Side Tiyatrosu’ndan Portre Bir Baş

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 243 - 251, 30.12.2019

Serap Erkoç

Öz

Bu çalışma ile 2000 yılında Side’de tiyatro kazısında ele geçen mermer bir portre başın tanıtılması amaçlanmaktadır. Boyundan aşağısı kırık ve eksik başın, çene ile başın üst noktası arasındaki kısmının iyi korunmuş olması, toplam yüksekliğinin hesaplanabilmesi adına önemli bir veri olmuştur. Böylece başın insan ölçülerine sahip bir heykele ait olabileceği önerilebilmiştir. Orta yaşın üzerinde bir erkeği temsil eden bıyıklı ve sakallı eser, kendine has yüz özellikleri, güçlü alın yapısı, kırışıklıkları, alt dudağın üzerine doğru sarkıtılan üst dudağı ile özel portre kategorisinde değerlendirilmiştir. Eserin çene altından boyun başlangıcına kadar devam eden uzun sakalları, çift matkap darbesi ile işlenmiş göz bebekleri ve kazıma çizgi ile verilen irisi, stil olarak MS III. yüzyıl portrelerini takip eder. Eserin tiyatro yapısı içerisinde geç döneme tarihlendirilen bir duvarın içerisinde devşirme malzeme olarak ele geçmiş olması ve korunmuşluk düzeyi şimdiye kadar orijinal konteksi hakkında yorum yapmaya imkân tanımamıştır. Ancak burada portre başın, için de devşirme malzeme olarak kullanıldığı duvar ile birlikte tiyatronun ve Side’nin şehircilik tarihi içindeki yerinin incelenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Side Tiyatrosu, Mermer, Portre, MS III. yüzyıl

Kaynakça

• Adak M. & Onur F. (2010). “Side’de Epigrafik Çalışmalar”. Side’ye Emek Verenler Sempozyumu (20-22 Nisan 2007) (2010) 52-55.
• Akçay-Güven B. (2014). Pamphylia Bölgesi Roma Dönemi Portreciliği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul 2014.
• Alanyalı F. & Piesker K. & Erkoç S. (2014). “Attius Philippus Suru”. H. S. Alanyalı, Side 2013 Yılı Kazı ve Araştırmaları. ANMED 12 (2014) 94-96.
• Alanyalı F. & Öztekin V. (2018). “Side M Yapısı – Arkeolojik Çalışmalar”. H. S. Alanyalı – S. Erkoç, Side 2017 Yılı Çalışmaları. ANMED 16 (2018) 103-105.
• Bergmann M. (1977). Studien zum römischen Porträt des 3. Jahrunderts n. Chr. Bonn 1977.
• Bernardi Ferrero D. de (1970). Teatri classici in Asia Minore 3. Città dalla Troade alla Pamfilia. Roma 1970.
• Fittschen K. & Zanker P. (1985). Katalog der römischen Portrӓts in den Capitolinischen Museen und den anderen kommunalen Sammlungen der Stadt Rom. Band I: Kaiser und Prinzenbildnisse. Germany 1985.
• Fittschen K. & Zanker P. & Cain P. (2010). Katalog der römischen Portäts in den Capitolinischen Museen und den anderen kommunalen Sammlungen der Stadt Rom. Band II: Die Männlichen Privatporträts. Germany 2010.
• Fittschen K. (2010). “The portraits of Roman emperors and their families: controversial positions and unsolved problems”. Eds. B. C. Ewald - C. F. Noreña, The Emperor and Rome. Space, Representation, and
• Ritual (2010) 221-247. Cambridge. Gliwitzky C. (2010). Späte Blüte in Side und Perge. Die pamphylische Bauornamentik des 3. Jahrhunderts n. Chr. Bern 2010.
• Günay R. (2010). “Side Çalışmalarım”. Side’ye Emek Verenler Sempozyumu (20-22 Nisan 2007) (2010) 77-83. Hellenkemper H. & Hild F. (2004). Lykien und Pamphylien Teil, TIB 8. Wien 2004