Allianoi ‘S’ Kıvrımlı Sarmallı Sütun Başlıkları

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 2, 225 - 236, 30.12.2011

Ahmet Yaraş Zehra Şimşek

Öz

İzmir İli, Bergama İlçesi, Bergama-İvrindi Karayolu’nun yaklaşık 18. km.’sinde, Yortanlı Barajı gölet alanının tam ortasında yer alan Allianoi, coğrafi konumu ve sıcak su kaynağının olması nedeniyle Hellenistik Dönem’de küçük bir merkez olarak kurulmuştur. İ.S. II. yüzyılda, Hadrianus (İ.S. 117-İ.S. 138) ile en gelişkin halini almıştır. Geç Antik Dönem’de yaşanan saldırı ve göçlerle ekonomik açıdan zayıflayarak Doğu Roma İmparatorluğu’nda son dönemini yaşamıştır. Bu çalışmada, Kuzey Ilıca A2 no’lu mekânda in-situ bulunan iki adet ‘S’ kıvrımlı sarmallı başlık incelenmiştir. Analojik çalışmada bu başlıkların benzerlerinin olmadığı anlaşılmıştır. In-situ sütun başlıkları, diğer buluntular da dikkate alına- rak, İ.S. 128-İ.S. 140 yıllarına tarihlendirilmiştir. Dolayısıyla farklı bir tipolojide yapılan bu bezemeyle bundan sonra bulunacak sütun başlıklarındaki benzer bezeme için Allianoi ‘S’ kıvrımlı sarmallı sütun başlıkları net bir kriter olarak kalacaktır.

Anahtar Kelimeler

Allianoi, Hadrianus, Roma Çağı, ‘S’ kıvrımlı sarmal başlık, bezeme, sütun başlığı

Kaynakça

• Behr, C. A. (1968). Aelius Aristides and the Sacred Tales. Amsterdam: Amhakkert.
• Deubner, O. (1938). Das Asklepieion von Pergamon. Berlin: Verlagfürkunstwissenschaft.
• Gans, U.,-W. (1992). Korinthisierende Kapitelle der Römischen Kaiserzeit. Köln: Böhlau.
• Heilmeyer, W. D. (1970). Korinthische Normalkapitelle. Studien zur Geschichte der Römischen Archi- tecturdecoration, Römische Abteilung Ergänzungshefte 16, Heidelberg.
• İdil, V. (1984). Anadolu’da Roma İmparatorluk Çağı Korinth Başlıkları. Anadolu 20 (1976-1977), 1-34. Ankara.
• Karaosmanoğlu, M. (1996). Anadolu Mimari Bezemeleri: Roma Çağı Yumurta Dizisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi.
• Koçel, E. Z. (1996). Anadolu’da Hadrianus Dönemi Mimari Bezemeleri. (İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul.
• Koçel, E. Z. (1998). Anadolu’da İmparator Hadrianus Dönemi Yapıları. Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 83, 2-10. İstanbul.
• Koenigs, W., & Radt, W. (1979). Ein Kaiserzeitlicher Rundbau (Monopteros) in Pergamon. Istanbuler Mitteilungen, 29, 317-354. Tübingen.
• Koller, K. (2002). Die Pilasterkapitelle aus dem “Marmorsaal” der Wohneinheit 6, Bemerkungen zu Dekoration und Zeitstellung. Archäologische Forschungen 7, 119-136. Wien.
• Köster, R. (2004). Die Bauornamentik von Milet. Teil 1: Die Bauornamentik der frühen und mittleren Kaizerzeit. Milet, 7, 1. Berlin: W. de Gruyter.
• Kramer, J. (1994). Korinthische Pilasterkapitelle in Kleinasien und Konstantinopel. Istanbuler Mitteilungen; Beiheft 39. Tübingen.
• Lembke, K. (2005). Agyptischen Kulte und Ihre Heiligtumer im Osten Des Römischen Reiches, Kolossalität und Monumentalität: Zur Grose und Ausdehnung der Roten Halle. Byzas 1. İstanbul: Ege Yayınları.
• Müller, H. (2004). Allianoi. Zur Identifizierung eines Antiken Kurbades im Hinterland von Pergamon. Istanbuler Mitteilungen, 54, 215-225. Tübingen.