Rethinking the Anthropology of Religion in a Digitalized World

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 40 - 47, 21.06.2023

İhsan Çapcıoğlu

Öz

The science of anthropology is divided into certain sub-disciplines: archaeological anthropology, linguistic anthropology, biological/physical anthropology and cultural anthropology. Among these, cultural anthropology, as the discipline to which the anthropology of religion belongs, has a rich diversity that includes the knowledge of archaeologists who try to explain human behavior based on the remains of past cultures, philologists who study language as a tool that preserves culture and transmits it to future generations, and ethnologists who focus on the cultures studied. The anthropology of religion, which focuses on the dimensions of the relationship between religion and culture, examines the social consequences of the diversity in religious beliefs, practices and symbols that differ in form and content according to cultures. It tries to understand and explain the manifestations of human-cultural diversity in major religious systems. In anthropological studies of religion, the origins of religious thought and behavior and their sociocultural and ideological functions are examined within the framework of changes depending on time and space parameters. In these studies, attention is drawn to the unique characteristics of historical and social contexts and the human, cultural and social factors that determine the religious thoughts and behaviors of societies are discussed with a comparative approach. However, in the rapidly changing world of the 21st century, the anthropology of religion is also witnessing various changes in its field of study. The digitalization process, which is the actor of these changes, is the harbinger and preparer of new approaches in the interaction of religion and culture. The new possibilities of the digitalized world eliminate the barriers of time and space, giving cultural interactions between people a fluid quality and new dimensions. Discussions about the new human being brought about by the new culture require understanding the new nature of the relationship between human, culture and religion. In this paper, the possibility of anthropology of religion in the digital cultural environment is discussed in various dimensions.

Anahtar Kelimeler

Anthropology of religion, Culture, Belief, Ritual, Symbol, Digitalization, New Human

Dijitalleşen Dünya’da Din Antropolojisini Yeniden Düşünmek

Öz

Antropoloji bilimi; arkeolojik antropoloji, linguistik antropoloji, biyolojik/fiziksel antropoloji ve kültürel antropoloji olmak üzere belli başlı alt disiplinlere ayrılır. Bunlar arasında din antropolojisinin bağlı olduğu disiplin olarak kültürel antropoloji, geçmiş kültürlerin kalıntılarından hareketle insan davranışını açıklamaya çalışan arkeologları, kültürü koruyan ve gelecek kuşaklara aktaran bir araç olarak dili inceleyen filologları ve incelenen kültürler üzerinde yoğunlaşan etnologların birikimlerini içine alan zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Din-kültür ilişkisinin boyutlarına odaklanan din antropolojisi ise, kültürlere göre biçimi ve içeriği farklılaşan dini inanç, pratik ve sembollerdeki çeşitliliğin toplumsal sonuçlarını inceler. İnsani-kültürel çeşitliliğin belli başlı dini sistemlerdeki görünümlerini anlamaya ve açıklamaya çalışır. Din antropolojisi çalışmalarında, dini düşünce ve davranışların kökenleri ile sosyokültürel ve ideolojik işlevleri zaman ve mekân parametrelerine bağlı değişimler çerçevesinde ele alınır. Bu çalışmalarda tarihsel ve toplumsal bağlamların özgün niteliklerine dikkat çekilerek toplumların dini düşünce ve davranışlarını belirleyen insani, kültürel ve toplumsal etmenler karşılaştırmalı bir yaklaşımla tartışılır. Bununla birlikte 21. yüzyılın başdöndürücü bir hızla değişen dünyasında din antropolojisi de inceleme alanına giren konularda çeşitli değişimlere sahne olmaktadır. Bu değişimlerin aktörü olan dijitalleşme süreci, din ve kültür etkileşimde yeni yaklaşımların habercisi ve hazırlayıcısı durumundadır. Dijitalleşen dünyanın yeni imkânları, zaman ve mekân engelini ortadan kaldırarak insanlar arasındaki kültürel etkileşimlere akışkan bir nitelik ve yeni boyutlar kazandırmaktadır. Yeni kültürün beraberinde getirdiği yeni insana ilişkin tartışmalar ise insan, kültür ve din ilişkisinin yeni doğasını anlamayı gerektirmektedir. Bu makalede, dijital kültür ortamında din antropolojisinin imkânı çeşitli boyutlarıyla tartışmaya açılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din antropolojisi, Kültür, İnanç, Ritüel, Sembol, Dijitalleşme, Yeni İnsan

Kaynakça

• Koç, Rezal (2022). Dijitalleşen Kültür ya da Kültürün Dijitalleşmesi: Dijital Kültür Kavramı. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 15 (38), 500-513.
• Miller, Daniel ve Horst, Heather A. (2012). The Digital and the Human: A Prospectus for Digital Anthropology. In Digital Anthropology. (3-38). (ed.) Heather A. Horst ve Daniel Miller. London and New York: Berg Publishers.
• Serrano, Gemma ve De Cesaris, Alessandro (2021). Towards a Theological Anthropology of the Digital Age: Some Introductory Remarks. Interdisciplinary Journal for Religion and Transformation in Contemporary Society. 7, 335- 354.
• Şahin, Osman ve Çapcıoğlu, İhsan (2021). Toplumsal Gerçekliğin İnşasından ‘Büyük Veri’ye Bilginin Dönüştürücü Etkisi. İslami Araştırmalar Dergisi, 32 (3), 684-696.