Ergenlerde Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyet ile İlişkili Değişkenlerin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 115 - 132, 30.06.2016

Zahide Dalmaç Polat Seda Bayraktar

Öz

Bu araştırmanın amacı, ergenlerde siber zorbalık ve siber mağduriyetle ile ilişkili olduğu düşünülen sosyo-demografik değişkenlerin (yaş, cinsiyet, okul, vb.), internet kullanımı ile ilişkili değişkenlerin, öfke ve öfke ifade tarzları, stres ile başa çıkma tarzları ve boyun eğme değişkenlerinin etkisini incelemektir. Çalışma, İstanbul ili Nesrin Uçmaklıoğlu Teknik Meslek Lisesi, Atatürk Endüstri Meslek Lisesi ve Güç Kardeşler Anadolu Lisesi kurumlarına devam eden 506 öğrenci üzerinde kolayda örnekleme yoluyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma örneklemini 213 erkek (%42.1) ve 293 (%57.9) kız öğrenci oluşturmakta-dır. Araştırma da Kişisel Bilgi Formu, Siber Zorbalık Ölçeği, Siber Mağduriyet Ölçeği, Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzı Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ve Boyun Eğici Davranışlar ölçeği kullanıl-mıştır. Elde edilen bulgular kapsamında cinsiyete, öğrencinin kaçıncı sınıfta okuduğuna, babanın eğitim durumuna, bilgisayar oynama değişkenine göre siber zorbalık puanları açısından anlamlı bir fark vardır. Siber mağduriyet puanları açısından bakıldığında kaçıncı sınıfta okuduğuna, okul başarısına göre anlamlı bir fark bulunmaktadır. Boyun Eğici Davranış Ölçeği Puanı ile Siber Mağduriyet Ölçeği Puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır, benzer şekilde Boyun Eğici Davranış Ölçeği Puanı ile Siber Zorbalık Ölçeği Puanı arasında da istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet, Stres, Öfke, Boyun Eğme

Kaynakça

• Agatston P.W., Kowalski R. & Limber S. (2007). “Student’s Perspective on Cyber Bullying”. Journal of Adolescent Health 41/6 (2007) 59-60.
• Arıcak O. T., Kınay H. & Tanrıkulu T. (2012). “Siber Zorbalık Ölçeği’nin İlk Psikometrik Bulguları”. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 17/1 (2012) 101-114.
• Arıcak O. T. (2009). “Psychiatric Symptomatology As a Predictor of Cyberbullying Among University Students”. Eğitim Araştımaları-Eurasian Journal of Educational Research 34 (2009) 167-184.
• Baker K. M. (2010). Florida Teacher Perceptions Concerning Internet Dangers For Students. Phd Thesis. University of Central Florida, Department of Educational Research, Orlando 2010.
• Bayraktar S. (2012). Psikolojik Travma. İstanbul 2012.
• Belsey B. (2007). “Cyberbullying: A Real And Growing Threat”. ATA Magazine 88/1 (2007) 14-27.
• Beran T. & Li Q. (2005). “Cyber Harassment: A Study of New Method For An Old Behavior”. Journal of Educational Computing Research 32/3 (2005) 265-277.
• Burnukara P. (2009). İlk ve Orta Ergenlikte Geleneksel ve Sanal Akran Zorbalığına İlişkin Betimsel Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2009.
• Campbell M. A. (2005). “Cyber Bullying: An Old Problem in a New Guise?”. Australian Journal of Guidance and Counselling 15/1 (2005) 68-76.
• Çivilidağ A. & Cooper H. T. (2013). “Ergenlerde Siber Zorba ve Öfkenin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma: Niğde İli Örneği”. International Journal of Social Science 6/1 (2013) 497-511.
• Erdur-Baker Ö. & Kavşut F. (2007). “Cyber Bullying: A New Face Of Peer Bullying”. Eurasian Journal of Educational Research 27 (2007) 31-42.
• Eroğlu Y. & Peker A. (2011). “Aileden ve Arkadaştan Algılanan Sosyal Destek ve Siber Mağduriyet: Yapısal Eşitlik Modeliyle Bir İnceleme”. Akademik Bakış Dergisi 27 (2011) 1-20.
• Freedman J. L., Sears D. O. & Carlsmith J. M. (1998). Sosyal Psikoloji. Çev. Prof. Dr. Ali Dönmez. Ankara 1998.
• Hinduja S. & Patchin J. W. (2009). Bullying Beyond The Schoolyard: Preventing and Responding to Cyberbullying. California 2009.
• Hinduja S. & Patchin J. W. (2008). “Cyberbullying: An Exploratory Analysis of Factors Related to Offending and Victimization”. Deviant Behavior 29 (2008) 129-156.
• Hinduja S. & Patchin J. W. (2007). “Offline Consequences of Online Victimization: School Violence and Delinquency”. Journal of School Violence 6/3 (2007) 89-112.
• Kowalski M. R. & Limber S. P. (2007). “Electronic Bullying Among Middle School Students”. Journal of Adolescent Health 41/6 (2007) 22-30.
• Li Q. (2006). “Cyberbullying in Schools: A Research of Gender Differences”. School Psychology International 27 (2006) 157-170.
• Manap A. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencileri ve Siber Zorbalık: Samsun İli Örneği. Yayımlamamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun 2012.
• Özbay A. (2013). Ergenlerde Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet, Aleksitimi ve Öfke İfade Etme Biçimleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2013.
• Özdemir M. & Akar F. (2011). “Lise Öğrencilerinin Siber -Zorbalığa İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Bakımından İncelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 17/4 (2011) 605-626.
• Özer A. K. (1994). “Sürekli Öfke (SL-Öfke) ve Öfke İfadesi Tarzı (Öfke-Tarz) Ölçekleri Ön Çalışması”. Türk Psikoloji Dergisi 9/31 (1994) 26-35.
• Patchin J. W. & Hinduja S. (2006). “Bullies Move Beyond The Schoolyard”. Youth Violence and Juvenile Justice 4/2 (2006) 148-169.