Farklı Bitki Sıklığı ve Mepiquat Chloride Uygulamasının Normal Ekim Zamanında Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 2, 262 - 273, 25.12.2018

Vedat Beyyavaş Ahmet Yılmaz Hasan Haliloğlu

Öz

Harran Ovasında yürütülen bu çalışma Farklı bitki sıklığı ve
mepiquat chloride (MC) uygulamasının normal ekim zamanında pamuğun verim ve verim unsurlarına etkisini belirlemek amacıyla yürütülen bu çalışmada
Stoneville-453 ve Fantom pamuk çeşitleri bitki materyali olarak kullanılmıştır.
Denemeler, 2006 ve 2007 yıllarında normal ekim zamanında (15 Mayıs), bölünen
bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur.
Çeşitler ana parsellere, mepiquat chloride uygulamaları (kontrol, taraklanma
başlangıcı 50 cc + çiçeklenme başlangıcı 50 cc) alt parsellere, bitki
sıklıkları ise alt alt parsellere (70x20 cm, 70x5 cm, 35x5 cm) gelecek şekilde
kurulmuştur. Denemelerde her parsel 4'er sıralı ve 10 metre uzunluğunda
düzenlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; Stoneville-453 çeşidi Fantom
çeşidine (607.34 ve 542.18 kg/da); 35x5 cm ekim sıklığı ise diğer iki ekim
sıklığına göre (573.84 kg ve 682.92 kg/da) daha fazla kütlü pamuk verimi sağlamış
olup MC uygulamaları bitki boyunu kısaltmakla birlikte ilk yıl kütlü pamuk
verimini arttırmıştır. Birinci el kütlü pamuk oranında Fantom çeşidinin, Stoneville-453
çeşidine göre daha yüksek oranda erkencilik sağladığı, 35x5 cm ekim sıklığının,
diğer iki sıklığa göre daha geç hasada geldiği; çeşitler, MC uygulamaları ve
ekim sıklıklarının çırçır randımanına etki etmediği, ekim sıklıklarının koza
kütlü pamuk ağırlığına önemli düzeyde etkide bulunmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pamuk (Gossypium hirsutum L.), Bitki Sıklığı, Mepiquat Chloride uygulamaları

Kaynakça

• Abro, G.H., Syed, T.S., and Zhang, M.S., 2004. Effect of application of a plant growth regulator and micronutrients on insect pest infestation and yield components of cotton. Journal of Entomology, 1 (1): 12-16.
• Akhtar M, Cheema MS, Jamil M, Faroq MR, Aslam M, 2002. Effect of plant density on four short statured cotton varieties. Asian Journal of Plant Sciences. 1(6): 644-645.
• Anonim, 2007a. GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Laboratuar Kayıtları, Şanlıurfa
• Anonim 2007b. Şanlıurfa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü İklim Veri Değerleri, Şanlıurfa
• Anonim 2008. http://www.progenseed.com/mig119.htlm
• Athayde MLF, Lamas FM, 1999. Sequential applications of mepiquat chloride in cotton plants. Pesquisa Agropecuaria Brasileira. 34(3): 369-375.
• Atwel SD, 1997. Influence of ultra narrow row on cotton growth and development. Field Crops Abst., Vol: 50, No: 7.
• Bednarz CW, Bridges DC, Brown SM, 2000. Analysis of cotton yield stability across population densities. Agronomy Journal, 92: 128-135.
• Bednarz CW, Shurley WD, Anthony WS, Nichols RL, 2005. Yield, quality and profitability of cotton produced at varying plant densities. Agronomy Journal. 97: 235-240.
• Biles SP, Cothren JT, 1997. Fruiting and development of cotton treated with combinations of mepiquat chloride and pgr-ıv. ın 1999 proc. Beltwide Cotton Conf. New Orleans LA.6-10 January 1997. Volume 2. Natl. Cotton Counc. pp. 1380.
• Bozbek T, Şahin A, Özbek N, 2001. Nazilli 84 ve Nazilli 143 pamuk çeşitlerinde farklı ekim tarihlerine göre en uygun sıra üzeri aralığının belirlenmesi. 2000 Yılı Pamuk Araştırma Proje ve Sonuçları Raporu, Nazilli, s. 61-75.
• Boquet DJ, 2005. Cotton in ultra-narrow row spacing: Plant density and nitrogen fertilizer rates. Agronomy Journal. 97 (1): 279-287.
• Briggs RE, 1980. Effect of the growth regulator mepiquat chloride on cotton in Arizona. p. 32. ın proc. Beltwide Cotton Conf. St. Louis, MO. 6-10 Jan. 1980. Natl. Cotton Counc. Am., Memphis, TN.
• Cathey GW, Meredith WR, 1988. Cotton response to planting date and mepiquat chloride. Agron. J. 80: 463-466.
• Cawley N, Edmisten KL, Stewart AM, Well R, 1998. Evaulation of ultra narrow row cotton in North Carolina. In P. Daugger and D. Richter (ed), Proc. Beltwide Cotton Conferences, San Diago, CA., Jan. 5-9, (2): 1402-1403. Memphis, Tenn.: National Cotton Council of America.
• Chen RL, Pan WQ, Gao ST, Gu DL, Gao DY, 1997. A preliminary study on the technique of foliar spraying of concentrated N on cotton during the boll period. Field Crop Abst. 501-607.
• Crawford SH, 1981. Effects of mepiquat chloride on cotton in northeast louisiana. p.45-46. In Proc. Beltwide Cotton Conf. New Orleans, LA. 4-8 Jan. 1981. Natl. Cotton Counc. Am., Memphis, TN.
• Cosico VB, 1987. Agronomic characters and maturity as affected by plant density and topping in cotton. Cotton Research and Development Ins. Batar, Ilocos Norte (Philippines) Technical Report (CY 1985-86). pp.259-268.
• Çopur O, Gür MA, Haliloğlu H, 2003. Harran ovası koşullarında farklı sıra arası ve sıra üzeri aralıklarının pamuğun (G. hirsutum L.) verim ve kalite unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma. 5. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi. Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ve Tarla Bitkileri Bilimi Derneği. Diyarbakır. s.413-417.
• Dong HZ, Li WJ, Tang W, Li ZH, Zhang DM, 2005. Increased yield and revenue with a seedling transplanting system for hybrid seed production in bt cotton. J. Agron. Crop Sci. 191: 116-124.
• Dong HZ, Li WJ, Tang W, Li ZH, Zhang DM, 2006. Effects of genotypes and plant density on yield, yield components and photosynthesis in bt transgenic cotton. J. Agronomy&Crop Science 192: 132-139.
• Düven E, Gençer O, 1992. Çukurova koşullarında farklı gelişme özelliklerine sahip üç pamuk çeşidinde (G. hirsutum L.) sırt ve düz toprak işleme şekilleri ile farklı sıra üzeri uzaklıkların verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma. Ç.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, (6): 143-154
• Echer FR, Rosolem CA, 2017. Plant growth regulation: a method for fine-tuning mepiquat chloride rates in cotton. Pesq. Agropec. e-ISSN 1983-4063.Trop., Goiânia, v. 47, n. 3, p. 286-295, Jul./Sep. 2017.
• Gannaway JR, Hake K, Harrington RK, 1995. Influence of plant population upon yield and fiber quality. pp. 551-556. in p. dugger and d. a. richter (ed.) proc. Beltwide Cotton Prod. Res. Conf., San Antonio, TX. 4-7 Jan. Natl. Cotton Counc. of Am., memphis, TN.
• Gerik TJ, Lemon RG, Faver KL, Hoelewyn TA, Jungman M, 1998. Performance of ultra row cotton in central Texas. Field Crops Abst. Vol: 51, No:11.
• Harem E, 2000. Türkiye’de tescil edilen yerli ve yabancı pamuk çeşitleri ve özellikleri. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Yayın No: 55 Nazilli/Aydın.
• Halemani HL, Hallikeri SS, 2002. Response of compact and early maturing cotton genotypes to plant population levels under rainfed conditions. J. Cotton Res. Dev. 16: 143-146.
• Haliloğlu H, 2010. Farklı gelişme dönemlerinde ve dozlarda mepiquat chloride uygulamalarının pamuğun (Gossypium hirsutum L.) verim ve lif teknolojik özelliklerine etkisi. HRÜ.Z.F. Dergisi, 14 (1):27-36
• Heilman MD, 1981. Interactions of nitrogen with mepiquat chloride on the growth and yield of cotton. pp. 47. in proc. Beltwide Cotton Conf. New Orleans, LA. 4-8 Jan. Natl. Cotton Counc. Am., Memphis, TN.
• Iqbal M, Iqbal MZ, Khan RSA, Hayat K, Chang MA, 2004. Response of new cotton variety mnh-700 to mepiquat chloride under varying plant population. Pakistan Journal of Biological Sciences. 7 (11): 1898-1902.
• İnan Ö, Darıcıoğlu H, Coşkun H, Çetinkaya M, 1983. Büyüme durdurucu mepiquat chloride’in pamuk bitkisinin verim ve teknolojik özelliklerine etkisi. Tarım ve Orman Bakanlığı, Pamuk Araştırma Dergisi, Ankara s. 92-101
• Johnson JT, Pettigrew WT, 2006. Effects of mepiquat pentaborate on cotton cultivars with different maturities. Journal of Cotton Science, 10:128–135.
• Jones MA, Wells R, 1997. Dry matter allocation and fruiting patterns of cotton. Crop Science 37(3): 797-802
• Jost PH, Cothern T, 2000. Growth and yield comparisons of cotton in conventional and ultra narrow row spacing. Crop Science 40: 430-435.
• Kaggvwa-Asiimwea R, Andrade-Sanchezb P, Wang G, 2013. Plant architecture influences growt and yield response of upland cotton to population density. Field Crops Reasearch. 145: 52-59.
• Karademir E, Karademir Ç, Ekinci R, Karahan H, 2006. Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında ikinci ürün pamuk çeşitlerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (4), 119-126, Adana
• Karataş A, 2007. Bitki sıklığı ve MC (mepiquat chloride) uygulamalarının pamuk büyümesi, verimi ve lif kalitesi üzerine etkileri. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri A.B.D. (Yüksek Lisans Tezi)
• Kaynak MA, Oğlakçı M, Çölkesen M, 1994. Harran ovası koşullarında pamukta (G. hirsutum L.) farklı sıra arası ve sıra üzeri uzaklıklarının verim, verim unsurlarına ve lif özellikleri üzerine araştırmalar. I. Tarla Bitkileri Kongresi Agronomi Bildirileri Cilt 1. s. 214-217. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Bornova-İzmir.
• Kaynak MA, 1995. Harran ovası koşullarında farklı sıra arası uzaklıklarının, erkenci pamuk çeşitlerinin (G. hirsutum L.) verim ve verim unsurlarına etkisi üzerinde araştırmalar. HR. Ünv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1):1-19
• Kerby TA, Cassman KG, Keely M, 1990. Genotypes and plant densities for narrow-row cotton system, 1. height, nodes, earliness and locations of yield. Crop Science, 30: 644-649.
• Kılıç Y, 2008. Mardin/Derik ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek pamuk (G. hirsutum L.) çeşitlerinin tarımsal ve teknolojik özellikleri ve bunların arasındaki ilişkilerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Kıllı F, 2005. Effect of early, normal and late planting dates on yield components of two cotton cultivars under irrigated conditions of Turkey. Innovative Scientific Information& Services Network Bioscience Research, 2 (1): 38-42.
• Lamas FM. 2001. Comparative study of mepiquat chloride and chlormequat chloride application in cotton. Pesquisa Agropecuária Brasileira, 36, 265-272.
• Mao L, Zhang L, Zhao X, Liu S, Werf W, Zhang S, Spiertz H, Li Z, 2014. Crop growth, light utilization and yield of relay intercropped cotton as affected by plant density and a plant growth regulator. Field Crops Research 155: 67-76.
• Mao L, Zhang L, Evers JB, Werf W, Liu S, Zhang S, Wang B, Li Z, 2015. Yield components and quality of intercropped cotton in response to mepiquat chloride and plant density. Field Crops Research 179: 63-71.
• Mert M, 2009. Lif bitkileri. Nobel Yayın No:1446 Fen Bilimleri:96 Nobel Bilim Araştırma Merkezi Yayın No:52 ISBN978-605-395-243-5 1.Baskı, Ekim 2009.
• O’Berry NB, Faircloth JC, Jones MA, Herbert Jr DA, Abaye AO, McKemie TE, Brownie C, 2009. Differential response of cotton cultivars when appling mepiquat pentaborate. Agronomy Journal, 101:25-31.
• Oosterhuis DM, Zhao D, 1998. Physiological and yield responses of cotton to mepplus and mepiquat chloride. Special Report-Arkansas Agricultural Experiment Station. 188: 152-156.
• Özdemir M, 2007. Buğday sonrası ikinci ürün pamuk (Gossypium hirsutum L.) üretiminde ekim sıklığının verim ve lif teknolojik özelliklere etkisi. KSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 45s.
• Palomo GA, Godoy AS, 1994. Effect of Plant Population on Agronomic Characteristics of Two Cotton CVs. Agricultura Tecnica en Mexico. 20 (2): 99-111.
• Pettigrew WT, Johnson JT, 2005. Effect of different seeding rates and plant growth regulators on early-planted cotton. The Journal of Cotton Science, 9:189-198
• Prince W B, Landivar JA, Livingston CW, 1998. Growth, lint yield and fiber quality as affect by 15 and 30-inc row spacing and Mepiquat Chloride rates. Reprinted from the Proceedind of the Belt Wide Cotton Conferance, 2:1481-1481.
• Rademacher W, 2000. Growth Retardants: Effect of gibberallin biosynthesis and other metabolic pathways. Annu. Rev. Plant physiol.51, 501-531.
• Rashdi SMH, 1998. Host plant resistance of bioregulator treated cotton to bollworms and sucking complex and it’s impact on yield and yield components. Final Research Report. Nuclear Institute of Agriculture, Tandojam, Pakistan. pp.37.
• Reddy VR, Trent A, Acock B, 1992. Mepiquat chloride and irrigation versus cotton growth and development. Agron. J. 84: 930-933. Ren X, Zhang L, Du M, Evers JB, Werf W, Tian X, Li Z, 2013. Managing Mepiquat Chloride and plant density for optimal yield and quality of cotton. Field Crops Research 149 1-10
• Siebert JD, 2005. Plant population and seeding configuration effects on cotton growth and yield. A Dissertation submitted to graduate Faculty of the Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College in Partial Fullfillment of the Requirements For the Degree of Doctor of Philosophy. Chapter 2. pp. 23-40.
• Smith CW, Waddle BA, Ramey HHJr, 1979. Plant spacings with irrigated cotton. Argon. J. 71:858-860.
• Tung AS, Huang Y, Hafeez A, Ali S, Khan A, Souliyanonh B, Song X, Liu A, Yang G, 2018. Mepiquat Chloride effect on cotton yield and biomass accumulation under late sowing and high density. Field Crops Research, 215: 59-65
• Walter H, Gausmann HW, Rittig FR, Namkin LM, Escobar DE, Rodriguez RR, 1980. Effects of Mepiquat Chloride on Cotton Plant Leaf and Canopy Structure and Dry
• Weights of Its Components. pp. 32-35. In Proc. Beltwide Cotton Prod. Res. Conf., St. Louis, MO.6-10 Jan. Natl. Cotton Counc. Am., Memphis, TN.
• Wang C, Isoda A, Wang P, 2004. Growth and yield performance of some cotton cultivars in xinjiang, China an arid area with short growing period. J. Agron. Crop Sci, 1190: 177-183.
• Wilson DGJR, York AC, Edmisten KL, 2007. Narrow-row Cotton Response to Mepiquat Chloride. The Journal of Cotton Science, 11:177-185Williford JR, 1992. Production of cotton on narrow row spacing. Trans. ASAE, 35, 1109-1112.
• Zhao D, Oosterhuis DM, 1999a. Physiological, growth and yield responses of cotton to mepplus and mepiquat chloride. In 1999 Proceedings Beltwide Cotton Conferences, Orlando, Florida USA, 3-7 January, 1999, Memphis, USA National Cotton Council, 1: 599-602.
• Zhao D, Oosterhuis DM, 1999b. Comparison of cotton yield responses to mepPlus and Mepiquat Chloride. Proc. of the 1999 Cotton Research Meeting and Summaries, pp.150-154.
• Zhao D, Oosterhuis DM, 2000. Mepiquat chloride plus and mepiquat chloride effects on physiology, growth and yield of field-grown cotton. Journal Plant Growth Regulation, 19: 415-422.