Genç Sporcularda Diurnal Değişkenliğin Yüksek Şiddetli Egzersiz Sonrası Toparlanmaya Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 399 - 415, 30.12.2016

Mehmet Ali Özçelik Alpay Güvenç

Öz

Bu çalışmanın amacı, genç sporcularda yüksek şiddetli yüklenme ve sonrasındaki toparlanma yanıtlarında diurnal değişkenlik etkisinin incelenmesidir. Araştırmaya en az 2 yıl antrenman geçmişi olan 27 erkek sporcu katılmıştır. Sporcuların anaerobik performansları her bir test ayrı bir günde olmak üzere günün beş farklı zaman diliminde (08:00-09:00;10:00-11:00;12:00-13:00;15:00-16:00;17:00-18:00) Wingate Anaerobik Güç Testi (WAnT) ile değerlendirilmiştir. Aynı zamanda, dinlenik, WAnT sırasında ve sonrasındaki toparlanmanın 21 dakikası boyunca olmak üzere kalp atım hızı (KAH), oksijen tüketimi (VO2), vücut sıcaklığı ve ortalama kan basıncı yanıtları belirlenmiştir. Tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi sonucunda, WAnT’de kaydedilen KAH ve vücut sıcaklığı yanıtlarının akşamüstü saatlerine göre sabah saatlerinde anlamlı ölçüde daha düşük gerçekleştiği belirlenmiştir (p<0.05). Günün beş farklı zama- nında kaydedilen dinlenik değerler, anaerobik performans düzeyleri ve birçok toparlanma değerlerine ilişkin zamanlar arasında anlamlı ölçüde faklılık yoktur (p>0.05). Ancak bunlara ilişkin ortalama değerler dikkate alındığında, kaydedilen anaerobik performans düzeyi, dinlenik ve toparlanmaya ilişkin KAH, VO2 ve vücut sıcaklığı yanıtlarının akşamüstü saatlere göre sabah saatlerinde daha düşük değerlere sahip olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte KAH toparlanma oranı da akşamüstü saatlere göre sabah saatle- rinde daha fazladır. Sonuç olarak, yüksek şiddetli egzersiz performansı akşamüstü daha yüksek olma eğilimi gösterirken, toparlanma yanıtları sabah saatlerinde daha fazla olma eğilimindedir.

Anahtar Kelimeler

Toparlanma, Diurnal Değişkenlik, Anaerobik Performans, Egzersiz

Kaynakça

• Akkurt S., Gür H. & Küçükoğlu S. (1996). “Performans Test Sonuçlarının Diurnal Görünümü”. Spor Hekimliği Dergisi 31/3 (1996) 93-105.
• Aslan A., Güvenç A., Hazır T. & Açıkada C. (2011). “Genç Futbolcularda Yüksek Şiddette Yüklenme Sonrasında Toparlanma Dinamikleri”. Spor Bilimleri Dergisi 22/3 (2011) 93-103.
• Aslan A. (2013). “Cardiovascular Responses, Perceived Exertion and Technical Actions During Small- Sided Recreational Soccer: Effects of Pitch Size and Number of Players”. Journal of Human Kinetics 38 (2013) 95-105.
• Atkinson G. & Reilly T. (1996). “Circadian Variation in Sports Performance”. Sports Medicine 21/4 (1996) 292-312.
• Atkinson G., Todd C., Reilly T. & Waterhouse J. (2005). “Diurnal Variation in Cycling Performance: Influence of Warm-Up”. Journal of Sports Sciences 23/3 (2005) 321-329.
• Booth J., Marino F. & Ward J. (1997). “Improved Running Performance in Hot Humid Conditions Following Whole Body Precooling”. Medicine and Science in Sports and Exercise 29/7 (1997) 943-949.
• Brisswalter J., Bieuzen F., Giacomoni M., Tricot V. & Falgairette G. (2007). “Morning‐to‐Evening Differences in Oxygen Uptake Kinetics in Short‐Duration Cycling Exercise”. Chronobiology International 24/3 (2007) 495-506.
• Callard D., Davenne D., Lagarde D., Meney I., Gentil C. & Van Hoecke J. (2001). “Nycthemeral Variations in Core Temperature and Heart Rate: Continuous Cycling Exercise Versus Continuous Rest”.
• International Journal of Sports Medicine 22/8 (2001) 553-557.
• Cristancho E., Riveros A., Sánchez A., Peñuela O. & Böning D. (2016). “Diurnal Changes of Arterial Oxygen Saturation and Erythropoietin Concentration in Male and Female Highlanders”. Physiological Reports 4/17 (2016) 12901.
• Deschodt V. J. & Arsac L. M. (2004). “Morning vs. Evening Maximal Cycle Power and Technical Swimming Ability”. The Journal of Strength & Conditioning Research 18/1 (2004) 149-154.
• Drust B., Waterhouse J., Atkinson G., Edwards B. & Reilly T. (2005). “Circadian Rhythms in Sports Performance-An Update”. Chronobiology International 22/1 (2005) 21-44.
• Ghattassi K., Hammouda O., Graja A., Boudhina N., Chtourou H., Hadhri S., ... & Souissi N. (2016). “Morning Melatonin İngestion and Diurnal Variation of Short-Term Maximal Performances in Soccer Players”. Acta Physiologica Hungarica 103/1 (2016) 94-104.