Kant’ın Sanat Anlayışı, Aydınlanma Dönemi ve Sefiller Romanı

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 101 - 114, 30.12.2018

Metin Bal

Öz

Bu makalenin giriş bölümünde günlük hayat içinde sanatın önemi vurgulanır. Sanat hakkındaki felsefi incelemenin “estetik” olarak adlandırılması Aydınlanma döneminin bir başarısıdır. İlk bölümde Aydınlanma’nın sanat anlayışı Aydınlanma filozoflarının arasında önemli bir figür olan Kant’ın düşünce- lerinin açıklanmasıyla ortaya konulur. Kant’ın sanat anlayışı onun eleştiri felsefesinin son yapıtı olan Yargı Yetisinin Eleştirisi kitabının yorumlanması yoluyla anlatılır. Kant tarafından geliştirilen modern sanat anlayışının en önemli özelliği onun teorisinde özneye merkezi bir yerin verilmesidir. Estetik deneyim ve beğeni yargısı sözcükleri Aydınlanma filozofları tarafından felsefi bir inceleme konusu yapı- lırlar. İkinci bölümde eski sanat sistemiyle Kant tarafından ortaya konulan modern estetik deneyim arasındaki fark açıklanır. Aydınlanma dönemine özgü sanat ve sanat yapıtı anlayışının özellikleri saptanır. Bunun ardından Kant’ın güzel sanat türlerini sınıflandırması açıklanır. Böylece Kant’ın sanat anlayışının Aydınlanma’ya katkısı ortaya konulur. Üçüncü bölümde aydınlanma hareketi, bir modern sanat yapıtı örneği olan Victor Hugo’nun Sefiller romanı yorumlanarak betimlenir. Bunun nedeni, bir sanat yapıtı olan Sefiller romanında Victor Hugo’nun Aydınlanma’nın tanımını yapmış olmasıdır. Son olarak, Aydınlanma dönemine özgü sanat akımları olan Realizm ve Romantisizm’in anlamları açıklanır.

Anahtar Kelimeler

Aydınlanma, Sanat, Kant, Yargı Yetisi, Sefiller

Kaynakça

• Caygill H. (1995). A Kant Dictionary. Oxford 1995.
• Eidt L. M. S. (2008). Writing and Filming The Painting. New York 2008.
• Fielding H. (2015). Tom Jones, I-II. Çev. M. Urgan. İstanbul 2015.
• Hegel G. W. F. (1994). Estetik, Güzel Sanatlar Üzerine Dersler. Cilt I. Çev. T. Altuğ & H. Hünler. İstanbul 1994.
• Hugo V. (2016). Sefiller I-II. Çev. V. Yalçıntoklu. İstanbul 2016.
• Kant I. (1987). Critique of Judgment. Trans. W. S. Pluhar. Cambridge 1987.
• Kant I. (2006). Yargı Yetisinin Eleştirisi, Kritik der Urteilskraft. Çev. A. Yardımlı. İstanbul 2006.
• Marx K. & Engels F. (1970). Manifesto of the Communist Party. Peking 1970.
• Shiner L. (2001). The Invention of Art, A Cultural History. Chicago 2001.
• Shiner L. (2004). Sanatın İcadı, Bir Kültür Tarihi. Çev. İ. Türkmen. İstanbul 2004.
• Stendhal (2014). The Red and the Black. Trans. C. K. S. Moncrieff. Adelaide 2014.
• von Schelling F. W. J. (1994). On the History of Modern Philosophy. Trans. A. Bowie. Cambridge 1994.