Öz
Bir sonu betimleyen apokalips ve bir
yeni-olma sürecini işaret eden modernizm kavramları, bir yandan yirminci
yüzyılın yıkıcı ve aynı zamanda yeniden inşa edici düzenini tanımlamada, diğer
yandan bu yıkım-yeniden inşa döngüsü üzerine hipotezler sunan bilim-kurgu
eserlerinin ortaya çıktığı üretken ortamı nitelemeye ve anlamaya elverişli
terimler olarak karşımıza çıkmaktadır. İleriye gidişin, yeni-olmanın tarif
edilmesinde kullanılan bir terim olan modernizm ve ilerleyişin sona ermesi
durumuna işaret eden apokalips, teknolojik çağın belirgin bir karakteri hâline
gelen söz konusu paradoksal durumu isabetli ve kapsayıcı biçimde betimleyen iki
sözcük olarak durmaktadır. Nitekim dinamik bir süreci ve devamlılık hâlini tanımlayan
modernizm ve bir durağanlaşma ve devam etmeme durumunu tarif eden apokalips
kavramları, teknolojik ilerlemeler ile paralel olarak daha hissedilir ve daha
küresel bir hâle bürünen savaşlar ve kimyasal felaketler gibi büyük ölçekte
yıkımlara sebep olan olaylar ile beraber, mekânın sonuna da işaret etmektedirler.
Bu makalede “apokaliptik modernizm” kavramı, yirminci yüzyıl düşünsel eserleri
üzerinden geliştirilecek kavramsal yaklaşım ve bunu örneklendirme adına, bilim-kurgu
eserlerinin, karşılaştırmalı edebiyat yaklaşımıyla, tematik olarak değerlendirilmesinden
hareketle bir tanıma kavuşturulacak ve böylece mekânın sonu tabiri ile hem sona
eren hem de yeniden başlayan bir mekânsal koşulu tarif eden bir kavram olarak incelenecektir.
Böylece, yirminci yüzyıl modernizminin aslında apokaliptik bir nitelik
gösterdiği, bu makalenin oluşması adına seçilen bu iki kavramın birbirleriyle
kol kola bir gelişme izlediği vurgulanacaktır.
Anahtar Kelimeler
Apokaliptik modernizm bilim-kurgu mekân karşılaştırmalı edebiyat
Kaynakça
- Bellagamba, Ugo (2004). Pourquoi la Science-fiction ne peut être comprise sans le recours à l’Histoire,. www.ugobellagamba.com/histoire (p.3) (erişim 03.11.2010).
- Bradbury, Ray (2003). Fahrenheit 451. New York: Simon & Schuster.
- Charbonneau, Bernard (1991). Nuit et jour. Paris: Economica.
- Childs, Peter (2008). Modernism. Oxon: Routledge.
- Claudel, Paul (2007). Le rapport de Brodeck. Paris: Stock.
- CNRTL (Fransa Ulusal Metin ve Sözlük Veritabanı). “Apocalypse”. http://www.cnrtl.fr/ definition/apocalypse/ Erişim Tarihi: 25.12.2018.
- CNRTL (Fransa Ulusal Metin ve Sözlük Veritabanı). “Moderne”. http://www.cnrtl.fr/ definition/moderne/ Erişim Tarihi: 25.12.2018.
- Corman, Roger (1955). Day The World Ended. Golden State Production.
- Ellul, Jacques & Boeckel, Jan van (1992). La trahison de la technologie. http://www.ekouter.net/ la-trahison-de-la-technologie-par-jacques-ellul-1550/ Erişim Tarihi: 26.12.2018.
- Guénon, René (1990). La crise du monde moderne. Alger: Bouchène.
- Huxley, Aldous (2008). Brave New World. Londra: Vintage Books.
- Imamoglu, Abdulfettah (2011). Le modernisme apocalyptique en science-fiction. Yüksek Lisans Tezi. Lyon: Ecole Normale Supérieure de Lyon.
- İncil (Yeni Ahit). https://incil.info/kitap/Vahiy/13/ Erişim Tarihi: 25.12.2018.
- Larousse Fransızca Elektronik Sözlük. “Apocalypse”. https://larousse.fr/dictionnaires/ francais/apocalypse/4522?q=apocalypse#4506/ Erişim Tarihi: 25.12.2018.
- Le Bon, Gustave (1927). L'Évolution actuelle du monde. Paris: Ernest Flammarion.
- Merle, Robert (2010). Malevil. Malesherbes: Gallimard.
- Monod, Victor (1935). Dévalorisation de l'homme. Paris: Librairie Félix Alcan.
- Nouveau Larousse encyclopédique (1998). Paris: Librairie Larousse.
- Rey, A. & Rey-Debove, J. (1989). Le Petit Robert Dictionnaire. Paris: Le Robert.
- Sicé, David (1995). La Science-Fiction Passé, Présent et Avenir. http://www.davonline.com/decouverte/SFpassepresent_2ed.pdf/ Erişim Tarihi: 26.12.2018.
- Silverberg, Robert (2010). The World Inside. New York: Tom Doherty Associates.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |