Korunmaya Muhtaç Çocuklar ve Çocuk Evleri/ Children in Need of Protection nnd Children's Homes

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 18, 499 - 525, 25.11.2013

Ergün Yazıcı

Öz

Toplumsal yaşamda korunması gereken “dezavantajlı” gruplar bulunmaktadır. Bu gruplardan birisi de korunmaya muhtaç çocuklardır. Türkiye'de korunmaya muhtaç çocukların bakımı ve korunması farklı yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada öncelikle korunmaya muhtaç çocuklara sunulan bakım ve koruma yöntemleri hakkında bilgi verilerek bu bakım yöntemlerinden “Çocuk Evleri” incelenmiştir. Çalışma Türkiye'deki bakım ve koruma altındaki çocukların durumunun seçilmiş ülkelerle karşılaştırması yapılarak genel bir değerlendirme ile sonuçlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Korunmaya Muhtaç Çocuklar, Koruyucu Aile, Evlat Edinme, Kurum Bakımı, Çocuk Yuvaları, Yetiştirme Yurtları, Çocuk Evleri.

In social life, there are "disadvantaged groups" that should be protected. One of these groups is children in need of protection. In Turkey, care and protection of children is carried out in different ways. In this study, first of all, the information about the methods of caring children who need protection was given, and then, the "Children's Homes" which are among the protection methods mentioned were investigated. The study was concluded with an overall assessment of the provided care for children who are in care and under protection in Turkey compared to others from selected countries.

Key Words: Children in Need of Protection, Foster Family, Adoption, Institutional Care, Children's Homes, Orphanages, Child Home.

Anahtar Kelimeler

Korunmaya Muhtaç Çocuklar, Koruyucu Aile, Evlat

Kaynakça

• Adana'da Sevgi Evinde Kötü Muamele İddiası, http://www.sondakika.com/haber-adana-da-sevgi-evinde-kotu-muamele-iddiasi-2676548, (Erişim Tarihi: 10.09.2011)
• Akyüz, E. (1988). “Medeni Kanun İle Sosyal Hizmetler Kurumu Kanunu Açısından Korunmaya Muhtaç Çocuklar”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (20), 1-2, 409-420.
• Akyüz, E. (1995). “Evlat Edinmeye İlişkin Uluslar arası Sözleşmeler, Çağdaş Hukuk Sistemleri ve Türk Medeni Kanunu”, Hamide Topçuoğlu'na Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay., s.153-169.
• Akyüz, E. (2002). Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması. Ankara: MEB Yayınları.
• Annual adoption statistics (per State), http://www.hcch.net/index_en.php?act=conventions.publications&dtid=32&cid=69, (Erişim Tarihi: 24.05.2011)
• Asan, C. (2004). Evlat Edinme ve Sosyal Hizmet, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ankara.
• Aydoğdu, M. (2010). Evlat Edinme. (2. Baskı). Ankara: Adalet Yayınları.
• Bıyıklı, L. (1983). “Koruyucu Aile Bakımı”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (16) 1, 11-16.
• Bıyıklı, L. (1995). “Korunmaya Muhtaç Çocuklar ve S.O.S Çocuk Köyleri”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, (2) 1, 3-10.
• Browne, K. (2005). “A European Survey Of The Number And Characteristics Of Children Less Than Three Years Old In Residential Care At Risk Of Harm” Adoption&Fostering Journal, (29) 4, 23-33.
• Browne, K. (2008). “Çocuk İstismarı ve İhmalini Önleme Konusunda Dünya Sağlık Örgütü Tarafından Yürütülen Bilgilendirme ve Eğitim Paketi”, (Çev: İlkiz Altınoğlu-Dikmeer), Koruyucu Aile, Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı, Prof. Dr. Mualla Öztürk Anısına XX. Sempozyum Sunumları, 15-16 Şubat 2007, (Ed.: Neşe Erol), Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay., s.251-257.
• Browne, K. “The Risk Of Harm Young Children In Institutional Care” http://www.crin.org/docs/The_Risk_of_Harm.pdf, (Erişim Tarihi: 20.03.2011)
• Çengelci, E. (1988). “Korunmaya Muhtaç Çocuklara Yönelik Sosyal Hizmetler ve Mülki Amirlere Düşen Başlıca Görevler”, Türk İdare Dergisi, 378, 202-234.
• Çocuk Evinde Mumlu İşkenceye Tutuklama, http://nethaberci.com/sondakika-3-sayfa-haberleri/cocuk-evinde-mumlu-iskenceye-tutuklama-182595.html, (Erişim Tarihi: 09.06.2011)
• Çocuk Yuvası, http://www.antalyasosyalhizmetler.gov.tr/web/tr/hizmetler-cocuk-cocukyuvasi.html, (Erişim Tarihi: 24.04.2011)
• Demirbilek, S. (1998). “Türkiye'de Korunmaya Muhtaç Çocuklar Sorunu”, Metin Kutal'a Armağan, Mavi Ofset, s.615-628.
• Ekşi, A. (2004). “Koruma Altında Çocuklar: Dünyada Beş Kıt'anın Çeşitli Ülkelerinden Örnekler”, Koruma Altındaki Çocuklar, Prof. Dr. Mualla Öztürk Anısına XVII. Sempozyum Sunumları, 23-25 Şubat 2004, (Ed.: Rana Uslu), Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay., s.9-24.
• Elmacı, D. (2010). “Günümüzün Yetim Kalan Kuruluşları: Yetiştirme Yurtları” Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (8) 4, 949-970.
• Erkan, G. (1995). Korunmaya Muhtaç Çocuklar. Ankara.
• Fink, A. (1963). Sosyal Hizmet Alanı. (Çev: Lütfiye Yasa, Necil Ulusay), Ankara: Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Friedlander, W.A. (1966). Sosyal Refah Hizmetine Başlangıç. (Çev: Resan Taşçıoğlu), Ankara: Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Gürcan, A. (2008). “Türk Toplumunda Koruyucu Aile ve Evlat Edinme Hizmetlerine İlişkin Bakış Açısı ve Yaklaşımı” Koruyucu Aile, Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı, Prof. Dr. Mualla Öztürk Anısına XX. Sempozyum Sunumları, 15-16 Şubat 2007, (Ed.: Neşe Erol), Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay, s. 29-39.
• Işık, M. (2005). Evlat Edinme. Ankara: Adalet Yayınları.
• İhale İle Öğretmen Alım Dönemi Başladı, http://forum.memurlar.net/konu/1146109/, (Erişim Tarihi: 09.06.2011)
• Kahraman, F. (2007). Türkiye'de Çocuk Refahı Alanında Koruyucu Aile Hizmeti (Sakarya ve Kocaeli Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karataş, K. (2008). “Türkiye'de Çocuk Koruma Sistemi ve Koruyucu Aile Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Koruyucu Aile, Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı, Prof. Dr. Mualla Öztürk Anısına XX. Sempozyum Sunumları, 15-16 Şubat 2007, (Ed.: Neşe Erol), Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay., s. 41-54.
• Klinkhardt, H. (2001). “Yabancı Evlat Edinme Kararlarının Tanınması”, (Çev: Ahmet Cemal Ruhi), Hayri Domaniç'e 80. Yaş Günü Armağan, (Ed.: Abuzer Kendigelen), İstanbul, (2), s.999-1014.
• Kocacık, F. (1984). “Korunmaya Muhtaç Çocuklar Sivas Kız ve Erkek Yetiştirme Yurtları”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, s.141-158.
• Kocaoğlu, F. (2010). Çocuk ve Aile Sorunları Kapsamında, 13-18 Yaş Grubu Çocukların Bakım Modellerinin Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, N. ve diğer., (2008). “Bir Sosyal Sorumluluk Projesi Örneği: Korunmaya Muhtaç Çocuklar”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (32) 2, 283-305.
• Öztürk, S. (2007). “Uluslar arası Belgelerde ve Türk Hukukunda Çocuk Yargılaması”, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, 33-34, 66-81.
• Parin, S; Bilan, S. (2007). “Devlet ve Çocuk İlişkisi Bağlamında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumları Üzerine Bir Analiz” İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, 1, 119-128.
• SHÇEK Çocuk Koruma Sisteminin Değerlendirilmesi Nihai Raporu, http://www.shcek.gov.tr/Arastirmalar/arastirma.asp, (Erişim Tarihi: 12.03.2010)
• SHÇEK Tartışması 'Yuvanın Belediyeye Devri Yanlış' http://www.birgun.net/actuel_2005_index.php?news_code=1131080446&year=2005&month=11&day=04 (Erişim Tarihi: 06.06.2011)
• SHÇEK, Erişim(1): http://www.shcek.gov.tr/userfiles/pagefiles/faaliyet-raporlari/2007.FAALIYET.RAPORU.pdf, (Erişim 22.05.2011),
• SHÇEK, Erişim(2): http://www.shcek.gov.tr/2011-yili-temmuz-ayi.aspx, (Erişim Tarihi: 26.09.2011)
• SHÇEK, Erişim(3): http://www.shcek.gov.tr/hizmetler/cocuk/Koruyucu_Aile_Hizmetleri.asp, (Erişim Tarihi: 30.11.2008)
• SHÇEK, Erişim(4): http://www.shcek.gov.tr/hizmetler/cocuk/Sevgi_Evleri_Cocuk_Evleri.asp, (Erişim Tarihi: 26.03.2009)
• SHÇEK, Erişim(5): http://www.shcek.gov.tr/userfiles/Cocukevleri_CalismaEsaslari.pdf, (Erişim Tarihi: 06.06.2011)
• SHÇEK, Erişim(6): http://www.shcek.gov.tr/2011-01-sayili-cocuk-evleri-calisma-usul-ve-esaslari-hakkinda-yonetmeligin-uygulanmasi-hakkinda-genelge.aspx, (Erişim Tarihi: 14.04.2011)
• SHÇEK, Erişim(7): http://www.shcek.gov.tr/userfiles/pdf/SHCEK%202009%20YILI%20FAALIYET%20RAP.WEB.pdf, (Erişim Tarihi: 24.05.2011)
• Sosyal Hizmet uzmanları Derneği (2004). Sosyal Hizmet ve Çocuk Hakları. (Çev: Veli Duyan), Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayınları.
• Statistics of facilities and beneficiaries, http://www.sos-childrensvillages.org/About-us/Statistics/Pages/default.aspx, (Erişim Tarihi: 10.03.2010)
• Şenocak, H. (2005). “Korunmaya Muhtaç Çocuklar: İstanbul Yetiştirme Yurtları Üzerine Bir Alan Araştırması”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şenocak, H. (2006). “Korunmaya Muhtaç Çocuklara Sağlanan Bakım Yöntemleri” Sosyal Siyaset Konferansları 51. Kitap, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını, s.177-230.
• Şimşek, Z. ve diğer, (2008). “Kurum Bakımındaki Çocuk ve Ergenlerde Davranış ve Duygusal Sorunların Epidemiyolojisi; Ulusal Örneklemde Karşılaştırmalı Bir Araştırma” Türk Psikiyatri Dergisi, (19) 3, 235-246.
• Şimşek, Z. ve Erol, N. (2008). “Korunma Gereksinimi Olan Çocuklar; Kurum Bakımı ve Koruyucu Aile Sistemi”, Koruyucu Aile, Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı, Prof. Dr. Mualla Öztürk Anısına XX. Sempozyum Sunumları, 15-16 Şubat 2007, (Ed.: Neşe Erol), Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay., s.129-167.
• Taştekil, S. (1989). Korunmaya Muhtaç Çocuklara Yönelik Sosyal Hizmetler Koruyucu Aile Bakımı- İzmir Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Taştekil, S. (1992). “Korunmaya Muhtaç Çocuklara Yönelik Bakım Yöntemleri” Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (7) 1, 312-327.
• Tomanbay, İ. (1999). Sosyal Çalışma Sözlüğü, Ankara: Selvi Yayınevi.
• Tornacı, N. (2008). “SHÇEK'in Çocuklara Yönelik Hizmetinin Yeni Yüzü, Koğuş Yerine Ev Ortamı Çocuk Evleri-Sevgi Evleri”, Koruyucu Aile Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı, Prof. Dr. Mualla Öztürk Anısına XX. Sempozyum Sunumları, 15-16 Şubat 2007, (Ed.: Neşe Erol), Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay., s.27-28.
• 'Torunlarıma Bakamıyorlar Yardım Edin', http://www.haber3.com/torunlarima-bakamiyorlar-yardim-edin-536920h.htm, (Erişim Tarihi: 25.05.2011)
• Tümkaya, S. “Ailesi Yanında ve Yetiştirme Yurdunda Kalan Ergenlerin Umutsuzluk Düzeylerinin Karşılaştırılması” http://www.tebd.gazi.edu.tr/c3s4.html, (Erişim Tarihi: 21.05.2011)
• Ünsal, A. “ Çocuklar Kime Emanet!, http://www.haberturk.com/yasam/haber/709949-cocuklar-kime-emanet, (Erişim Tarihi: 14.03.2012)
• Yılmaz, G. (2006). “Yetiştirme Yurdu ve Yuvalarda Yaşayan Çocuklar”, Pediatrik Bilimler, (2), 2, 103-108.
• Yörükoğlu, A. (2004). “Koruma Altındaki Çocuklar ve Hakları”, Koruma Altındaki Çocuklar, Prof. Dr. Mualla Öztürk Anısına XVII. Sempozyum Sunumları, 23-25 Şubat 2004, (Ed.: Rana Uslu), Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay., s.3-8.