Adölesan Gebelerde Kültürel Faktörler ve Distresin, Psikososyal Sağlık Üzerine Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 3, 3 - 17, 29.12.2021

Fatih Şahin , Leyla Küçük

Öz

ÖZET
Amaç: Bu çalışma, adölesan gebelerde kültürel faktörler ve distresin, psikososyal sağlık üzerine etkilerinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Araştırma, Muş Devlet Hastanesi Kadın Doğum Polikliniklerinde 1 Mayıs 2020- 1 Mart 2021 tarihleri arasında araştırmaya katılmayı kabul eden 100 adölesan gebe ile tamamlandı. Verilerin toplanmasında; Tanıtıcı Bilgi Formu, Tilburg Gebelikte Distres Ölçeği (TGDÖ) ve Gebelikte Psikososyal Sağlığı Değerlendirme Ölçeği (GPSDÖ) kullanılmıştır. Bulgular: Adölesan gebelerin TGDÖ ortalama puanı (18,55±7,54), GPSSDÖ ortalama puanı (3.79±0.55) olarak bulundu. Adölesan gebelerin ölçeklerden aldığı toplam puanlar karşılaştırıldığında GPSSDÖ ve TGDÖ arasında negatif yönde istatistiki olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=-,837**, p<0.01.). Ayrıca her iki ölçeğin bütün alt boyutları arasında negatif yönde istatistiki olarak anlamlı ilişki tespit edilmiştir(p<0.01). Sonuç: Bu araştırmada; adölesan gebelerin, %11’inin distres altında olduğu ve %3’ünün psikososyal sağlık düzeylerinin düşük olmasına karşın çoğunluğun psikososyal sağlık düzeylerinin iyi olduğu bulunmuştur. TGDÖ ve GPSSDÖ arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuş olup kültürel faktörlerin önemli bir kısmının adölesan gebelerde distres ve psikososyal sağlık düzeyini etkilediği bulunmuştur. Bu bulgular ışığında adölesan gebelerin psikososyal sağlık düzeylerinin artırılmasında distresi azaltmaya ilişkin müdahalelerin etkili olacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Adölesan gebelik, Distres, Hemşirelik, Psikososyal Sağlık

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Investigation of Cultural Factors and the Effects of Distress on Psychosocial Health in Pregnant Adolescents

Öz

Introduction: This study was planned to examine the effects of cultural factors and distress on psychosocial health in adolescent pregnant women. Material and Methods: The research was completed with 100 adolescent pregnant women who agreed to participate in the study between 1 May 2020 and 1 March 2021 in Muş State Hospital Obstetrics and Gynecology Polyclinics. In the collection of data; Introductory Information Form, Tilburg Pregnancy Distress Scale (TPDS), and Pregnancy Psychosocial Health Assessment Scale (PPHAS) were used. The mean TPDS score of the adolescent pregnant women was (18.55±7.54) and the mean PPHAS score was (3.79±0.55). When the total scores of the adolescent pregnant women from the scales were compared, a statistically significant negative correlation was found between the GPSPSS and TGSS (r=-,837**, p<0.01.). In addition, a statistically significant negative correlation was found between all sub-dimensions of both scales (p<0.01). Results: The mean TPDS score of the adolescent pregnant women was (18.55±7.54) and the mean PPHAS score was (3.79±0.55). When the total scores of the adolescent pregnant women from the scales were compared, a statistically significant negative correlation was found between the GPSPSS and TGSS (r=-,837**, p<0.01.). In addition, a statistically significant negative correlation was found between all sub-dimensions of both scales (p<0.01). Conclusion: İn this study; It was found that although 11% of adolescent pregnant women were under stress and 3% had low psychosocial health levels, the majority of them had good psychosocial health levels. It was found that there was a significant negative correlation between TPDS and PPHAS, and a significant part of cultural factors were found to affect distress and psychosocial health levels in adolescent pregnant women.

Anahtar Kelimeler

Adolescent pregnancy, Distress, Nursing, Psychosocial Health

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Öztürk MO, Uluşahin A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 5th ed. Ankara:Nobel Tıp Kitapları; 2011. 117-129.
• World Health Organization: Adolescent pregnancy Factsheet [Internet]. World Health Organization. 2014 [cited September 2021]. Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs364/en/
• Holness NA. Global Perspective On Adolescent Pregnancy. International Journal of Nursing Practice. 2015;21(5):677-81.
• Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması [Internet]. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2019. [Aralık 2021’de alıntılandı]. (https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/handle/1/323)
• Chung HW, Kim EM, Lee JE. Comprehensive Understanding of Risk and Protective Factors Related to Adolescent Pregnancy in Low-and Middle-Income Countries: A systematic review, Journal of Adolescence, 2018;69:180-198.
• Güzel Aİ, Tokmak A, Üstün YE. Adolesan Gebelikler. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 2016;13(1):28-31.
• Kamalak Z, Köşüş N, Köşüş A, Hizli D, Akçal B, Kafali H, et al. Adolescent Pregnancy and Depression: Is There An Association, Clin Exp Obstet Gynecol, 2016;43(3):427-430.
• Corcoran J. Teenage Pregnancy and Mental Health, Societies, 2016;6(3):21.
• Dillon ME. Adolescent pregnancy in Mental Health. In: Editors Dillon ME, Editors Cherry AL Editors. International Handbook of Adolescent Pregnancy: 1st ed. New York: Springer; 2014. P. 79–102.
• Cahyaningtyasa DK, Astutib AW, Hanic U. Parents involvement and barriers of programme interventions to reduce adolescent pregnancy. Journal of Health Technology Assessment in Midwifery, 2020;3(2):73-86
• World Health Organization. Adolescent Pregnancy Situation in South-East Asia region [Internet]. WHO Regional Office for South-East Asia; 2015 [cited December 2021]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/204765
• Siegel RS, Brandon AR. Adolescents, pregnancy, and mental health. Journal of pediatric and Adolescent Gynecology, 2014;27(3):138-150.
• Jeha D, Usta I, Ghulmiyyah L, Nassar A. A Review of the Risks and Consequences of Adolescent Pregnancy. Journal of Neonatal-Perinatal Medicine. 2015;8(1):1-8.
• Laurenzi CA, Gordon S, Abrahams N, du Toit S, Bradshaw M, Brand A, et al. Psychosocial Interventions Targeting Mental Health in Pregnant Adolescents and Adolescent Parents: a Systematic Review. Reproductive Health, 2020;17(5):1-15.
• Çapık A, Pasinlioğlu T. Tilburg Gebelikte Distres Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Erzurum: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Doktora tezi; 2013. 64-77
• Dennis CL, Falah HK, Shiri R. Prevalence of Antenatal and Postnatal Anxiety: Systematic Review and Meta-analysis. The British Journal of Psychiatry, 2017;210(5):315-323.
• Balaha MH, Amr MA, El-Gilany AA, Sheikh FMA. Obstetric and Psychiatric Outcomes in a Sample of Saudi Teen-aged Mothers. TAF-Preventive Medicine Bulletin, 2009;8(4):285-290
• Akbaş E, Virit O, Savaş AH, Sertbaş G. Gebelikte Sosyodemografik Değişkenlerin Kaygı ve Depresyon Düzeyleriyle İlişkisi. Archives of Neuropsychiatry/Noropsikiatri Arsivi, 2008;45(3):85-91
• Silva RAD, Jansen K, Souza LDM, Moraes IGDS, Tomasi E, Silva GD, et al. Depression During Pregnancy in the Brazilian Public Health Care System, Brazilian Journal of Psychiatry, 2010;32(2):139-144.
• SmithBattle LI. Reducing the Stigmatization of Teen Mothers. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 2013;38(4):235-241.
• Eskici L, Demir AS, Atasoy N, Arıkan İ, Harma M. Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluğunun Obstetrik Sonuçlari ve Yenidoğan Üzerine Etkileri. Anatolian Journal of Clinical Investigation, 2012;6(1):10-16
• Gizir C. Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler Üzerine Bir Derleme Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2007;3(28):113-128.
• Ely GE, Flaherty C, Cuddeback GS. The Relationship Between Depression and Other Psychosocial Problems in a Sample of Adolescent Pregnancy Termination Patients. Child and Adolescent Social Work Journal, 2010;27(4):269-282.
• Li D, Liu L, Odouli R. Presence of Depressive Symptoms During Early Pregnancy and the Risk of Preterm Delivery: A Prospective Cohort Study. Human reproduction, 2009;24(1):146-153.
• Gümüşdaş M, Apay SE, Özorhan E. Riskli Olan ve Olmayan Gebelerin Psiko-Sosyal Sağlıklarının Karşılaştırılması. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2014;1(2):32-42.
• Pop VJ, Pommer AM, Pop-Purceleanu M, Wijnen HA, Bergink V, Pouwer F. Development of the Tilburg Pregnancy Distress Scale: the TPDS. BMC Pregnancy and Childbirth, 2011;11(1):1-8.
• Yıldız H. Gebelikte Psikososyal Sağlığı Değerlendirme Ölçeği Geliştirme Çalışması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2011;4(1):63-74.
• Buldum A. Adölesan gebelerin algıladıkları sosyal destek ile yaşadıkları doğum korkusu arasındaki ilişki. Mersin: Mersin Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi; 2018. 24-60
• Bacacı H, Apay SE. Gebelerde Beden Imajı Algısı ve Distres Arasındaki İlişki. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2018;8(2):76-82.
• Çapık A, Apay SE, Sakar T. Gebelerde Distres Düzeyinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2015;18(3).
• Milan S, Ickovics JR, Kershaw T, Lewis J, Meade C, Ethier K. Prevalence, Course, and Predictors of Emotional Distress in Pregnant and Parenting Adolescents. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2004;72(2):328-340
• Rondó P, Vaz A, Moraes F, Tomkins A. The Relationship Between Salivary Cortisol Concentrations and Anxiety In Adolescent and Non-Adolescent Pregnant Women. Brazilian Journal of Medical and Biological Research, 2004;37(9):1403-1409.
• Wilson MK, Bennett J, Stennett R. Psychological Health and Life Experiences of Pregnant Adolescent Mothers in Jamaica. International Journal of Environmental Research and Public Health, 2014;11(5):4729-4744.
• Erdemoğlu Ç, Karakayalı Ç, Özşahin Z. Gebelikte Psikososyal Sağlık Düzeyi ve İlişkili Faktörler. The Journal of Turkish Family Physician, 2018;9(2):34-46.
• Ely GE, Dulmus CN. A Psychosocial Profile of Adolescent Pregnancy Termination Patients. Social Work in Health Care, 2008;46(3):69-83.
• Sözeri C. Gebelikte Psikososyal Sağlığın Değerlendirilmesinin Doğum Sonu Depresyonu Belirlemedeki Etkisi. İstanbul: Marmara Universitesi Yüksek Lisans Tezi; 2011. 33-52
• Körükcü Ö, Deliktaş A, Aydin R, Kabukcuoğlu K. Gebelikte Psikososyal Sağlık Durumu İle Doğum Korkusu Arasindaki İlişkinin İncelenmesi. Clinical and Experimental Health Sciences, 2017;7(4):159-165.
• Aksay Y, Gülhan YB, Saygin N, Körükcü Ö. Gebelerin Psikososyal Sağlıkları Doğum Tercihini Etkiler Mi? Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017;6(4):138-145.
• Anık Y. Gebelerin psikososyal sağlık durumlarının depresyon riski ile ilişkisi. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi; 2017. 45-62
• Mollborn S, Morningstar E. Investigating the Relationship Between Teenage Childbearing and Psychological Distress Using Longitudinal Evidence. Journal of health and social behavior, 2009;50(3):310-326.
• Değirmenci F, Vefikuluçay YD. The Relationship Between Psychosocial Health Status and Social Support of Pregnant Women. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 2020;41(4):290-297.
• Glazier R, Elgar F, Goel V, Holzapfel S. Stress, Social Support, and Emotional Distress in a Community Sample of Pregnant Women. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 2004;25(3-4):247-255.
• Topatan S, Emine K, Karakaya N, Mumcu N. Gebelikte Yaşanan Aile İçi Şiddetin Doğasının Incelenmesi: Nitel Bir Çalışma. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2020;10(1):43-51.
• Yekenkunrul D, Mete S. Gebelikte Bulanti Kusma, Evlilik Uyumu ve Eş İlişkisi Arasındaki ilişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2012;5(3):89–95.
• Sadaf A, Khan AS, Noushad S. Early marriage; a root of current physiological and psychosocial health burdens. 2014;2(1):50-53
• Osok J, Kigamwa P, Vander Stoep A, Huang KY, Kumar M. Depression and Its Psychosocial Risk Factors in Pregnant Kenyan Adolescents: A Cross-Sectional Study In a Community Health Centre of Nairobi. BMC psychiatry, 2018;18(1):1-10.
• Yılmaz BE, Küçük EE. Unplanned and Risk Pregnancy, Domestic Violence and The Psychosocial Health Status of Pregnant Women in North-East Turkey. International Journal of Caring Sciences, 2015;8(3):585-593