Kültür Değişmesi Ve Safiye Erol'un “Kadıköyü'nün Romanı” Ve “Ülker Fırtınası” Adlı Romanlarında Kuşak Çatışması/Cultural DIFFERENCE AND GENERATION GAP IN SAFIYE EROL 'S WORKS: "KADIKÖYÜ'NÜN ROMANI "AND " ÜLKER FIRTINASI"

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 16, 387 - 406, 06.12.2013

Kemal Erol

Öz

Kadıköyü'nün Romanı ve Ülker Fırtınası, Safiye Erol'un Cumhuriyet'in ilk yıllarında, toplumumuzda batılılaşma ile geleneksel değerlerin, kuşaklar arasında farklılaşan değer yargılarının ve yaşam biçimlerinin çatışmasını irdeleyen iki romanıdır. Yazarın zengin hayat tecrübesini yansıttığı bu eserlerde yeni neslin etkisi altında kaldığı kültür, Batı kaynaklıdır. Zira kahramanların içinde doğup büyüdükleri dönem, millet olarak Doğu kültüründen Batı kültürüne geçişin gerçekleştiği ve kültürel değişimin her alanda kendisini hissettirdiği Cumhuriyet'in ilk yıllarıdır. Bu yıllarda yeni neslin eski kuşakla ağırlıklı olarak belli alanlarda çatışma içinde olması doğaldır.

Bu çalışmada amaç, Safiye Erol'un bu iki romanından yola çıkarak sosyal ve kültürel değişimin sebeplerini araştırmak; toplumumuzda 'Batılılaşma' diye tabir edilen değişim serüveninin nasıl başladığı; Anadolu halkını değişmeye ve benzeşmeye iten temel dinamiklerin neler olduğu ve nesiller arası çatışmanın daha çok hangi alanlarda yoğunlaştığı sorularının cevaplarını bulmaktır.

Abstract

"Kadıköyü 'nün Romanı " and " Ülker Fırtınası " are Safiye Erol 's two works examining the conflict of traditional values , valuable judgments going into change between generations and life styles with westernalization of our society in the first years of Republic. In these works combining with the writer's  various experiences,  new generation is under the influence of culture which originated from the west ,  because  the period that they were born and grown up  is the first years of Republic   when it happened to pass from east culture to west culture as nation and cultural difference  showed  itself in every part. In these years it is normal new generation has conflict with old generation especially in specific fields.

The aim of this work is to research the causes of social and cultural difference by following the two works of Safiye Erol; to find how the change adventure called as "Westernilaze" begins; to answer the causes pushing Anatolian society to become different or as the same and to answer the question in what fields we come mostly   across the generation gap.

Anahtar Kelimeler

Safiye Erol, kültür, roman, değişim, kuşak çatışması

Kaynakça

• Açıkgöz, H. (2002). “Safiye Erol'da Aşk”, Türk Edebiyatı, Ekim, 44-50.
• Açıkgöz, Halil (2002). “Safiye Erol'un Kendi Kaleminden Hayatı”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, 13-22.
• Araz, Nezihe (1951). “Büyük Dost” , Son Sanat, Aralık, 26-33.
• Araz, Nezihe (1964). “Safiye Erol'un Ardından”, Düşünen Adam, 9, 16-6.
• Arıkan, H. (1979). Safiye Erol'un Romanları, (Mez. Tezi, İÜEF, TED, Dan: İnci Enginün)
• Aytaç, G. (1990). Çağdaş Türk Romanı Üstüne İncelemeler, Ankara: Gündoğan Yayınevi.
• Ayverdi, S. (1987). Bağbozumu, . İstanbul: Hülbe Yayınları.
• Boydaş, Nihat (1996). “Sanat Kültürü Yansıtır”. Millî Eğitim Temmuz-Ağustos-Eylül, S,131.
• Buğra, T. (1964). Safiye Erol Hanımefendi'yi Kaybettik”, Yeni İstanbul, 4 Ekim.
• Elçi, H. İ. (2003). Roman ve Mekan Türk Romanında Ev, İstanbul: Arma Yayınları.
• Erinç, S. M. (1992). Sanata Giriş ve Estetik, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları.
• Erinç, S. M. (1995). Kültür Sanat Sanat Kültür, İstanbul: Çınar Yayınları.
• Erol, S. (2001). Ciğerdelen, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Erol, S. (1962a). “Buhranlı Gençlik”, Yeni İstanbul, 07.12.1962.
• Erol, S. (1962b). “Yurdumuzda Ecnebiler” Yeni İstanbul, 07.09.1962.
• Erol,S.(2001). Çölde Biten Rahmet Ağacı, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Erol, S. (2001). Dineyri Papazı, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Erol, S. (2001). Kadıköyü'nün Romanı, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Erol, S. (2001). Ülker Fırtınası, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Erol, S. (2002). Makaleler, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Evin, A. Ö. (2004). Türk Romanının Kökenleri ve Gelişimi (Çev: Osman Akınhay), İstanbul: Agora Kitabevi.
• Gündüz, O. (2007). “Yakın Dönem Tarihsel Romanlarda Çatışma Alanları ve Tarihsel Romanların “Ulusal Kimlik” Edinmedeki Rolü”, Erzurum : A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 35, 135-146.
• Güngör, E. (1980). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, Töre, Ankara: Devlet Yayınevi.
• Güvenç, B. (1985). Kültür Konusu ve Sorunlarımız, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kaplan, M. (1982). Kültür ve Dil, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Kudret, C. (1997). Türk Edebiyatında Hikaye ve Roman, C.I, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Özlem, D. (1986). Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi, Ankara: Remzi Kitabevi.
• Sürmeli, Y. (2005). Safiye Erol'un Romanları Üzerine Bir İnceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, OGÜ Sosyal Bil. Enstitüsü-Eskişehir)
• Turhan, M. (1994). Kültür Değişmeleri “Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Teknik”, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Uygur, N. (1996). Kültür Kavramı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Yardım, M. N. (2002). “Doğumunun 100. Yılında Kayıp Bir Romancı Portresi: Safiye Erol”, E Dergisi, Ekim, s.8-15.
• Yamaner, Ş. (1999). Atatürk Öncesi ve Sonrası Kültürel Değişim Değişimin Felsefesi ve Toplumsal Özü, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Yeşim, N. (1964). “Vatanını Aşka Tercih Etmişti”, Milliyet Pazar İlavesi 18 Ekim.