Understanding the Discrimination against LGBTIs in Historical and Political Context

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 64, 2 - 14, 01.05.2017

Remzi Altunpolat

Öz

Ostracism/discrimination targeting LGBTIs lesbian, gay, bisexual, transgender, intersex is theresult of historical, cultural and economic powerrelations. In this context, the types of discrimination, the practices of exclusion and the attitudes such as homophobia, biphobia, transphobia, stemming from prejudice, fear and hate, to which LGBTIs are exposed cannot be addressed without taking the heterosexist ideology and the algorithm of heteronormative system design into consideration. Heterosexism is a discrimination ideology that considers heterosexuality, which is the only orientation implying the relationships and practices between opposite sexes, as the only “normal”, “legitimate” sexual identity; ignores or subordinates the sexual orientations and identities other than heterosexuality and creates enmity against them. As for heteronormativity, it is a power regime, intertwined today with patriarchal capitalism, in which, based on the notion that heterosexuality is the natural and social norm, all individuals in a society are assumed to be heterosexuals; all concepts and organizations and socio-cultural structures are shaped around this assumption. With reference to Eve Kosovky Sedgwick’s assessment; all attempts to understand any aspect of modern capitalist society without the critical analysis of the definitions of homosexuality and heterosexuality would not only be deficient but would also be substantially damaged.

Anahtar Kelimeler

LGBTI, heterosexism, heteronormativity, discrimination, homophobia

LGBTİ’LERE YÖNELİK AYRIMCILIĞI TARİHSEL VE POLİTİK TEMELDE KAVRAMAK

Öz

LGBTİ Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks ’lere yönelik ayrımcılık/dışlanma tarihsel, kültürel ve iktisadi egemenlik ilişkilerinin bir neticesidir. Bu bağlamda LGBTİ’lerin maruz kaldıkları ayrımcılık biçimleri ve dışlanma pratikleri ile homofobi, bifobi, transfobi gibi önyargı, korku ve nefrete dayalı tutumlar; toplumun heteroseksist ideoloji ve heteronormatif sistem doğrultusunda politik örgütlenişinden bağımsız olarak ele alınamaz. Heteroseksizm, karşı cinsten bireyler arasında ilişki ve pratikleri ifade eden bir cinsel yönelim olan heteroseksüelliği “normal”, ve “meşru” yegâne cinsel kimlik olarak gören, heteroseksüellik dışındaki cinsel yönelim ve cinsel kimlikleri yok sayan ya da ikincilleştiren ve düşmanlaştıran bir ayrımcılık ideolojisidir. Heteronormativite ise, heteroseksüelliğin doğal ve toplumsal norm olarak kabulünden hareketle bir toplumdaki bütün bireylerin heteroseksüel olarak varsayıldığı, tüm kavram ve kurumlar ile sosyo-kültürel yapının bu varsayım etrafında şekillendiği, günümüzde ataerkil kapitalizmle içe içe geçmiş bir iktidar sistemidir. Eve Kosovky Sedgwick’in tespitinden hareketle ifade edilecek olunursa; modern kapitalist toplumun herhangi bir veçhesini, eşcinsel ve heteroseksüel tanımlarının eleştirel bir çözümlemesini kapsamadan anlama girişimlerinin tümü sadece eksik değil, özünde hasarlı kalmaya mahkûmdur.

Anahtar Kelimeler

LGBTİ, heteroseksizm, heteronormativite, ayrımcılık, homofobi

Kaynakça

• Jagose A. “Queer Teori: Bir Giriş”, Çev: Ali Toprak, Nota Bene Yayınları, Ankara, 2015.
• Weeks J. “Bir Kavramın Anatomisi: Cinsellik”, Çev: İlknur Güzel, Everest Yayınları, İstanbul, 2016.
• “Sık Sorulan Sorular”, Kaos GL Yayınları, Ankara, 2010.
• Başar K. “Farklı Yönleri ile Cinsel Kimlik: Bedensel Cinsiyet, Cinsiyet Kimliği, Cinsiyet Rolü ve Cinsel Yönelim”, Toplum ve Hekim (Cinsel Yönelimler, Cinsel Kimlikler ve Sağlık Sayısı), 2014; 29 (4): 245-251.
• Çolak Ö. (Haz.) “LGBTİ Bireylere Yönelik Ayrımcılıkla Mücadeleye Yönelik İnsan Hakları Eğitimi Programı Eğitici El Kitabı”, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Yayınları, Ankara, 2015.
• Özkazanç A, “Bilim ve Toplumsal Cinsiyet”, kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/03/Alev-h-bilim_ ve_toplumsal_1-2.docx, erişlim tarihi: 11.08.2017.
• Scott J. “Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi”, Çev: Aykut Tunç Kılıç, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2007.
• Wittig M. “Straight Düşünce”, Çev: Leman Sevda Darıcıoğlu, Pınar Büyüktaş, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• Butler J. “Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi”, çev: Başak Ertür, Metis Yayınları, İstanbul, 2008.
• Fausto-Sterling A. “Beş Cinsiyet Erkek ve Dişi Neden Yeterli Değil?”, Çev: Öner, Sinan, https://intersexualshalala.wordpress.com /2011/05/08/bes-cinsiyet-erkek-ve-disi-neden- yeterli-degil/ , erişlim tarihi: 11.08.2017.
• Bora A. “Cinsiyet Toplumsal Bir ‘Şey’dir” İçinde: Lezbiyen ve Geylerin Sorunları ve Toplumsal Barış İçin Çözüm Arayışları Kaos GL Sempozyumu, Kaos GL Yayınları, Ankara, 2003.
• Yardımcı S., Güçlü Ö (Der.), Queer Tahayyül, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• Boef I.C. “Eğitimdeki Sınırlara Meydan Okumak: Hollanda’daki Cinsel Çeşitliliğe Queer Pedagojik Yaklaşım”, Kaos GL Dergisi (Queer Pedagoji Sayısı), 2014; 135: 20-24.
• Özküralpli İ. “Queer Teori”, İçinde: F. Saygılıgil (Haz.) Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. Dipnot Yayınları, Ankara, 2016
• Foucault M. “Özne ve İktidar- Seçme Yazılar 2”, 3. Basım, Çev: Işık Ergüden, Osman Akınhay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2011.
• İnceoğlu Y., Özçetin B., Gökmen Tol M, Alkurt S.V. “Sağlık ve Hoşnutsuzlukları: sağlık Kanaat Önderlerinin Sosyal Medya Söylemleri ve Sağlığın Tıbbileştirilmesi”, İçinde: D. Alptekin (Ed.) Hasta Toplum: Cinsiyetçilik, Tıbbıleştirme ve Tüketime Dair Sağlık Çözümlemeleri. Nobel Yayıncılık, Ankara, 2015.
• Çakırlar C., Delice S. (Der.) “Cinsellik Muamması: Türkiye’de Queer Kültür ve Muhalefet”, Metis Yayınları, İstanbul, 2012.
• Luhmann S. “Sochi (Queer) Pedagojileri”, Kaos GL Dergisi (Queer Pedagoji Sayısı), 2014; 135: 48-49.
• Çabuk D., Candansayar S. “Tıp ve Homofobi”, İçinde: A. Erol, N. Öztop, Homofobi Kimin Meselesi?: Anti- Homofobi Kitabı 2. Kaos GL Yayınları, Ankara, 2010.
• Başar K, Nil M.N, Kaptan S. “Eşcinsellikle İlgili Yaygın Yanlışlar, Bilimsel Doğrular”, İçinde: A. Erol, N. Öztop, Homofobi Kimin Meselesi?: Anti-Homofobi Kitabı 2. Kaos GL Yayınları, Ankara, 2010.
• Partog E. “Heteroseksizm”, http://feministiz. blogcu.com/heteroseksizm-erdal-partog/987753, erişim tarihi: 11.08.2017.
• Jackson S., Scott S. “Cinselliği Kuramlaştırmak”, Çev: Selen Serezli, Nota Bene Yayınları, İstanbul, 2012.
• Erdoğan B., Köten E. “Yeni Toplumsal Hareketlerin Sınıf Dinamiği: Türkiye LGBT Hareketi”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2014; 2 (1): 93-113.
• Öztürk A. “Bir Erkeklik Alt Alanı Olarak Eşcinsel Erkeklik Alanı”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 2011.
• Göregenli M. “Gruplararası İlişki İdeolojisi Olarak Homofobi” https://makalearsivi. wordpress.com/ 2009/06/23/gruplararasi-iliski-ideolojisi-olarak- homofobi/, erişim tarihi: 11.08.2017.
• Wolf S. “Cinsellik ve Sosyalizm: LGBT Özgürleşmesinin Tarihi, Politikası ve Teorisi”, Çev: Kıvanç Tanrıyar, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• Baird V. “Cinsel Çeşitlilik: Yönelimler, Politikalar, Haklar ve İhlaller”, Çev: Hayrullah Doğan, Metis Yayınları, İstanbul, 2004.
• Foucault M. “Cinselliğin Tarihi”, 6. Baskı, Çev: Hülya Uğur Tanrıöver, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2015
• Ağtaş Ö. “Hakiki Cinsiyet, Yasanın Boyunduruğu ve Siyasi Öznellik”, Fe Dergi, 2012; 4 (2): 31-43. (http://cins.ankara.edu.tr/8_4.html)
• D’Emilio J. “Kapitalizm ve Gey Kimlik”, Çev: M. Efe Fırat – Arda Çiltepe,http://www.yeniyol.org/ kapitalizm-ve-gey-kimlik/, erişim tarihi: 11.08.2017.
• Altunpolat R. “Gezi Vesilesiyle LGBT Hareketi ve Sosyalistler: ‘Bakışımlar’, ‘Başkalaşımlar’, ‘Koalisyonlar’”, http://www.kaosgl. com/sayfa.php?id=14537, erişim tarihi: 11.08.2017.
• Bolat D. “Zorunlu Heteroseksüellik ve Türkiye Muhalefet Alanı Üzerine Bir Tartışma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2016; 71 (4): 1091-1117.
• Drucker, P. “Yeni Cinsel Radikalizm”, Çev: Umut Dalgıç, http://www.kaosgl.org/sayfa.php?id=5263, erişim tarihi: 11.08.2017.
• Morgan P. “Eşcinseller ve İşçi Sınıfı”, Çev: Deniz Aytaç, Sosyalist İşçi Yayınları, tarih ve yer yok.
• Yılmaz V. “Yurttaşlığı ‘Açmak’: LGBT Bireyler ve Sosyal Politikalar”, Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, 2012; 17. (http://www.feministya klasimlar.org/sayi-17-haziran- 2012/yurttasligi- acmak/), erişim tarihi: 11.08.2017.l