Seleukos Krallığı’nda İsyan ve İhanet Çemberi: Akhaios İsyanı ve Sardeis Kuşatması

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 95 - 105, 30.12.2019

Elif Alten

Öz

Büyük İskender’in ölümünün ardından Makedon Krallığı, ardıllarının arasında paylaştırılmış ve daha sonra birbirleri arasında çıkan mücadeleler sonucu üç büyük krallık (Mısır, Küçük Asya, Makedonya) ayakta kalabilmiştir. Bu krallıklar arasından Seleukos Krallığı’nda yaşanan en parlak dönem ise III. Antiokhos (MÖ 223-187) zamanına tekabül etmektedir. Krallık her ne kadar ihtişamlı görülse de Antiokhos’un başa geçtiği ilk zamanlarda iç isyanlarla karşılaşması (Media-Persis Ayaklanmaları) yeni başa geçen kralı zorlamıştır. Bu sırada komutanı Akhaios’un I. Attalos üzerine ilerleyip Küçük Asya hakimiyetini ele geçirmiş ve Sardis’i krali başkent yaparak Mysia’ya ilerlemiştir. Komutanın Lykaonia, Phrygia, Lydia, Karia’nın doğusu ve merkezi gibi doğu bölgelerinde Seleukos otoritesinin de kurduğunun kanıtı ise, kendi adına krali gümüş sikkeler basmasıdır. Bunların ardından gerek dış etkiler gerekse zamanla oluşan iç çekişmeler ve hırslar dolayısıyla başlangıçta hiç düşünmediği hatta III. Seleukos’un katillerini yakalatıp cezalandırmış ve atandığı yerleri de iyi bir şekilde yöneterek Küçük Asya’daki kontrolü sağlamasına yardım etmiştir. Öz yeğeni III. Antiokhos’a karşı ayaklanmıştır. III. Antiokhos ise Pergamon kralı I. Attalos’u müttefik olarak yanına alıp Akhaios’a karşı mücadeleye başlamış ve Seleukos komutanının ele geçirdiği yerleri teker teker ele geçirip krallığına katmıştır. Sonunda Akhiaos’u Sardis’te kıstıran III. Antiokhos iki yıllık kuşatmanın ardından amcasını ancak bir ihanet sonucu ele geçirmiş ve acımasız bir şekilde cezalandırmıştır.

Anahtar Kelimeler

III. Antiokhos, Akhaios, Sardis Kuşatması, İsyan, İhanet

Kaynakça

• Alten E. (2015) III. Antiokhos’un Hellenistik Krallıklar ve Roma ile olan İlişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Antalya 2015.
• Arslan M. (2000) Antikçağ Anadolusu’nun Savaşçı Kavmi Galatlar. İstanbul 2000.
• Arslan M. (2010) İstanbul’un Antikçağ Tarihi: Klasik ve Hellenistik Dönemler. İstanbul 2010.
• Austin M. M. (1981) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest: A Selection of Ancient Sources in Translation. Cambridge 1981.
• Bell K. S. (2007) Seleucid Frontier Policy in the East: The Nature and extent of imperial control. London 2007.
• Bugh G. R. (2006) The Cambridge Campanion to the Hellenistic World. Cambridge 2006.
• Cardinali G. (1968) Il Regno di Pergamo: Ricerchi di storia e di diritto pubblico. Roma 1906.
• Ehling K. (2007) Der Tod des Usurpators Achaios”. Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte 56/4 (2007) 497-501.
• Gauthier Ph. (1989) Nouvelles inscriptions de Sardes II (Archaeological Exploration of Sardis/École Pratique des Hautes Études, IVe section. Hautes Études du Monde Gréco-Romain 15) Paris and Genova 1989.
• Grainger J. D. (2010) The Syrian Wars. USA 2010.
• Leake W. M. (1824). Journal of a Tour in Asia Minor, with Comparative Remarks on the Ancient and Modern Geography of that Country. London 1824. .
• Leuze O. (1923) “Die Feldzüge Antiochos’ des Grossen Nach Kleinasien und Trakien”. Hermes 58. 2 (Apr. 1923), 187-229.
• Ma J. (1999) Antiochus III and the Cities of the Western Asia Minor. Oxford 1999.
• Magie D. (1950) Roman Rule in Küçük Asya to the End of the Third Century after Christ. Princeton, vol I-II 1950..
• Malay H (1987) “Letter of Antiochus III to Zeuxis with Two Covering Letters (209 B.C.)”. EA 10 (1987) 7-17
• Mcdonald G. (2003) “Early Selucid Portraits”. JHS 23 (1903), 92-116.
• Meadows A. (2009) “The Eras of Pamphylia and the Seleucid Invasions of Asia Minor”. The American Journal of Numismatic 21 (2009) 51-88.
• Mitchell S. (1993) Anatolia: Land, Men, and Gods in Asia Minor. Vol. I:The Celts and The Impact of Roman Rule. Oxford 1993.
• Mørkholm O. (1969) “Some Seleucid Coins of the Mint of Sardes”. Nordisk Numismatisk Arsskrift (1969), 5-20.
• Newell E. T. (1977) The Coinage of the Western Seleucid Mints from Seleucus I to Antiochus III. (Numismatic Studies IV). The American Numismatic Society. Newyork 1977.
• Piejko F. (1987) The Settlement of Sardis after the Fall of Achaeus”. AJPh 108. 4 (1987) 707-28.
• Sartre M. (2003) L’Anatolie héllenistique: de l’Égée au Caucase (334-31 av. J.-C.). Paris 2003.
• SC I Seleucids Coins, A Comprehensive Catalogue. Part I. vol. I. American Numismatic Society. Ed. A. Houghton – C. Lorber. Lancaster/London. 2002.
• Schmitt H. (1964) Untersuchungen zur Geschichte Antiochos’ des Grossen und seiner Zeit (Historia Einzelschrift 6). Stuttgart 1964.
• SEG Supplementum Epigraphicum Graecorum. Brill 1923