The Remains from Late Antiquity and the East Roman Periods and Their Location within the Lydian City of Philadelphia: New Comments

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 251 - 274, 30.12.2015

Orçun Erdoğan

Öz

Philadelphia, mentioned amongst the seven churches of Asia in the Bible, was one of the cities from which Christianity began to spread. It was also the last metropolis of the ecclesiastical province of Lydia and, with the exception of the empire of Trebizond, was the last East Roman city in Anatolia to fall to the Turks. This study investigates the Late Antique and East Roman remains and their location within the ancient city centre of Philadelphia/Alaşehir in the lights of new observations. Unlike many Hellenistic-Roman long settled ancient cities in Anatolia that went into decline, or which were abandoned after Late Antiquity, Philadelphia was inhabited until about the last 60 years of East Roman Empire. Only a small number of remains from Late Antiquity and the East Roman period remain extant and unfortunately almost all of them are to a large extent damaged. One may nevertheless summarize the evidence as it follows: The remains are in three section of the city centre of Alaşehir: Gavurtepe Mound, Toptepe and the walled precinct. No traces of a settlement from the period in question have been found in the earliest settlement of Philadelphia, Gavurtepe, except for the burials. Similarly a number of burials have been uncovored in Toptepe as well as other remains which also indicate a settlement inhabited in Late Antiquity and the East Roman period. The walled precinct and Toptepe was clearly the city centre of Philadelphia in the Roman Imperial Period as in Late Antiquity and in the East Roman period.

Anahtar Kelimeler

Philadelphia, the Church of St. John the Theologian, City Walls, Ancient Sewers, Saw-Tooth

Lydia’daki Philadelphia’da Geç Antik ve Doğu Roma Dönemi Kalıntıları ve Bu Kalıntıların Kent İçindeki Yayılımları: Yeni Yorumlar Orçun ERDOĞAN

Öz

İncil’de Yedi Kilise arasında anılan Philadelphia, Anadolu’da Hristiyanlığın yayılmaya başladığı ilk kentlerden biridir. Lydia kilise bölgesinin son metropolisi olan kent, aynı zamanda, Trabzon Rum Devleti dışında Anadolu’da Türklerin eline geçen son Doğu Roma kalesidir. Bu çalışmada, Alaşehir merkezindeki Geç Antik-Doğu Roma dönemlerine ait kalıntılar ve bu kalıntıların eski kent içindeki dağılımları yeni tespitler ışığında incelenmektedir. Philadelphia, Anadolu’da geç antikçağ sonrası çoğunlukla gerilemiş ya da terkedilmiş birçok Hellenistik-Roma kökenli antik kentlerden farklı olarak Doğu Roma’nın yaklaşık son 60 yılına kadar iskân görmüştür. Yerleşim, Alaşehir kent merkezinin üç kısmına yayılmaktadır: Gavurtepe Höyüğü, Toptepe ve Suriçi. Gavurtepe Höyüğü’nde gerçekleştirilen kazı çalışmalarında, incelediğimiz döneme ait basit mezar kalıntıları dışında herhangi bir yerleşim katmanı henüz tespit edilememiştir. Benzer şekilde, Tiyatro ve Tapınak gibi Roma dönemi eserlerinin bulunduğu Toptepe’de yapılan kazılarda da aynı dönemlere tarihlenen birçok basit mezar ortaya çıkartılmıştır. Ancak burada aynı zamanda geç antikçağ ve Doğu Roma dönemleri boyunca yerleşime işaret eden, azımsanmayacak derecede kalıntı saptanmıştır. Suriçi bölgesi, belli ki bir zamanlar en azından Toptepe ile birlikte Roma İmparatorluk dönemi şehir merkezini oluşturuyordu.

Anahtar Kelimeler

Alaşehir, Teolog Aziz Ioannes Kilisesi, Kent Suru, Antik Kanallar, Testere Dişi

Kaynakça

• Akıncı R. (1949). Eski Philadelphia Bugünkü Alaşehir. İzmir 1949.
• Allom T. (1839). Constantinople and the Scenery of the Seven Churches of Asia Minor. London 1839.
• Arslan M. (2007). Mithradates VI Eupator: Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul 2007.
• Arundell V. (1828). A Visit to the Seven Churches of Asia. London 1828.
• Browning R. (1992). “A Fourteenth-Century Prose Version of the Odyssey”. Homo Byzantinus: Papers in Honor of Alexander Kazhdan 46 (1992) 27-36.
• Buchwald H. (1979). “Lascarid Architecture”. JOB 28 (1979) 261-296.
• Buchwald H. (1981). “The Church of St. John the Theologian in Alaşehir (Philadelphia)”. JOB 30 (1981) 301-318.
• Buchwald H. (1984). “Western Asia Minor as a Generator of Architectural Forms in the Byzantine Period, Provincial Back-wash or Dynamic Center of Production?”. JOB 34 (1984) 199-234.
• Buchwald H. (1986). “The Concept of Style in Byzantine Architecture”. JOB 36 (1986) 303-316.
• Burrel B. (2004). Neokoroi Greek Cities and Roman Emperors. Boston 2004.
• Ceylan M. A. ( 2004). Şehir Coğrafyası Açısından Bir Araştırma: Alaşehir. İstanbul 2004.
• Chandler R. (1971). Travels in Asia Minor (1764-1765). London 1971.
• Choisy A. (1883). L’Art de Batir Chez les Byzantis. Paris 1883.
• Curtius E. (1872). Philadelpheia, Nachtrag zu den Beiträgen zur Geschichte und Topographie Kleinasiens, aus den Abhandlungen der Königl. Berlin 1872.
• Demirkent I. (2001). Ioannes Kinnamos’un Historiası (1118-1176). Ankara 2001.
• Demirkent I. (2006). Niketas Khoniates’in Historiası (1180-1195). İstanbul 2006.
• Doğan C. (2002). Alaşehir Surları. Yayımlanmamış Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen- Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji ve Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Klasik Arkeoloji Bölümü, Aydın 2002.
• Drew-Bear T. & Koder J. (1988). “Ein byzantinisches Kloster am Berg Tmolus”. JOB 38 (1988) 197-215.
• Dunbabin M. D. (1999). Mosaics of the Greek and Roman World. Cambridge 1999.
• Elliot C. (1838). Travels in the Great Empires of Austria, Russia and Turkey. Vol. 2. London 1838.
• Erdoğan O. (2014). “On the History of Religions in Philadelphia in Lydia until the End of Late Antiquity”. MJH IV/1 (2014) 171-179.
• Ermiş Ü. M. (2011). “Son Yıllarda Ortaya Çıkarılan Mezar Odaları Işığında İznik Nekropolleri”. TÜBAAR 14 (2011) 121-139.
• Foss C. (1976) Byzantine and Turkish Sardis. Harvard 1976.
• Foss C. (1979). “Late Byzantine Fortifications in Lydia”. JOB 28 (1979) 297-320.
• Foss C. (1982). “The Defences of Asia Minor Against the Turks”. Greek Orthodox Theological Review 27 (1982) 145-205.
• Foss C. (1991). “Philadelphia”. ODB (Vol. 3) 1648. New York 1991.
• Foss C. (2011). Bizans ve Türk Dönemlerinde Sardis. Ankara 2011.