Baba Otoritesinin Yeniden Üretimi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 165 - 186, 30.06.2018

Mehmet Fatih Güloğlu

Öz

Sosyal bilimler literatüründe günümüz babalarının aile üyeleri üzerindeki otoritesinin gerilediği yaygın bir şekilde iddia edilmektedir. Bu makalede söz konusu iddia radikal şüphe ışığında yeniden tartışılacaktır. Çalışma kapsamında, babaların otoritelerinde yaşanan değişimleri gözlemlemek amacıyla otoritelerinin azaldığı varsayılan bir grup baba belirlenmiştir. Amaçlı örneklem tekniği ile aile eğitimleri kapsamında yürütülen Baba Destek Programı’na (BADEP) katılmış babaların otoritelerinin azaldığı düşünüldüğünden örneklem grubu bu programa katılan babalardan oluşturulmuştur. Temel olarak baba ve otorite kavramlarının karşılıklı dönüşümünün soruşturulacağı bu çalışma şu şekilde tasarlanmıştır: Baba olmak, sınırları kültür tarafından belirlenmiş pratikleri icra etmek üzerine inşa edilmiş bir kavramdır ve babalık aile içinde karşılık bulan bir pozisyonu ifade etmektedir. Otorite ise tüm ilişkilerin kurulabilmesi için kategorik bir ilke olarak tanımlanmaktadır ve bu çalışmada günümüz babalarının otorite üretimine devam ettikleri öne sürülmektedir. Bu çerçevede BADEP’e katılmış 22 baba ile mülakat yapılarak bu iddiaların geçerliliği incelenmiştir. Mülakatlar etnometodoloji ve sembolik etkileşimci yaklaşımın analiz birimi olarak kullanılması yoluyla yorumlanmıştır. Böylece; çalışma babalar için “baba olmak” ve “otorite” kavramlarının anlamını irdelemekte ve otoriteyi yeniden üreten strateji ve teknikleri ortaya çıkarmaktadır. Araştırma sonucunda günümüz babalarının farklı stratejiler –örtük ve açık otorite stratejisi- kullanarak otorite üretimine devam ettikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Baba Olmak, Baba Destek Programı (BADEP), Otorite, Örtük Otorite Stratejisi

Kaynakça

• “Father”. Online Etymology Dictionary. Source: <https://www.etymonline.com/search?q=father >.AÇEV: Baba Destek Programı Bilgilendirme Broşürü. Kaynak: <http://www.acev.org/docs/default-documentlibrary/ badep.pdf?sfvrsn=2>.
• Adak N. (2005). “Toplumun Temel Yapı Taşı: Aile”. Ed. S. Güçlü, Kurumlara Sosyolojik Bakış. İstanbul (2005) 27-62.
• Akın E. (1991). “Türk Ailesinde Babanın Rolü ve Yeri”. Türk Aile Ansiklopedisi (Cilt 1) 147-155. Ankara 1991.
• Aksu Ş. (2011). Yaşam Alanı-Otorite İlişkisi Açısından Devrim. Kocaeli 2011.
• Berger P & Luckmann T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. Çev. V.Saygılı-Öğütle. İstanbul 2008.
• Bourdieu P. (2006). Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine. Çev. H. U. Tanrıöver. İstanbul 2006.
• Butler J. (2008). “Olumsal Temeller: Feminizm ve ‘Postmodernizm’ Sorusu”. Çatışan Feminizmler. Çev. F. E. Sezer. İstanbul (2008) 44-67.
• Cevizci A. (2011). Felsefe Sözlüğü. İstanbul 2011.
• De Certeau M. (2008). Gündelik Hayatın Keşfi. Cilt 1. Çev. L. Arslan-Özcan. Ankara 2008.
• Furedi F. (2013). Paranoyak Anne Babalık: Uzmanları Dikkate Almamak Çocuğunuz İçin En İyisi Olabilir. Çev. A. Tüfekçi. İstanbul 2013.
• Giddens A. (2005). Sosyal Teorinin Temel Problemleri. Çev. Ü. Tatlıcan. İstanbul 2005.
• Gittins D. (2011). Aile Sorgulanıyor!. Çev. T. Erdem. İstanbul 2011.
• Glesne C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş. Çev. A. Ersoy & P. Yalçınoğlu. Ankara 2012.
• Goody J. (2004). Avrupa’da Aile: Bir Tarihsel-Antropolojik Deneme. Çev. S. Arısoy. İstanbul 2014.
• Hançerlioğlu O. (2007). Toplumbilim Sözlüğü. İstanbul 2007.
• Kağıtçıbaşı Ç. (n.d.). “Kültür ve Ana-Babalık”. Eds. M. Sayıl & B. Yağmurlu, Ana-babalık Kuram ve Araştırma. İstanbul (n.d.) 61-80.
• Kardeş E. (2015). “Aşırı-Bireycilik ve Otoritarizm İkileminin Ötesinde Eğitimde Otorite Sorunu”. Sosyoloji Dergisi 30/3 (2015/1) 39-52.
• Keyif H. (2008). Aile Destek Hizmetlerinin Değerlendirilmesi ve Kalite Standartlarının Geliştirilmesi. Ankara 2008.
• Kılıç Ç. (2010). “Aile Eğitim Programları ve Türkiye’deki Örnekleri”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi 10/1 (2010) 99-111.
• Koçak A. A. (2004). Baba Destek Programı Değerlendirme Raporu. AÇEV. İstanbul 2004.
• Kojeve A. (2007). Otorite Kavramı. Çev. M. Erşen. İstanbul 2007.
• LaRossa R. (1988). “Fatherhood and Social Change”. Family Relations 37/4 (1988) 451-457.
• Malkoç G. (1991). Yetişkin Eğitimi Faaliyeti Olarak Aile Eğitimi ve Bir Uygulama. Ankara (1991) 16-24.
• MEB: Aile Eğitimi Programları Tarihsel Gelişimi, MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. Kaynak: <http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/programlar/cocuk_gelisimi_ve_egitimi/7_11_BADEP_ Programi.pdf>. MEB: Aile Eğitimleri İstatistik Verileri. Ankara 2016.
• Nirun N. (1999). Sistematik Sosyoloji Açısından Aile ve Kültür. Ankara 1999.
• Öztan G. G. (2013). Türkiye’de Çocukluğun Politik İnşası. İstanbul 2013.
• Öztürk M. Y. (2012). “Ataerki: Bir Kavramın Yeniden İnşası “Eski Ataerki’nden Ataerkil Kapitalizme”. Eğitim Bilim Toplum Dergisi 38/10 (2012) 72-115.
• Poster M. (1989). Eleştirel Aile Kuramı. Çev. H. Tapınç. İstanbul 1989.
• Sancar S. (2011). Erkeklik: İmkansız İktidar: Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul 2011.
• Sayın Ö. (1990). Aile Sosyolojisi- Ailenin Toplumdaki Yeri. İzmir 1990.
• Sills D. L. (1968). International Encyclopedia of the Social Sciences. Vol. 1. USA 1968.
• Smelser N. & Baltes P. (2001). International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. Pergamon 2001.
• Supiot A. (2014). Homo Juridicus: Hukukun Anropolojik İşlevi Üzerine Bir Deneme. Çev. B. Açımuz. Ankara2014.
• Şen R. B. & Demirkan S. (2008). “Türkiye’de Aile Eğitimi ve Yerel Yönetimler/Sivil Toplum Örgütler İçin Uygulamalı Bir Model Önerisi”. V. Aile Şurası Aile Destek Hizmetleri (2008).
• Thernborn G. (2004). Between Sex and Power: Family in the World, 1900-2000. New York 2004.
• Thoma D. (2011). Babalar: Modern bir Kahramanlık Hikâyesi. Çev. F. Doğan. İstanbul 2011.
• Türkçe Sözlük (2009). Haz. Ş. H. Akalın. Ankara 2009.
• Üstünoğlu Ü. (1991). Aile Eğitiminde Uygulanabilecek Farklı Yaklaşımlar. (1991) 80-90.
• Zeybekoğlu Ö (2013). “Günümüzde Erkeklerin Gözünden Babalık ve Aile”. MJH III/2 (2013) 297-328.