İLKÖĞRETİM FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİ TERCİH VE UYGULAMA DÜZEYLERİ: ŞANLIURFA İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 18, 249 - 268, 25.11.2013

Hüseyin Şimşek , Necati Hırça , Seda Coşkun Seda Coşkun

Öz

Bu çalışma, Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin fen ve teknoloji derslerinde kullanmayı tercih
ettikleri öğretim yöntem ve teknikler ile bu yöntem ve teknikleri etkin kullanma düzeylerini belirlemek
amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya Şanlıurfa ili merkezinde görev yapan 76 fen ve teknoloji öğretmeni
katılmıştır. Betimsel tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, Fen ve Teknoloji
öğretmenleri, müfredat programında öngörülen, öğrencileri öğrenme sürecine aktif olarak dâhil eden ve
bilimsel araştırma becerilerini geliştirmede yardımcı olan proje yapma, sınıf gezileri gibi öğretim yöntem
ve teknikleri, bilgisayar kullanımı ve mikroskoptan yararlanma gibi uygulamalar yerine soru-cevap ve
anlatım gibi alışılagelmiş yöntemleri tercih etmektedirler. Öğretmenlerin kullandıkları yöntemler, Fen ve
Teknoloji dersi programının içeriği ve öngördüğü uygulamalarla uyuşmamaktadır. Öğrenci merkezli
öğretim süreçlerine uygun olmayan yöntem ve tekniklerin kullanılması, öğretmenlerin alışkanlık ve
kolaycılık tercihlerinden kaynaklandığı şeklinde yorumlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Fen ve teknoloji programı, öğretim yöntem ve teknikleri, öğretmen görüşleri

Kaynakça

• Acad, M.B. ve Demir, E. (2007). “İlköğretim Programlarındaki Alternatif Değerlendirme Yöntemlerinin Uygulanmasında Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri.” I. Ulusal İlköğretim Kongresi 15–17 Kasım 2007. Ankara.
• Akkuş, H. ve Kadayıfçı, H., (2007), “LaboratuarKullanımı Konulu Hizmetiçi Eğitim Kursu ile ilgili Bir Değerlendirme”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (27) 1, 179-193
• Akdeniz, A. R., Yiğit, N., ve Kurt, Ş. (2002). “Yeni fen Bilgisi Öğretim Programı İle İlgili Öğretmenlerin Düşünceleri”. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulmuş bildiri, ODTÜ, Ankara
• Aktepe, V. ve Aktepe, L. (2009). “Fen ve Teknoloji Öğretiminde Kullanılan Öğretim Yöntemlerine İlişkin Öğrenci Görüşleri: Kırşehir Bilsem Örneği”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 69-8
• Aydede, M.N., Çağlayan, Ç., Matyar, F., ve Gülnaz, O. (2006). “Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Kullandıkları Öğretim Yöntem ve Tekniklerine ilişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi” Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (32), 24-33.
• Böyük, U., Demir, S. ve Erol, M. (2010). “Fen ve TeknolojiDersiÖğretmenlerinin Laboratuvar Çalışmalarına Yönelik Yeterliklik Görüşlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, TÜBAV Bilim Dergisi,3(4),342-349.
• Dindar, H. ve Yangın, S. (2007). “İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programına Geçiş Sürecinde Öğretmenlerin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi”. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(1), 185-198.
• Doğan, N., Karakaya, İ. ve Gelbal, S. (2007). “İlköğretim Öğretmenlerinin Ölçme Araçlarıyla İlgili Yeterlik Algıları ve Bu Araçları Kullanma Durumları”. I. Ulusal İlköğretim Kongresi 15-17 Kasım 2007. Ankara.
• Doğru, M., ve Aydoğdu, M. (2003). “Fen Bilgisi Öğretiminde Kullanılan Yöntemlerde Karşılaşılan Sorunlar İle İlgili Öğrenci Görüşleri”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,13, 15-29
• Duru, K. ve Gürdal, A. (2002). “İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Kavram Haritasıyla ve Gruplara Kavram Haritası Çizdirilerek Öğretimin Öğrenci Başarısına Etkisi”. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt: 1, s: 310-316, ODTÜ, Ankara.
• Eğitim Programları ve Öğretim Alanı Profesörler Kurulu (EPÖAPK) İlköğretim 1–5. Sınıflar Öğretim Programlarını Değerlendirme Toplantısı (Eskişehir) Sonuç Bildirisi (2005).
• Erdal, H. (2007). 2005 İlköğretim Matematik Programı Ölçme Değerlendirme Kısmının İncelenmesi (Afyonkarahisar İli Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdoğan, M. (2007). “Yeni Geliştirilen Dördüncü ve Beşinci Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Analizi: Nitel bir Çalışma”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(2), 221-259.
• Gömleksiz, M,.N. ve Bulut, G. (2007). “Yeni Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi”. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
• Güneş, T., Dilek, N. Ş., Hoplan, ve M., Güneş, O. (2011). “Fen ve Teknoloji Dersinin Öğretmenler Tarafından Uygulanması Üzerine Bir Araştırma”, International Conference on New Trends in EducationandTheirImplications, 27-29 April, Antalya-Turkeywww.iconte.org
• Güneş, T., Dilek, N.Ş., Çelikoğlu, M. ve Demir, E. (2010). “The Using Levels of TheTeachingMethodsandTechniquesByScienceandTechnologyTeachersand Class Teachers”. 3th World Conference on EducationalSciences,BahçeşehirUniversty, İstanbul, Turkey.
• Kaptan, F. (2005). “Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programlarıyla İlgili Değerlendirme, Eğitimde Yansımalar”.VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kayseri.
• Karaca, A.,Uluçınar Ş. ve Cansaran, A. (2006). “Fen Bilgisi Eğitiminde Laboratuvarda Karşılaşılan Güçlüklerin Saptanması”. Millî Eğitim Dergisi, 170, 250–259
• Karamustafaoğlu, O. (2006).“Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Öğretim Materyallerini Kullanma Düzeyleri: Amasya İli Örneği”.AÜ.Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 86-95
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Klein, B.S.,Matkins, J.J., &Weaver, S.D. (1999). “Initiation of a Collaborative Approach for Elementary Science Methods Courses: Teaching Across Collaborative Highways (TEACH)”. Electronic Journal of ScienceEducation. 4 (1) [Online]. Available: http://unr.edu/homepage/crowther/ejse/ejsev4n1.html.
• Koch, G.,Sørensen, E.,&Levidow, L. (2011).“ChildishScience:EditorialIntroduction”.Science as Culture, 20(49,421-431[Online]. Available:http://dx.doi.org/10.1080/09505431.2011.617950
• Kurtuluş, N. ve Çavdar, O. (2011). “Fen ve Teknoloji Öğretim Programındaki Etkinliklere Yönelik Öğretmen ve Öğrenci Düşünceleri”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 5(1), 1-23.
• MEBTTKB (Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı) (2009). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6-7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. http://ttkb.meb.gov.tr/ogretmen 17.09.2011 tarihli taramada elde edilmiştir.
• OECD (2009). CreatingEffectiveTeachingand Learning Environments: First resultsfrom TALIS. Paris: OECD Publication.
• OECD, (2007) ExecutiveSummary PISA 2006: ScienceCompetenciesforTomorrow's World, http://www.oecd.org/document/2/: Erişim, 21.08.2011.
• Önen, F., Saka, M., Erdem, A., Uzala, G. ve Gürdal, A. (2008). “HİE Seminerine Katılan Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretim Tekniklerine İlişkin Bilgilerindeki Değişimin Tespiti: Tekirdağ örneği”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9 (1), 45–57.
• Sağlam-Arslan, A., Devecioğlu-Kaynakçı, Y. ve Arslan, S. (2009). “Alternatif Ölçme-Değerlendirme Etkinliklerinde Karşılaşılan Problemler: Fen ve Teknoloji Öğretmenleri Örneği.” Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,28, 1-12
• Şenel-Çoruhlu, T., Er-Nas, S. ve Çepni, S. (2009). “Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme Değerlendirme Tekniklerini Kullanmada Karşılaştıkları Problemler: Trabzon örneği”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
• Şenel-Çoruhlu, T., Er-Nas, S. ve Çepni, S., (2008). “Fen ve Teknoloji Öğretmenleri İçin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerine Yönelik Bir Hie Programından Yansımalar: Trabzon örneği”, Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-2
• TALIS (2010). MEB Uluslararası Öğretme ve Öğrenme Araştırması, Türkiye Ulusal Raporu, İnternet adresi: http://digm.meb.gov.tr/uaorgutler/OECD/TALIS_tr_Rapor.pdf 17.09.2011 tarihli taramada elde edilmiştir.
• Tekbıyık, A. ve Akdeniz, A. (2008). “İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programını Kabullenmeye ve Uygulamaya Yönelik Öğretmen Görüşleri”. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(2), 23–37.
• Tekışık, H. H., (2005). “Yeni İlköğretim Programlarının Uygulanmasına Öğretmenlerin Hazırlanması, Eğitimde Yansımalar:” VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kayseri.
• Yaşar, Ş. (1998). Fen Bilgisi Öğretiminde Kullanılan Strateji, Yöntem ve Teknikler". Fen Bilgisi Öğretimi.(Editör: Ş. Yaşar). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, ss.61-80,
• Yıldırım, K. (2011). “Uluslararası Araştırma Verilerine Göre Türkiye'de İlköğretim İkinci Kademe Fen ve Teknoloji Derslerindeki Öğretim Uygulamaları”. Türk Fen Eğitimi Dergisi,8(1),159-174