları.
• Enloe, C. (2014). Manevralar: Kadın yaşamının militarize edilmesine yönelik uluslararası politikalar. İletişim Yayınları.
• Federal Foreign Office. (2023). Guidelines for feminist Foreign policy: A Foreign policy for all [Bildiri Sunumu]. Presentation of the guidelines for feminist Foreign policy at the Federal Foreign Office, Berlin.
• Federal Foreign Office. (2023). Implentation of feminist Foreign policy: Turning commitments into actions [Speech by Foreign Minister Bearbock ot a side event of the 78th UN General Assembly)
• Federal Foreign Ofiice. (2023, Mart). Shaping feminist foreign policy. Federal Foreign Office. https://l24.im/EuvO9
• Government Office of Sweden. (2015, Şubat). Statement of Foreign policy 2015. https://www.government.se/speeches/2015/02/statement-of-foreign-policy-2015/
• Government Office of Sweden. (2024, Nisan). Historical relationsa between Sweden and Nato. https://www.government.se/government-policy/sweden-in-nato/history-of-sweden-and-nato/
• Government Office of Sweden. (2018). Sweden’s feminist Foreign policy. https://l24.im/IDHfz
• Government Office of Sweden. (2015, Nisan). Sweden won gender equality award. https://www.government.se/articles/2015/02/sweden-won-gender-equality-award/
• Gönültaş, B. (2023, Aralık). Almanya, 2023’te silah ihracatında rekor kırdı. Anadolu Ajansı. https://l24.im/7IK2
• Grobe, A. M. (2021, Ocak). In Sweden, hawkish defense and feminist diplomacy make odd bedfellows. The Chiristians Science Monitor. https://www.csmonitor.com/world/europe/2021/0104/in-sweden-hawkish-defense-and-feminist-diplomacy-make-odd-bedfellows
• International Peace Enstitue. (2018, Eylül). Margrot Wallström: “Without women, how can we achieve sustainable peace?”. International Peace Enstitue. https://www.ipinst.org/2018/09/women-and-international-peace-way-forward
• Karadağ, C. (2023, Kasım). Almanya dışişleri bakanı Bearbock, Gazze için ateşkes çağrılarına destek vermedi. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/almanya-disisleri-bakani-baerbock-gazze-icin-ateskes-cagrilarina-destek-vermedi/3052414
• Kardaş, T. (2014). Postyapısalcılık ve uluslararası ilişkiler. R. Gözen (Ed.). Uluslararası İlişkiler Teorileri (ss. 379- 402). İletişim Yayınları.
• Küçük, M. (2014). Uluslararası ilişkilerde sosyal inşacılık. R. Gözen (Ed.). Uluslararası İlişkiler Teorileri (ss. 325-376). İletişim Yayınları.
• Linde, A. (2021, Şubat). In the parliamentay debate on foreign affair. Statemant of Government Policy. https://www.government.se/speeches/2021/02/statement-of-foreign-policy/
• Mehmet, F. (2025, Mart). SIPRI 2023 uluslararası silah transferi eğilimleri raporu yayınlandı!. Defence Turk. https://www.defenceturk.net/sipri-2023-uluslararasi-silah-transferi-egilimleri-raporu-yayinlandi
• Okur, M. A. (2015). “Gramsci, Cox ve Hegemonya: Yerelden Küresele, iktidarın sosyolojisi üzerine”. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 12(46), 131-151.
• Ongur, H. Ö. (2014). Post-yapısalcılık. A. Balcı& Ş. Kardaş (Ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş (ss. 239-251). Küre yayınları.
• Ongur, H. Ö., & Okur, M. A. (2014). Uluslararası ilişkilerde eleştirel teori. R. Gözen (Ed.). Uluslararası İlişkiler teorileri (ss. 291- 323). İletişim Yayınları.
• Özdemir, Y. (2023, Ocak). Feminist dış politikadan silah tekelleri lobiciğine. Evrensel. https://www.evrensel.net/yazi/94168/feminist-dis-politikadan-silah-tekelleri-lobiciligine
• Shedecides. (2022, Nisan). Sweden: When Shedecides everybody benefits. https://www.shedecides.com/sweden-when-shedecides-everybody-benefits/
• Sweden Sverige. (2020). Equal power and infuluence for women and men- that’s what Sweden is aiming for. Sweden Sverige. https://sweden.se/life/equality/gender-equality
• Thomas, M. (2022, Ekim). İsveç “feminist dış politikayı terk etti”. BBC News Türkçe. https://l24.im/BuRtG
• Tickner, J. A. (1999). Searching fort he princess? Feminist perpectives in international relations. Harvard International Rewiew,21(4),44-48.
• Torlak, H. (2024, Temmuz). Almaya’dan Ukrayna’ya Patriot füzesi tedariki. Defence Turk. https://l24.im/zLMY
• Tür, Ö., & Koyuncu, Ç. A. (2010). Feminist uluslararası ilişkiler yaklaşımı: Temelleri gelişimi, katkı ve sorunları. Uluslararası ilişkiler Dergisi, 7(26), 3-23.
• United Nations. (2022, Ekim). Drive for democracy. https://l24.im/Q0F7wr
• Universitetskanslersämbetet. (2008). Women and men higher education. The Swedish Higher Education Authority. https://l24.im/4LoI9TH
• Varhan, E. (2021). Uluslararası ilişkilerde feminist teori İsveç, İzlanda ve Kanada karşılaştırmalı feminist dış politika analizi [Yayımlanmamış yüksel lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]
• Wendt, A. (1992). Anarchy is what states make of it: The social construction of power politics. International Organization, 46(2). 391-425.
• Yalvaç, F. (2014). Eleştirel teori. A. Balcı& Ş. Kardaş (Ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş (ss. 223-251). Küre Yayınları.