Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinin Coğrafya İçerikli Ünitelerine İlişkin Görüşleri (Ankara İli Örneği)

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 17 - 36, 30.12.2015

Mustafa Aksu Cemali Sarı

Öz

Bu çalışmanın amacı ilköğretimin II. kademesinde 2005’te uygulanmaya başlanan Sosyal Bilgiler Programının 5. sınıf coğrafya içerikli ünitelerine ilişkin Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini almak, incelemek ve analiz etmektir. Araştırmanın evrenini Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tesadüfi atama yöntemiyle belirlenmiş, elde edilen veriler, SPSS 13.0 istatistik programı yardımıyla frekans, yüzde, analizi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonuçlarının analizine göre, programda coğrafya içerikli konulara yeterli payın ayrıldığı, coğrafya içerikli konuların kendi içinde bütünlük gösterdiği, coğrafya kapsamlı ünitelerde içeriğin, öğrencide merak uyandırabilecek nitelikte olduğu, programda yer alan coğrafya içerikli kazanımların aralarında tutarlı, sonrakinin oluşumuna destek dizilimine kısmen sahip olduğu ortaya çıkmıştır. 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersinin coğrafya içerikli ünitelerinden, “Bölgemizi Tanıyalım” ünitesinde “İklim ve İnsan Faaliyetleri” konusunun yeterli seviyede verildiği, “Ülkemizde Afetler” konusunun içeriğinin öğrencilerde farkındalık oluşturmaya yeterli olduğu, “Ürettiklerimiz” ünitesinde yer alan “İnsan ve Ekonomi” konusunun öğrencilerde farkındalık oluşturduğu belirtilmiştir. 5. sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programı coğrafya içerikli konularında yaşanan öğrenim sürecinde, öğrenci merkezli eğitim ile materyal kullanımı ve kılavuz kitaptan yapılan etkinlikler dersin görselliğini arttırsa da zaman zaman geleneksel yöntemlere dönüldüğü ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Öğretmeni, Coğrafya, Ankara

Kaynakça

• Ata B. (2006). “Sosyal Bilgiler Öğretim Programı”. Ed. Cemil Öztürk. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (2006) 71-83. Ankara.
• Atalay İ. (1994). Genel Fiziki Coğrafya. İzmir 1994.
• Barth J. L. & Demirtaş A. (1997). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara 1997.
• Çepni O. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Coğrafya Kavramlarına İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2011.
• Doğanay H. (1989). “Coğrafya ve Liselerimizde Coğrafya Öğretim Programları”. Coğrafya Araştırmaları(Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu Yayını) IX/1 (1989) 7-24.
• Doğanay H. & Sever R. (2011). Genel ve Fiziki Coğrafya. Ankara 2011.
• Efe R. (1996). “Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, Coğrafya Eğitiminde Çağdaş Metod ve Teknikler”. Marmara Coğrafya Dergisi 1 (1996) 135-149.
• Gelen İ. (2002). “Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Derslerinde Düşünme Becerilerini Kazandırma Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10 (2002) 100-117.
• Gençtürk E. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2009.
• Kahriman M. (2008). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Programının Coğrafya İçerikli Ünitelerine İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2008.
• Karabağ S. (1998). “Coğrafya Öğretiminde Anahtar Sorular ve Kavramlar”. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 18/2 (1998) 25-41.
• Kocalar A. O. & Demirkaya H. (2014). “Coğrafya Öğrenmek Niçin Önemlidir? Lise Öğrencilerinin Algıları”. Doğu Coğrafya Dergisi 32 (2014) 123-144.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). Sosyal Bilgiler 4.-5. Sınıf Programı. Ankara 2005.
• Özdal H. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Programında Yer Alan Türkiye’miz Ünitesinin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 2007.
• Özdemir D. (2006). Sosyal Bilgiler Dersinin Düşünme Becerilerini Kazandırma Düzeylerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir 2006.