Özel Eğitim Öğretmenlerinin Sosyal Problem Çözme Becerilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 325 - 332, 30.06.2017

Deniz Tekin Ersan Şükran Alan

Öz

Bu araştırmanın amacı özel eğitim öğretmenlerinin sosyal problem çözme becerilerinin düzeylerinin belirlenmesidir. Özel eğitim öğretmenlerinin problem çözme becerileri cinsiyet ve çalışma yılı değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırmaya çeşitli illerde görev yapmakta olan 115 özel eğitim öğretmeni katılmıştır. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan demografik form, sosyal problem çözme becerileri için D’ Zurilla ve diğerleri (2002) tarafından geliştirilen ve Çekici (2009) tarafından Türkçeye uyarlanan “Sosyal Problem Çözme Envanteri- Kısa Formu”, kullanılmıştır. Verilerin yüzde ve frekans dökümleri alınmış ve t-testi uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin cinsiyete göre sosyal problem çözme özellikleri incelendiğinde; kadın öğretmenlerin daha fazla olumsuz yönelim, erkek öğretmenlerin ise daha fazla kaçınım gösterdiği bulunmuştur. Çalışma yılına göre ise sosyal problem çözme özelliklerinde anlamlı fark bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim, Özel Eğitim Öğretmenleri, Problem Çözme Becerileri, Sosyal Problem Çözme

Kaynakça

• Altunçekiç A., Yaman S. & Koray Ö. (2005). “Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnanç Düzeyleri ve Problem Çözme Becerileri Üzerine Bir Araştırma (Kastamonu İli Örneği)”. Kastamonu Eğitim Dergisi 13/1 (2005) 93-102.
• Aslan O. & Sağır Ş. U. (2012). “Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri”. Türk Fen Eğitimi Dergisi 9/2 (2012) 82-94.
• Aylar F. & Akşin A. (2011). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlilik İnanç Düzeyleri ve Problem Çözme Becerileri Üzerine Bir Araştırma (Amasya Örneği)”. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12/3 (2011) 299-313.
• Bingham A. (1998). Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi. Çev. A. F. Oğuzkan. İstanbul 1998.
• Büyüköztürk Ş., Kılıç E. K., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş. & Demirel F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara 2009.
• Ceylan R., Bıçakçı Y. M., Aral N. & Gürsoy F. (2012). “Okul Öncesi Eğitim Kurumunda Çalışan Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Der- gisi 14/1 (2012) 85-98.
• Chang E. C. (2002). “Predicting Suicide Ideation in an Adolescent Population: Examining the Role of Social Problem Solving as a Moderator and a Mediator”. Personality and Individual Differences 32/7 (2002) 1279-1291.
• Chang E. C., D’Zurilla T. J. & Sanna L. J. (2004). Social Problem Solving: Theory, Research and Training. Washington 2004.
• Çalışkan S., Sezgin G. S. & Erol M. (2006). “Fizik Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Davranışlarının Değerlendirilmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 30/30 (2006)73-81.
• Çekici F. (2009). Problem Çözme Terapisine Dayalı Beceri Geliştirme Grubunun Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Problem Çözme Becerileri, Öfkeyle İlişkili Davranış ve Düşünceler ile Sürekli Kaygı Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi. Adana 2009.
• Dunn S. E., Lochman J. E. & Colder C. R. (1997). “Social Problem‐Solving Skills in Boys With Conduct and Oppositional Defiant Disorders”. Aggressive Behavior 23/6 (1997) 457-469.
• D’Zurilla T. J. & Goldfried M. R. (1971). “Problem Solving and Behavior Modification”. Journal of Abnormal Psychology 78/1 (1971) 197-226.
• D’Zurilla T. J. & Nezu A. M. (1990). “Development and Preliminary Evaluation of The Social Problem- Solving Inventory”. Psychological Assessment 2/2 (1990) 156-163.
• D’Zurilla T. J. & Nezu A. M. (2006). Solving Life’s Problems: A 5-Step Guide To Enhanced Well-Being. New York 2006.
• Eskin M. (2011). Sorun Çözme Terapisi. Ankara 2011..
• Gelbal S. (1991). Problem Çözme Becerisinin Öğretimle Geliştirilmesi. Eğitimde Arayışlar 1. Sempozyumu, Eğitimde Nitelik Geliştirme. İstanbul 1991.
• Genç S. Z. & Kalafat T. (2007). “Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları ile Problem”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22/22 (2007) 10-22.
• Gotlib I. H. & Asarnow R. F. (1979). “Interpersonal and Impersonal Problem-Solving Skills in Mildly and Clinically Depressed University Students”. Journal of Consulting and Clinical Psychology 47/1 (1979) 86-95.
• Heppner P. P. & Baker C. E. (1997). “Aplications of the Problem Solving Inventory”. Measurement and Evaluatıon in Counseling and Development 29/4 (1997) 229-242.
• Heppner P. P., Witty T. E. & Dixon W. A. (2004). “Problem-Solving Appraisal and Human Adjustment: A Review of 20 Years of Research Using the Problem Solving Inventory”. The Counseling Psychologist 32/3 (2004) 344-428.
• Janusz J. A., Kirkwood M. W., Yeates K. O. & Taylor H. G. (2002). “Social Problem-Solving Skills in Children with Traumatic Brain Injury: Long-Term Outcomes and Prediction of Social Competence”. Child Neuropsychology 8/3 (2002) 179-194.
• Karabacak K., Nalbant D. & Topçuoğlu P. (2015). “Examination of Teacher Candidates’ Problem Solving Skills According to Several Variables”. Procedia-Social and Behavioral Sciences 174 (2015) 3063-3071.
• Karaca N. H., Aral N. & Karaca L. (2013). “Okul Öncesi Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerisi ve Benlik Saygısının İncelenmesi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 2/3 (2013) 67-74.
• Karasar N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara 2000. Kazdin A. E., Esveldt-Dawson K., French N. H. & Unis A. S. (1987). “Problem-Solving Skills Training and Relationship Therapy in the Treatment of Antisocial Child Behavior”. Journal of Consulting and Clinical Psychology 55/1 (1987) 76-85.
• Kesgin E. (2006). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Öz-Yeterlilik Düzeyleri ile Problem Çözme Yaklaşımlarını Kullanma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Denizli İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi. Denizli 2006.
• Kırılmazkaya G. (2010). İlköğretim Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri ve Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi. Elazığ 2010.
• Kurtyılmaz Y. (2005). Öğretmen Adaylarının Saldırganlık Düzeyleri ile Akademik Başarıları, İletişim ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkiler: (Anadolu Üniversitesi ve Osmangazi Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi. Eskişehir 2005.
• Matthys W., Cuperus J. M. & Van Engeland H. (1999). “Deficient Social Problem-Solving in Boys with ODD/CD, with ADHD, and with Both Disorders”. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 38/3 (1999) 311-321.
• Morgan C. T. (1991). Psikolojiye Giriş. Ankara 1991.
• Ocak G. & Eğmir E. (2014). “Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. E-AJI (Asian Journal of Instruction) 2/1 (2014) 27-45.
• Otacıoğlu S. G. (2007). “Eğitim Fakültelerinin Farklı Branşlarında Eğitim Alan Öğrencilerin Problem Çözme Beceri Düzeylerinin Karşılaştırılması”. Eurasian Journal of Educational Research (EJER) 29 (2007) 73-83.
• Revheim N. & Medalia A. (2004). “Verbal Memory, Problem-Solving Skills and Community Status in Schizophrenia”. Schizophrenia Research 68/2 (2004) 149-158.
• Serin O. (2006). “Sınıf Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Eğitim Bilim Dergisi 31/142 (2006) 80-88.
• Sesli Ş. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerileri İle Disiplin Anlayışlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi. Kayseri 2013. Consulting and Clinical Psychology 55/1 (1987) 49-54.
• Shute V. J., Wang L., Greiff S., Zhao W. & Moore G. (2016). “Measuring Problem Solving Skills via Stealth Assessment in an Engaging Video Game”. Computers in Human Behavior 63 (2016) 106-117.
• Sonmaz S. (2002). Problem Çözme Becerisi İle Yaratıcılık ve Zeka Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul 2002.
• Şahin D. (2011). “Pre-Schoolers, Pre-School Teachers, and Interpersonal Problem-Solving Skills: A Comparative Study in Turkey and Belgium”. Education 3-13 39/3 (2011) 305-316.
• Tümkaya S. & İflazoğlu U. A. (2000). “Ç.Ü. Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Otomatik Düşünce ve Problem Çözme Düzeylerinin Bazı Sosyo Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6/6 (2000) 143-158.
• Vaskinn A., Sundet K., Hultman C. M., Friis S. & Andreassen O. A. (2009). “Social Problem-Solving in High-Functioning Schizophrenia: Specific Deficits in Sending Skills”. Psychiatry Research 165/3 (2009) 215-223.
• Yazğan F. (2015). Özel Eğitim Okullarındaki Okul Yöneticilerinin Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi. İstanbul 2015.
• Yenice N. (2012). “Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik Düzeyleri İle Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 11/39 (2012) 36-58.
• Yenice N., Özden B. & Evren B. (2012). “Examining of Problem Solving Skills According to Different Variables for Science Teachers Candidates”. Procedia-Social and Behavioral Sciences 46 (2012) 3880-3884.