I. Alaeddin Keykubat’ın (1220-1237) Kayınpederi Kir Fard Hakkında Bir Araştırma

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 121 - 130, 30.06.2012

Mehmet Hacıgökmen

Öz

Alaeddin Keykubat tahta çıktığında, Türkiye Selçuklu Devleti Ortadoğu’nun en güçlü devleti konumuna gelmişti. Devlet Karadeniz ve Akdeniz sahillerine açılmış, sahil güvenliğini sağlamak için anlaşmalar yapmış, yabancı tüccarlara güvenceler vermiştir. Akdeniz sahil güvenliğini de sağlamlaştırmak için Kalanoros (Alaiyye) kalesinin alınması zorunluluk haline gelmişti. Alaeddin Keykubat döneminin büyük emirlerinden olan Mübarezüddin Ertokuş, Esededdin Ayaz’ın teşvikleriyle Kalanoros fethedildi. Sultan burayı o kadar çok sevdi ki adını, Alaeddin’in şehri anlamında Alaiyye olarak verdi. Kalanoros’un hâkimi olan Kir Fard’a ikta olarak Akşehir’i ve birkaç köyü verdi. Kızlarından birisini kendine eş edindi. Kir Fard’ın kızı daha sonra Müslüman olduğu halde, kendisi ve oğulları Hristiyan olarak kalmışlar, II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in ölümünden sonra Selçuklu siyasî olaylarına da karışmışlardır. Kir Fard ve ailesi Alaeddin Keykubat’ın ölümünde sonra Akşehir’i bırakıp Sille ve Hatunsaray civarına yerleştiğini biliyoruz. Hatunsaray ve Sille civarındaki üç tane Girvat köyü, Alaeddin Keykubat’ın kayınpederi Kir Fard isminden gelmektedir. Bütün bu bilgiler bölgenin kendisine mülk olarak verildiğini göstermektedir. Çalışmamızın esas konusu Alaeddin Keykubat’ın kayınpederi Kir Fard’ın bu bölgeye niçin ve hangi sebeple geldiğidir. Ayrıca Kir Fard’ın kızı yani Alaeddin Keykubat’ın eşi Hond Hatun ile oğulları üzerinde de durulmaya da çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kir Fard, Alaiyye, Alaeddin Keykubat, Hatunsaray, Sille, Girvat, Giryat

Kaynakça

• Ahmed, Nazif Efendi (1987). Kayseri Tarihi (Mir’at-ı Kayseriye). Yay. M. Palamutoğlu. Kayseri 1987.
• Altan, E. (2002)."Myriokephalon (Karamık-beli) Savaşı'nın Anadolu Türk Tarihindeki Yeri". Türkler VI. Ankara.
• Aksarayi, Kerimüddin, Mahmud (1944). Müsameret el-Ahbar ve Müsayeret el-Ahyar. Haz. O. Turan. Ankara.
• Aksarayi, Kerimüddin, Mahmud (2000). Müsâmeretü'l-Ahbâr. Çev. Mürsel Öztürk. Ankara.
• Akşit, A. (2002). “Melike-i Adiliye Kümbetinde Selçuklu Devri Saltanat Mücadelesine Dair İzler”. S.Ü. Türkiyat Araştırmaları Der. 2002/11.
• Angold, M. (1984). The Byzantine Empire, 1025-1204. New York.
• Artuk, İ. (1972). "II. Keyhüsrev'in Üç Oğlu Adına Kesilen Sikkeler". Malazgirt Armağanından Ayrı Basım, 269-286. Ankara: TTK.
• Simbat (1946). Başkumandan Vekayinamesi 951-1334. Çev. H. D. Andreasyan. İstanbul.
• Coşkun, F. (1996). 888/1483 Tarihli Karaman Eyaleti Vakıf Tahrir Defteri (Tanıtım Tahlil ve Metin). İ.Ü. Sosyal Bil. Ens. İktisat Tarihi Anabilim dalı Yüksek Lisans Defteri. İstanbul.
• Cahen, C. (2000). Osmanlılardan Önce Anadolu. Çev. Erol Üyepazarcı. İstanbul.
• Cahen, C. (2001). “13. Yüzyılın Başında Anadolu’da Ticaret”. Çev. Aykut Derman. Cogito, 29.
• Çay, A. (1983). "Karamıkbeli (Myriokephalon), Savaşının Yeri". Şükrü Elçin Armağanı, Ankara.
• Cüveynî (1988). Tarih-i Cihan Güşa, I. Çev. M. Öztürk. Ankara.
• Ebu’l Ferec (1987), Ebul Ferec Tarihi II. Ankara: TTK yay
• Ebu’l Fidâ (1997), el-Muhtasar fî ahbâri’l-beşer, II, Dâru’l-kütübi’l-İlmiyye. Beyrut .
• Edbury, P. W. (1991), The Kingdom of Cyprus and the Crusades, 1191-1374. Cambridge.
• Edhem, H. (1334). Kayseri Şehri. İstanbul.
• Edhem, H. (1982). Kayseriyye Şehri. Haz. K. Göde. Ankara.
• Erkiletlioğlu, H. (2001). Kayseri Kitabeleri. Kayseri.
• Gruhn, A. (1904). Die Byzantinische Politik Zur Zeit der Kreuzzüge. Berlin.
• Grousset, R. (1980). Bozkır İmparatorluğu. İstanbul.
• Geoffroi de Villehardion (2001). Konstantinopolis’te Haçlılar. Çev. Ali Berktay. İstanbul.
• Nicol, Donald M. (1999). Bizans’ın Son Yüzyılları (1204-1453). Çev. B. Umar. İstanbul.
• Demirkent, I. (1990). Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi: 1098-1118. Ankara.
• Demirkent, I. (1994). Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi: 1118 -1146. Ankara.
• Demirkent, I. (1996). “Haçlılar”. DİA, XIV, İstanbul.
• Du Cange, D. F. (1826), Historie de L’empire Constantinople, I. Yay. Buchon. Paris.
• Hacıgökmen M. A. (2010). “Türkiye Selçuklu Devlet Adamlarından Esededdin Ayaz”. Türkiyat NAraştırmaları Der. Bahar 2010/27.
• Heyd W. (2000). Yakın Dogu Ticaret Tarihi. Çev. E. Z. Karal. Ankara: TTK Yayınları
• İbn Bibi (1957). El- Evâmirü’l- Alaiyye fi’l-Umuri’l- Alaiyye I. Tıpkı Basım. Neşr. A. Erzi- N. Lugal. Ankara.