Toplumsal Gerçekliği Ġnşa Eden Ġllüzyon: Meşruiyet

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 319 - 333, 30.12.2019

Mehmet Fatih Güloğlu

Öz

Sosyal bilim literatüründe meĢruiyet kavramı, insan eylemleri ve bu eylemlerin kurumsallaĢması için kurucu bir zemin olarak değerlendirilmektedir. MeĢruiyet, literatürdeki tartıĢmalarda her zaman „elde var‟ baĢka bir deyiĢle a priori olarak kabul edilmiĢtir. Bu anlam, meĢruiyetin halihazırdaki tüm eylem kalıpları için önceden kabul edilmiĢ ve soruĢturulmayan transandant bir öğe olarak görülmesine yol açmıĢtır. Ancak toplumsal gerçekliğin nasıl oluĢtuğu üzerine yapılan tartıĢmalar, meĢruiyet kavramını müphem- leĢtirmektedir. Bu müphemlik kavramın „kendinden-referanslı‟ olması nedeniyledir. Makale, meĢruiyetin toplumsal gerçekliğin oluĢumunda ve onun anlamlandırılmasında oynadığı rolü soruĢturmaktadır. Maka- lede, meĢruiyetin toplumsal gerçekliği inĢa eden bir güç olduğu ancak bu inĢa sürecinin bütünüyle kurgusal olduğu öne sürülmektedir. BaĢka bir deyiĢle meĢruiyet, bataklığa bıraktığı anlamlılık kayasının dibe çöküĢüne kadar eylemler için bir dayanak üretmektedir. Makalede Ricouer‟ün hermeneutik yönte- mini kullanılmıĢtır. Ġlk olarak, analitik düĢünme kısmında „meĢruiyet‟ ve „toplumsal gerçeklik‟ kavram- larının her bir bileĢeni ayrıntılı bir Ģekilde analiz edilmiĢtir. Böylece iki kavram arasındaki diyalektiğe giden yol açılmıĢtır. Ġkinci olarak, diyalektik düĢünmeyle toplumsal gerçeklik ve meĢruiyet arasındaki iliĢkinin mahiyeti ve döngüselliği açığa çıkarılmıĢtır. Sonuç olarak, toplumsal gerçekliğin kurucu zemini olan ve toplumsal gerçeklik tarafından yeniden üretilen bir kavram olan meĢruiyetin bizatihi kendisinin müphemliği nedeniyle toplumsal gerçekliğin haklılandırılmasının „süreklileĢtirildiği‟ belirtilmiĢtir.

Anahtar Kelimeler

MeĢruiyet, Toplumsal Gerçeklik, Hermeneutik, Haklılandırma

Kaynakça

• Bauman Z. (2000). Siyaset Arayışı. Çev. T. Birkan. Ġstanbul 2000.
• Berger P. & Luckmann T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası. Çev. V. Saygılı Öğütle. Ġstanbul 2008.
• Berger P. (1993). Dinin Sosyal Gerçekliği. Çev. A. CoĢkun. Ġstanbul 1993.
• Bhaskar R. (2005). Gerçekliği Geri Kazanmak: Çağdaş Felsefeye Eleştirel Bir Giriş. Çev. B. Sumer AydaĢ. Ankara 2005.
• Bhaskar R. (2017). İnsan Bilimlerinin Felsefi Eleştirisi: Naturalizmin Olanaklılığı. Çev. V. Saygılı Öğütle. Ankara 2017.
• Braduel F (2008). Akdeniz: Tarih, Mekan, İnsanlar ve Mirası. Çev. N. Erkurt & A. Derman. İstanbul 2008.
• Burr V. (2012). Sosyal İnşacılık. Çev. S. Arkonanç. Ankara 2012.
• Chalmers A. (2010). Bilim Dedikleri. Çev. H. Arslan. Ġstanbul 2010.
• Chartier R. (1998). Yeniden Geçmiş. Çev. L. Arslan. Ankara 1998.
• Coşkun V. (2009). Ulus devletin Dönüşümü ve Meşruluk Sorunu. Ankara 2009.
• Çetin H. (2003) “Siyasetin Evrensel Sorunu: Ġktidarın MeĢrutiyeti - MeĢruiyetin Ġktidarı”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 58/3 (2003) 62-88.
• Çiftçi A. (2016). Nasıl Bir Sosyal Bilim. Ankara 2016.
• Durkheim E. (2009). Dini Hayatın İlk Biçimleri. Çev. Ġ. Er. Ġstanbul 2009.
• Durkheim E. (2010). Sosyoloji Dersleri. Çev. A. Berktay. Ġstanbul 2010.
• Ferraris M. (2013). “Perspectives of Documentality”. Eds. C. Barbero, M. Ferraris & A. Voltolini, From Fictionalism to Realism. Cambridge 2013.