Göçmen Esnafların İş Piyasasına ve Sosyal Hayata Entegrasyon Süreçleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 83 - 105, 31.03.2025

Feyza Kargılı

https://doi.org/10.69510/mipos.1630592

Öz

Bu araştırmanın amacı, İstanbul’da yaşayan Suriyeli göçmen esnafların iş piyasasına ve sosyal hayata entegrasyon süreçlerini incelemek ve analiz etmektir. Nitel bir araştırma olarak tasarlanan çalışmada, fenomenolojik desen kullanılmış ve amaçlı örneklem yöntemiyle İstanbul’da faaliyet gösteren farklı sektörlerden Suriyeli esnaflar seçilmiştir. Araştırma kapsamında, yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle elde edilen veriler, mekânsal tercihler, iş piyasasında yer edinme, göçmen dayanışma ağları, dil öğrenme paradoksu ve dili muhafaza etmede alternatif yollar olmak üzere dört ana başlıkta analiz edilmiştir. Suriyeli esnafların Türkiye’de esnaflık faaliyetlerine katılımlarının, toplumsal uyum süreçlerine olumlu etkileri olduğu görülmektedir. İş piyasasına entegrasyonlarında, sosyal sermaye, kültürel yakınlık ve yerel halkla ilişkiler önemli bir rol oynamaktadır. Bununla birlikte, göçmen esnafların bürokratik engeller, dil bariyerleri ve ekonomik dalgalanma gibi zorluklarla karşılaştıkları tespit edilmiştir. Bunun yanında ekonomik sermayenin başat rolü üstlendiği görülmektedir. Araştırma sonucunda, göçmenlerin iş piyasasına adım atma ve iş piyasasında varlıklarını sürdürme süreçlerinin ülkeye uyum sağlama noktasında faydalı olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırma, Suriyeli göçmen esnafların deneyimlerinden hareketle, uyum süreçlerini destekleyen mekanizmaların geliştirilmesinin gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, çalışmanın sonuçları, göçmenlere yönelik politikaların oluşturulmasında yol gösterici nitelik taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, İş Piyasası, Entegrasyon, Girişimcilik, Etnik Ekonomi, Suriyeli Girişimciler

Etik Beyan

Etik kurul izni İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan alınmıştır. (2024/4, 30.02.2024)

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK-2209A

An Analysis of the Integration Processes of Immigrant Tradespeople into the Labor Market and Social Life

Öz

The aim of this study is to examine and analyze the integration processes of Syrian immigrant tradespeople living in Istanbul into the labor market and social life. Designed as a qualitative study, the research employs a phenomenological approach and purposefully selects Syrian tradespeople operating in various sectors in Istanbul. The data obtained through semi-structured interviews were analyzed under four main themes: spatial preferences, gaining a foothold in the labor market, immigrant solidarity networks, the paradox of language learning, and alternative ways of preserving the native language. It was observed that the participation of Syrian tradespeople in entrepreneurial activities in Türkiye positively contributes to their social integration processes. Social capital, cultural proximity, and relations with the local population play a significant role in their integration into the labor market. However, challenges such as bureaucratic obstacles, language barriers, and economic fluctuations were identified. Moreover, economic capital was found to have a predominant role in their integration efforts. The research concludes that the processes of entering and maintaining a presence in the labor market are instrumental in fostering the adaptation of immigrants to the host country. Based on the experiences of Syrian tradespeople, the study emphasizes the necessity of developing mechanisms to support integration processes. In this context, the findings serve as a guide for shaping policies aimed at immigrants.

Anahtar Kelimeler

Migration, Labor Market, Integration, Entrepreneurship, Ethnic Economy, Syrian Entrepreneurs

Etik Beyan

Ethics committee permission was obtained from Istanbul Medeniyet University Social and Human Sciences Research and Publication Ethics Committee (2024/4, 30.02.2024)

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK-2209A

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2022). Göç sosyolojisi (5. Baskı). Nobel Yayınları.
• Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. D. (1992). An invitation to reflexive sociology. University of Chicago press.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Siyasal Kitabevi.
• Çakıcı, A., Yılmaz, S., & Çakıcı, A. C. (2018). Türk esnafın Suriyeli mülteci esnaf hakkındaki tutumu: Mersin’de bir araştırma. PressAcademia Procedia, 7(1), 367-371.
• Dikkaya, M., & Dinçer, S. (2023). Türkiye iş gücü piyasasında Suriyeli sığınmacılar. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 187-198.
• Erdoğan, M. M. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler toplumsal kabul ve uyum. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• GİGM- Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. Geçici Koruma. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 adresinden ulaşılmıştır.
• Ibn Haldun. (1998) Mukaddime I, (Çev. Ugan, Z.K.; Önsöz). İstanbul: MEGSB Yayınları
• IOM-Uluslararası Göç Örgütü. (2009). Uluslararası Göç Hukuku- Göç Terimleri Sözlüğü. B. Çiçekli (Ed.). Littera (Çev.). Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü, No:18.
• İTO. (2022). İstanbul Ekonomisinde Suriyeli Girişimciler. İstanbul.
• Karan, O. (2019). Suriyeli mültecilerin esnaflaşmasını anlamada Bourdieucu yaklaşımın olanakları. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 39(2), 249–276.
• Lee, E. S. (1969). A theory of migration. J. A. Jackson (Ed.) Migration içinde. Cambridge: Cambridge Üniversitesi.
• Marshall, G. (2009). Sosyoloji sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Özçelik, E. (2023). Göçmenlerin yerleşik kimlik inşası: Gaziantep’te Suriyeli esnaflaşması [Yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Parin, S., & Kılıç, A. R. (2022). Türkiye’deki Suriyeli göçmenlerin girişimcilik faaliyetlerinde farklı sermaye biçimlerinin rolü. Göç Dergisi, 9(1), 15-36.
• Rittersberger-Tiliç, H., & Bal, S. (2019). Türkiye emek piyasasında mülteciler/göçmenler: Görünmeyen emek ve görünen politika üzerine bir değerlendirme. Nüfusbilim Dergisi / Turkish Journal of Population Studies, 41, 26-51.
• Sharaf Mansoor, M. (2022). Türkiye'deki Afgan mültecilerin durumunun ve sorunlarının sosyolojik olarak değerlendirilmesi: Konya örneği. [Yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• TCİB-Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. (2005). İltica ve göç mevzuatı. Ankara: Başkent.
• Tekbaş, F., & Karan, O. (2022). Hatay’daki geçici koruma altındaki Suriyelilerin girişimcilik deneyimleri. Göç Dergisi, 9(1), 65-84
• TEPAV. (2019). İstanbul’da Suriyeliler ve Savaş Sonrası Suriye Gettoları: Final Raporu. Mart 2019.
• Yaman, F. (2019). Göç ve toplum. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Yaman, F. (2021, Ağustos). Nitelikli göçmen iş gücünün çalışma yaşamına entegrasyonu (İlke Politika Notu 28): https://ilke.org.tr/images/yayin/pn_28/todam_politika_notu_28.pdf adresinden ulaşılmıştır.
• Yılmaz, M. (2023). Samsun’un Etnik Ekonomisi: Iraklı ve Suriyeli Göçmenlerin Esnaflık Deneyimleri [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.