Solution-Oriented Approaches of Islamic Law to the Problem of Immigration and Poverty

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 48 - 65, 31.12.2024

Ali Yüksek

Öz

The religion of Islam is a whole with its principles of belief, worship and social life. The basic principles for human social, cultural and economic life are included in the texts of the Quran and Sunnah. In addition to the verses about faith and worship, there are also verses containing many commands and recommendations regarding cooperation and solidarity in the sacred texts of the religion. These orders and recommendations appear as legal principles in fiqh books. In world history, there have been great migrations, escapes and victimizations for many reasons such as war, famine, natural disasters and beliefs. There are examples of these in Islamic history. The migration of the Prophet from Mecca to Medina, the incursions of the Central Asian Turks into Anatolian lands after they accepted Islam, the migration of many Balkan Muslims to Anatolia after the collapse of the Ottoman Empire, and the migrations due to the political and economic chaos in the Middle Eastern countries in our recent history are examples can be given. In the wake of all these migrations, we witness hunger, misery, tears and loss of life. In the face of these negative situations, Muslim communities have overcome their sufferings lightly, thanks to the main goals and philosophy of Islam, the common culture of Muslims, and the principles of cooperation and solidarity in their religious texts. In this study, we especially discussed migration and the economic problems, hunger and poverty that arise due to it, the problems faced by immigrants and refugees, the attitude of the religion of Islam in the face of these problems, what kind of solutions it offers, the social-economic policies it has developed in the face of these problems and the institutions it has established.

Anahtar Kelimeler

Fiqh, Islamic law, Immigration, Migration, Poverty, Solidarity

Göç ve Yoksulluk Sorunu Karşısında İslam Hukukunun Çözüm Odaklı Yaklaşımları

Öz

İslam dini, inanç, ibadet ve sosyal yaşama dair ilkeleriyle bir bütündür. İnsanın sosyal, kültürel ve ekonomik hayatına yönelik temel ilkeler Kur’an ve sünnet metinlerinde yer bulmuştur. Dinin kutsal metinlerinde inanç ve ibadetler ile ilgili ayetlerin yanı sıra yardımlaşma ve dayanışmaya dair birçok emir ve tavsiyeler içeren ayetler de yer almıştır. Bu emir ve tavsiye fıkıh kitaplarında hukuki ilkeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya tarihinde savaş, kıtlık, doğal afetler ve inançlar gibi bir çok sebeple büyük göçler, kaçışlar ve mağduriyetler yaşanmıştır. İslam tarihinde de bunlara dair örnekler vardır. Hz. Peygamberin Mekke’den Medine’ye hicreti, Orta Asya Türklerinin İslam’ı kabul ettiklerinden sonra Anadolu topraklarına doğru akınları, Osmanlı devletinin yıkılmasından sonra Balkan Müslümanlarının bir çoğunun Anadolu’ya göçü, yakın tarihimizde Orta doğu ülkelerinde yaşanan siyasi ve ekonomik kaoslar dolayısıyla yaşanan göçler örnek verilebilir. Bütün bu göçlerin akabinde açlık, sefalet, göz yaşı, can kayıpları acılarına şahit olmaktayız. Bu olumsuz durumlar karşısında Müslüman topluluklar İslam’ın ana gayeleri, felsefesi, Müslümanların ortak kültürü, dini metinlerindeki yardımlaşma ve dayanışmaya dair ilkeleri sayesinde acılar hafif atlatılmıştır. Bu çalışmamızsa özellikle göç ve ona bağlı olarak gelişen ekonomik sıkıntılar, açlık, yoksulluk problemlerini, göçmen ve mültecilerin karşılaştıkları sıkıntıları ve bu sorunlar karşısında İslam dininin tavrını, ne tür çözümler sunduğunu, bu problemler karşısında geliştirdiği sosyal-ekonomik politikaları, tesis ettiği kurumları ele aldık.

Anahtar Kelimeler

Fıkıh, İslam hukuku, Göç, Hicret, Yoksulluk, Yardımlaşma

Etik Beyan

Etik beyanı ve telif hakkı belgesi sisteme yüklenmiştir.

Destekleyen Kurum

yok

Teşekkür

Manas dini araştırmalar dergisine başarı dileklerimizle teşekkür ederiz

Kaynakça

• Açık, Fatih. (2015). İslâm medeniyetinin oluşum sürecinin göç ve toplumsal değişme ilişkisi bağlamında incelenmesi (Hicret ve Endülüs medeniyeti tecrübesi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi), Samsun.
• AFAD, (2023). T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı raporu https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Kitaplar/In sani-Yardim-2019-V5.pdf;2
• Ak, Ayhan, (2018). Delileriyle İslam İlmihali, (Edt. Osman Şahin), İstanbul: Ensar neşriyat.
• Akgül, Hüseyin. (2012). “Hz. Peygamber döneminde kardeşlik uygulamaları”, Diyanet Aylık Dergi, Nisan.
• Akın, Ahmet. (2007). “Cami İçi Din Hizmetleri,” Diyanet İşleri Başkanlığı 1. Din Hizmetleri Sempozyumu, Ankara.
• Algül, Hüseyin. (2020 ). “Muahat,” TDV İslam Ansiklopedisi, Ankara, , XXX,306.
• Bilmen, Ömer Nasuhi, (1969). Istılahat-ı Fıkhıyye Kamusu, İstanbul.
• Bûtî , M. Said Ramazan. (1987). Fıkhu's-Sîra, İstanbul: Gonca Yay.
• Coşkun, Ahmet. (1990). “Ayetler Işığında Fakirlik Problemi,” Kayseri: Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
• Doğan, Mehmet. (2001). Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul.
• Ebu Zehra, Muhammed. (1969). İslam’da Sosyal Dayanışma, trc. E. Ruhi Fığlalı ve Osman Keskioğlu, İstanbul: Yağmur yay.
• Ekici, Süleyman ve Tuncel Gökhan. (2015).” Göç ve İnsan,” Birey ve Toplum Dergisi.
• Erdoğan, Mehmet. (2005). Fıkıh ve hukuk terimleri sözlüğü, İstanbul: Ensar neşriyat.
• Eyüpoğlu, Osman, (2022). Yoksulluk ve Dini Hayat, Samsun üniversite yayınları.
• Günay, Ünver, (2000). Din Sosyolojisi, İstanbul: İnsan Yay.
• Hamidullah, Muhammed. (1993). İslam Peygamberi, İstanbul: İrfan Yay.
• Heysemî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Süleymân. (ty). Mecmaʿu’z-zevâʾid, Beyrut.
• https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler. https://bagis.kizilay.org.tr/tr/bagis/bagisyap/111/arakana-insani- yardim?bagismiktar= (Erişimler: 29.05.2024).
• https://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin_-insani-yardimlari.tr.mfa (Erişim: 25.05.2024).
• İnalteki, Abdulkadir. (2020). “Afrika’da batı sömürgeciliği, köle ticareti ve soykırım,” SDE Akademi dergisi.
• İrdem, İbrahim. (2017). “Göç - Güvenlik İlişkisi Bağlamında “Tarihte Güvenliği Etkileyen Büyük Göç Dalgaları” ve Suriyeli Mülteciler,” Geçmişten Günümüze Göç , (Edt. Osman Köse, Canik belediyesi kültür yy. Samsun.
• İsfehanî, Rağıb. (1992). Müfredâtü’l-Elfâzu'l-Kur'ân, Beyrut.
• Karaman, Hayreddin vd., (2023). Kur'an Yolu Tefsiri, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı yay.
• Koca, Ferhat. (2013). İslam İbadet Esasları, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı yay.
• Koçyigit, Tahsin. (2015). “Asabiyetten Uhuvvete -Medine'de Hz. Peygamber'in (s.a.v.) İslam Kardeşliğine Dayalı Bir Toplum Oluşturma Stratejisi Üzerine” İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
• Muhlis, Akar. (2016). “İslâm’da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma,” www2.diyanet.gov.tr/.../İslam'da%20Sosyal%20Yardımlaşma (Erişim: 16.03.2024).
• Önkal, Ahmet. “Tarih Boyunca Camilerin Fonksiyonları, https://isamveri.org/pdfdrg/D03292/2013/2013_20/2013_20_ONKALA.p df (Erişim: 10.05.2024).
• Sancaklı, Saffet. (2018). “Cami’de Cemaatle Namaz Kılmanın Dini, Sosyal ve Psikolojik Açıdan Önemi ve Etkisi,” Academic Knowledge Dergisi, 1 (1), , s.15; Yılmaz, “Sosyal Dayanışma” .
• Sarı Mevlüt. (1982). Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul: Bahar yy.
• Selahaddin, Muhammed. (1989). Özgürlük Arayışı ve İslam, Trc. N. Ahmet Asrar, İstanbul: Pınar Yay.
• Şaban, Zekiyüddin. (2011). İslâm Hukuk İlminin Esasları, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Şahin, Hasan. (2018). Delileriyle İslam İlmihali, (Edt. Osman Şahin), İstanbul: Ensar neşriyat.
• Şentürk, Lütfi ve Yazıcı, Seyfettin. (2006). İslam İlmihali, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
• TMK. 4721/101. Md.
• Tosun, Nihat. (2016). İbadet Esasları, Konya: Tekin kitabevi.
• TRTHABER. 25 Nisan (2020. https://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiye-54-ulkeye-test- kiti-ve-tibbi-malzeme-gonderdi-479142.html (Erişim: 29.05.2024).
• Weber, Max. (1985). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, Trc: Zeynep Auroba, İstanbul.
• Yapıcı, Hakkı. (2013). “İslam Tarihinde Vakıf Kültürü Üzerine Bir İnceleme,” Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi I.
• Yılmaz, Hüseyin. (2004). “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Sosyal Dayanışma Konusunun Öğretimi” Dini Araştırmalar Dergisi.
• Yinger J. M., (1970). The Scientific Study of Religion, Macınillan, Toronto, London.