Harf İnkılabı ve Millet Mektepleri

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 1, 43 - 60, 30.06.2013

Cemal Avcı

Öz

Tarih boyunca çeşitli alfabeler kullanan Türkler, İslâmiyet’i kabul ettikten sonra Arap Alfabesi’ni kullanmaya başlamışlardır. Ancak, bu alfabe Türkçe sesleri ifade etmekte yetersiz kalmıştır. Bu nedenle Türkçe gerilemiş, Arapça ve Farsça kelimeler yazı dilinde yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Arap harfleri ile okuma yazma öğrenmenin zorluğu da okur-yazar oranının düşük kalmasında önemli bir etken olmuştur. Osmanlı Devleti’nde yenilik hareketleri ile birlikte harfler konusu da gündeme gelmiş, fakat önemli bir ilerleme kaydedilememiştir. Milli Kültürün bir unsuru olan milli dili yeniden bilim dili haline getirmek, aydınlarla halk arasındaki uçurumu ortadan kaldırmak ve okuma yazma oranını artırmak amacındaki Türkiye Cumhuriyeti, Arap harflerini kaldırarak yeni Türk harflerini kabul etmiştir. Harf İnkılabı’nın başarılı olması için kurulan Millet Mektepleri ile yeni harflerin kısa sürede öğrenilmesi sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Harf İnkılabı, Millet Mektepleri, Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti

Kaynakça

• Akın, A. (1999). Münif Paşa ve Türk Kültür Tarihindeki Yeri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
• Albayrak, M. (1994). “Millet Mekteplerinin Yapısı ve Çalışmaları (1928-1935)”. ATAM Dergisi, 29 (10), 471-483. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I. (1997). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri II. (1997). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Atay, F. R. (1953). “Harf Devrimi’nin 25’inci Yıldönümünü Kutlarken: Yeni yazı”. Türk Dili, 23 (2), 717-719.
• Atay, F. R. (1980). Çankaya. İstanbul: Bateş Yayınları.
• Başgöz, İ., & Wilson, H. E. (1968). Türkiye Cumhuriyetinde Eğitim ve Mustafa Kemal. Ankara: Dost Kitapevi.
• Boyacıoğlu, R. (2001). “Harf Devrimi ve Sağladığı Kolaylıklar”. ATAM Dergisi, 50 (17), 429-450.
• Bozkurt, İ., & Bozkurt, B., (2009). “Yeni Alfabenin Kabulü Sonrası Mersin’de Açılan Millet Mektepleri ve Çalışmaları”. ÇTTAD, 18-19 (8), 117-135.
• Celal Nuri, (1331). Tarih-i Tedenniyat-ı Osmaniye. İstanbul: Yeni Osmanlı Matbaası ve Kitabevi.
• Celal Nuri, (1926). Türk İnkılabı. İstanbul: Suhulet Kütüphanesi.
• Cumhurbaşkanları, Başbakanlar ve Millî Eğitim Bakanlarının Millî Eğitimle İlgili Söylev ve Demeçleri. 2, 3-4. (1946). Ankara: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü.
• Dilmen, G. (1983). “Yazıda Devrim”. Harf İnkılabı Sempozyumu (1978). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Dönmez, C. (2011). “Atatürk ve Harf İnkılabı”. ATAM Dergisi, 79 (27), 37-70.
• Ergin, O. (1977). Türkiye Maarif Tarihi 1-2. İstanbul: Eser Matbaası
• Ergün, M. (1997). Atatürk Devri Türk Eğitimi. Ankara: Ocak Yayınları.
• İstatistik Umum Müdürlüğü, (1937). Kültür İstatistikleri 1935-1936. Ankara: Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü.
• Kansu, M. M. (1986). Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kılıç, F. (2011). Yeni Türk Alfabesinin Kabulü ve Öğretilmesinde Kullanılan Yöntemler-Araçlar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• Kocatürk, U. (1999). Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Levent, A. S. (1972). Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Maarif Vekâleti Mecmuası. (1929). “Millet Mektepleri Teşkili Hakkında Valiliklere Yapılan Tamim”. 17, 89-90.
• Maarif Vekâleti Mecmuası. (1929). 17, 91-92.
• Millet Mektepleri Teşkilatı Talimatnamesi. (1928). Ankara: Hakimiyet-i Milliye Matbaası.
• Millet Mektepleri Talimatnamesi. (1929). İstanbul: Maarif Matbaası.
• Özdemir, E. (1978). “Yazı Devriminin Getirdikleri”. Türk Dili, 326 (38), 540-547.
• Özerdim, S. N. (1978). Yazı Devriminin Öyküsü. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Safa, P. (1988). Türk İnkılabına Bakışlar. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Sarısaman, S. (2006). “Taşrada Harf İnkılabı’nın Uygulanışı (Afyonkarahisar örneği)”. AKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Atatürk Özel Sayısı), 3 (8), 93-135.
• Şahin, M. (1992). “Bir Halk Eğitim Çalışması Örneği Olarak Millet Mektepleri”. ÇTTAD, 2 (1), 213-234.
• Şimşir, B. N. (1992). Türk Yazı Devrimi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Tekin, M. (1988). Harf İnkılabı: Türk Ocaklarının Çalışmaları ve Hatay’da Yeni Yazı. Antakya: Kültür Eğitim Tesisleri
• Tongul, N. (2004) “Türk Harf İnkılabı”. Atatürk Yolu, (Mayıs-Kasım 2004), 33/34 (9), 103-130.
• Türkiye’de Toplumsal ve Ekonomik Gelişmenin 50 Yılı. (1973). Ankara: Başbakanlık D.İ.E Yayınları. Uluğ, N. H. (1982). Üç Büyük Devrim. İstanbul: Ak Yayınları