Gaziantep Duvar Resimlerinde İki Halk Sanatçısı: Bekir ve Şemsi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 159 - 169, 30.06.2014

Yasemin Ecesoy

Öz

Osmanlı İmparatorluğu’nda batılılaşma dönemiyle başlayan duvar resimleri, öncelikle İstanbul saray ve konakları olmak üzere, imparatorluk topraklarındaki tüm yapı türlerine hızla yayılmıştır. Bu yayılmadaki en büyük etken; İstanbul’da yaşamış ve özellikle payitahta yakın görevlerdeki kişilerin memleketle- rine döndüklerinde, İstanbul’daki duvar resimlerinin benzerlerini yaşam alanlarına resmettirmeleridir. Gaziantep, coğrafi konumu bakımından çağlar boyunca ticaretin önemli noktalarından biri olmuştur. Gaziantep’te rastlanan duvar resimlerinin, yukarıda belirttiğimiz etkenin yanı sıra bölgedeki ticaretten etkilendiği ve şehir yapısına uygun bir şekilde farklı kültürleri yansıttığı anlaşılmaktadır. Osmanlı duvar resmi geleneğinin, Cumhuriyet uzantısı olarak Antep örneklerini incelediğimiz bu araştırmamızda, Antep genelinde 19. ve 20. yüzyıllarda yapılmış duvar resimleri olduğu tespit edilmiştir. Bu resimler; tanımlanabilir kent manzaraları, hayali manzaralar, konulu, figürlü panolar ve boyalı nakışlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kapsamlı bir çalışmanın bir bölümü olan bu makalede; Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi’nde bulunan duvar resimli üç Antep evi incelenerek, Bekir ve Şemsi adlı iki halk sanatçısının eserleri değerlendirilmiş ve Anadolu’daki diğer halk sanatçılarının eserleriyle karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Duvar Resmi, Gaziantep, Osmanlı, Cumhuriyet, Halk Sanatçısı

Kaynakça

• Aksel, M. (1974). “Bir Halk Ressamı: Mehmed Hulûsi”. Türkiyemiz, 13, 15-18.
• Aksel, M. (2010). Anadolu Halk Resimleri. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Aksoy, Ö. A. (1961). “Yapı”. Gaziantep Kültür Dergisi, Cilt 4, Sayı 41, 21.
• Anonim, (2005). Gaziantep Kültür Envanteri. Gaziantep, T.C. Gaziantep Valiliği.
• Arık, R. (1975). “Anadolu’da Bir Halk Ressamı: Zileli Emin”. Türkiyemiz, 16, 8-13.
• Arık, R. (1988). Batılılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Arpacıoğlu, A. (1961). “1872 Yılında Yapılmış Bir Antep Evi”. Gaziantep Kültür Dergisi, Cilt 4, Sayı 47, 16-17.
• Arslan, C. (2010). “Elâzığ/Hüseynik (Ulukent) Havuzbaşı ve Harput Panoraması”. Zeitschrift für die Welt der Türken (Journal of World of Turks), 151-177.
• Atalar, A. (2004). Osmanlı Dönemi Antep Evleri. İstanbul: Merinos Halı A.Ş. Yayınları.
• Balta, E. (2007). Sinasos: Mübadeleden Önce Bir Kapadokya Kasabası. Çev.: Ari Çokana. İstanbul: Birzamanlar Yayıncılık.
• Cantay, G. (1980). “Zileli Emin Usta’nın Bilinmeyen İki Eseri”. Bedrettin Cömert’e Armağan, 497-503. Çal, H. (1987). “Şeyh Nasreddin (Nusret) Türbesi”. Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu, 2-6 Temmuz 1986, 427-459.
• Çam, N. (2006). Türk Kültür Varlıkları Envanteri: Gaziantep 27. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.