Rezene Üretiminin Pazarlama Yapısı ve Sorunlarının Analizi: Burdur İli Örneği

Yıl 2015, Cilt: 20 Sayı: 2, 7 - 16, 11.01.2016

Halil Parlak Huriye Öktem Mevlüt Gül

Öz

Bu çalışmada, Burdur ilinde rezene üretimi yapan işletmelerin pazarlama yapısı ve sorunları ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu çerçevede Burdur ilinde rezene yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı Burdur iline ait Tefenni, Çavdır, Gölhisar, Karamanlı ilçelerinde yürütülmüştür. Tabakalı Örnekleme Neyman yöntemi uygulanarak, 81 adet rezene üretici işletmesinden anket yöntemi ile konu ile ilgili hazırlanan formlar uygulanarak veriler temin edilmiştir. Ayrıca 2 adet aracı ve 1 adet rezene işleyicisi ile görüşülmüştür. Rezene yetiştiricisi işletmelerden elde edilen veriler 2013 üretim sezonunu kapsamaktadır. Rezene ekiliş alanına bağlı olarak satış miktarı değişiklik göstermektedir. İşletmeler ortalamasında rezene satış fiyatının 1.47 $/kg ve hektara rezene veriminin 2854 kg olduğu saptanmıştır. Rezene tarımının tercihinde en önemli kriter, verimliliğin yüksek olmasıdır. Rezene satışı çoğunlukla eylül ayında gerçekleştirmektedir. Rezene fiyatını büyük ölçüde firmalar belirlemektedir. İşletme gruplarının rezene pazarlama kanalları irdelendiğinde; işletmeler ürünlerini çoğunlukla toptancı-tüccara pazarlamaktadır. İklim koşullarının uygunluğu, arz yetersizliği, işgücü maliyetlerinin düşüklüğü gibi faktörler sayesinde rezene tarımının bölgede gelişimini sürdüreceği söylenebilir. Ancak pazarın darlığı tehdit olarak algılanmaktadır. Bölgedeki rezene yetiştiricilerinde örgütlülük bilincinin geliştirilmesi ile üreticinin piyasada daha etkili bir konuma gelebileceği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Rezene, pazarlama, pazarlama kanalı, Burdur

Kaynakça

• Anonim, 1999. İhracatı Geliştirme Merkezi (İGEME) Kayıtları, Ankara.
• Arabacı, O., Bayram, E., 2005. Farklı Sıra Arası ve Tohumluk Miktarlarında Kişniş (Coriandrum Sativum Var. Vulgare)’in Bazı Morfolojik ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi 5 – 9 Eylül 2005, Antalya (Cilt 1, Sayfa 535 – 540).
• Arslan, N., 1990. Ülkemizde Tıbbi Bitkiler ve Önemi. Tarımda Kaynak, 1: 11-13.
• Baydar, H., Karadoğan, T., Çarkçı, K., 2001. Isparta Bölgesinde Kültüre Alınan Aromatik Bitkilerin Drog ve Uçucu Yağ Verimlerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(2001), 60 – 71.
• Baydar, H., 2005. Tıbbi, Aromatik ve Keyf Bitkileri Bilim ve Teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 51, Isparta.
• Bayramoğlu, M.M., Toksoy, D., Şen, G., 2009. Türkiye’de Tıbbi Bitki Ticareti. II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, 19-21 Şubat, Isparta.
• Baytop, T., 1984. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. İstanbul Üniv. Yay. No:3255, Ecz. Fak. Yay. No: 40, İstanbul.
• Bilen, G., Kabukçuoğlu, M.S., 2002. Proje Süreci Yönetimi ve Mantıksal Çerçeve Matrisi Hazırlama İlkeleri. İBÜ Yayınları, İstanbul.
• Cantore, P.L., Iacobellıs, N.S., Marco, A.D., Capasso,F. Ve Senatore, F., 2004. Antibacterial Activity of Coriandrum Sativum L. And Foeniculum Vulgare Var. Vulgare (Miller) Essential Oils. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 52, 7862-7866.
• Damjanovic, B., Lepojevic, Z., Zivkovic, V., Tolic, A., 2005. Extraction of Fennel (Foeniculum Vulgare Mill.) Seeds With Supercritcal Co2:Comparison With Hydrodistillation. Food Chemistry, 92, 143 – 149.
• Fakılı, O, 2010. Türkiye’de Kekik Adı ile Anılan Bitkiler Konusunda Yapılan Çalışmaların Envanteri. Çukurova Üniversitesi, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Faydalıoğlu, E., Sürücüoğlu, M.S., 2011. Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 11 (1): 52 – 67.
• Güneş, T., 1985. Tarımsal Pazarlama ve Standardizasyon. Ankara Üniversitesi Ders Notu, Teksir No: 123, Ankara.
• Houbeni G., Lenie, K., Vanhoof, K., 1999. A Knowledge-Based SWOT-Analysis System as an Instrument for Strategic Planning in Small And Medium Sized Enterprises. Decision Support Systems, 26 (1999), 125–135.
• İlisulu, K., 1992. İlaç ve Baharat Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1256, Ders Kitabı: 360, Ankara.
• Karik, Ü., Öztürk, M., 2009. Türkiye Dış Ticaretinde Tıbbi ve Aromatik Bitkiler. Bahçe 38 (2): 21 – 31.
• Odabaşı, Y., 2001. Pazarlama Planı Rehberi. KOSGEB Girişimciliği Geliştirme Merkezi, Anadolu Üniversitesi, Ankara.
• Özçelik, A., Turan, A., Tanrıvermiş, H., 1999. Tarımın Pazara Entegrasyonunda Sözleşmeli Tarım ve Bu Modelin Sürdürülebilir Kaynak Kullanımı İle Üretici Geliri Üzerine Etkiler. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:14, Ankara.
• Özçelikay, G., Sar, S., Asil, E., 1997. 1989- 1995 Yılları Arasında Sağlık Bakanlığı Tarafından Bitkisel İlaçlar İçin Verilen İthal ve Üretim Ruhsatları Üzerine Bir Çalışma. Xı. Bihat, 22-24 Mayıs, Ankara, Bildiri Kitabı. Ed: Coskun M, Ankara Üniv. Ecz. Fak. Yay. No: 75: 482-490.
• Pereira, C.G., Angela, M., Meireles, A., 2007. Economic Analysis of Rosemary, Fennel And Anise Essential Oils Obtained By Supercritical Fluid Extraction. Flavour and Fragrance Journal, 22: 407–413.
• Yumuk, G., İnan, İ.H., 2005. Trakya Bölgesindeki İmalat Sanayi İşletmelerinin Kalite Maliyetlerinin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi. Journal of Tekirdağ Agricultural Faculty, 2(2), 177-188.
• Zoller, C., Bruynis, C., 2007. Conducting a Swot Analysis of Your Agricultural Business. The Ohio State University Extension, Wyandot County.