ANKARA’DA DİŞ TEKNİSYENİ PNOMOKONYOZU SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ OLDUĞU FAKTÖRLER

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 60, 39 - 48, 01.07.2016

Dilek Ergün Recai Ergün Ender Evcik Türkan Nadir Öziş İbrahim Akkurt

Öz

Giriş: Diş teknisyenlerinde tozun neden olduğu parankimal değişiklikler pulmoner fonksiyonları etkilemektedir. Bu çalışmada, Ankara’da görev yapan diş teknisyenlerinde pulmoner tutulumun derecesini gösteren radyolojik skorlar Akciğer grafiği / YRBT ile fonksiyonel bulguların etkilenme derecesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Ankara ilinde görev yapan 440 diş, teknisyeni akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri, yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi ile değerlendirildi. Radyolojik görüntülerdeki pulmoner tutulum derecesi; opasitelerin yoğunluğu, amfizem, buzlu cam, bal peteği, plevral anormalliklerin genişliği temel alınarak kategorize edildi. Bulgular: Çalışmaya katılanların ortalama yaşı 34,7±8,5 idi ve ortalama çalışma süresi 16,5±7,9 yıl idi. Diş teknisyeni pnömokonyozu DTP prevalansı %11,1 idi. YRBT’de en yaygın opasite %89,7 ile round opasite idi. Büyük opasite oranı ise %14,3 idi. ILO International Labor Organization skoru ve YRBT skoru arasında pozitif korelasyon vardı. ILO ve YRBT skorları ile tüm solunum foksiyon testleri FEV1/FVC dışında arasında negatif korelasyon saptanırken, yaş total maruziyet süresi, sigara, işe başlama yaşı arasında bir ilişki saptanmadı. İleri istatistiksel analizde; pulmoner tutulumun derecesi YRBT skoru fonksiyonel bozukluğun bağımsız belirleyicisi olmuştur. Pulmoner tutulumun derecesini en iyi yansıtan fonksiyonel parametre ise %FEV1 idi.Sonuç: Biz diş teknisyenlerinde mix toz maruziyeti ile ilişkili fonsiyonel bozuklukların gösterilmesinde radyolojik ve fonksiyonel ölçümlerin birlikte kullanılması gerektiğini düşünüyoruz. Anahtar kelimeler: Pnömokonyoz, diş teknisyeni, mesleki akciğer hastalığı.

Anahtar Kelimeler

Pnömokonyoz, diş teknisyeni, mesleki akciğer hastalığı

Kaynakça

• Sivakumar I, Arunachalam KS, Solomon EGR. Occupational heallth hazards in prosthodontic practice: review of risk factors and management strategies. J Adv Prosthodont 2012;4:259-65.
• Choudat D. Occupational lung disease among dental technicians. Tuber Lung Dis 1994;75:99-104.
• Selden AI, Persson B, Bornberger-Dankvardt SI, Winström LE, Bodin LS. Exposure to cobalt chromium dust and lung disorders in dental technicians. Thorax 1995;50:769-72.
• Thorette C, Grigoriu B, Canut E, Sobaszek A, Tonnel AB, Tillie-Leblond I. Pulmonary disease in dental laboratory technicians. Rev Mal Respir 2006;23 (Suppl ):4S7-4S16.
• Torbica N, Krstev S. World at work: Dental laboratory technicians. Occup Environ Med 2006;63:145-8.
• Rom WN. Role of oxidants in interstitial lung diseases: pneumoconioses, constrictive bronchiolitis, and chronic tropical pulmonary eosinophilia. Mediators Inflamm ;2011:407657.
• Wells AU, King AD, Rubens MB, Cramer D, du Bois RM, Hansell DM. Lone cryptogenic fibrosing alveolitis: a functional-morphologic correlation based on extent of disease on thin-section computed tomography. Am J Respir Crit Care Med 1997;155:1367-75.
• Akira M. High-resolution CT in the evaluation of occupational and environmental disease Radiol Clin North Am 2002;40: 43-59.
• Miller A, Warshaw R, Nezamis J. Diffusing capacity and forced vital capacity in 5.003 asbestos-exposed workers: relationships to interstitial fibrosis (ILO profusion score) and pleural thickening. Am J Ind Med. 2013;56:1383
• Wells AU, Hansell DM, Rubens MB, King AD, Cramer D, Black CM, et al. Fibrosing alveolitis in systemic sclerosis: indices of lung function in relation to extent of disease on computed tomography. Arthritis Rheum ;40:1229-36.
• Kahraman H, Koksal N, Cinkara M, Ozkan F, Sucakli MH, Ekerbicer H. Pneumoconiosis in dental technicians: HRCT and pulmonary function findings. Occup Med (Lond) 2014;64:442-7.
• Ergün D, Ergün R, Ozdemir C, Oziş TN, Yilmaz H, Akkurt I. Pneumoconiosis and respiratory problems in dental laboratory technicians: analysis of 893 dental technicians. Int J Occup Med Environ Health ;27:785-96. Yurdasal B, Bozkurt N, Bozkurt Aİ, Yilmaz Ö. The evaluation of the dust-related occupational respiratory disorders of dental laboratory technicians working in Denizli Province. Ann Thorac Med 2015;10:249-55.
• International Labour Office (ILO): Guidelines for the use of the ILO International Classification of Radiographs of Pneumoconioses. Occupational Safety and Health Series No. 22 (Rev 2000) Geneva: p.1-38.
• Muir DC, Bernholz CD, Morgan WK, Roos JO, Chan J, Maehle W, et al. Classification of chest radiographs for pneumoconiosis: a comparison of two methods of reading. Br J Ind Med 1992;49:869-71.
• Guidelines for the use of the ILO International Classification of Radiographs of Pneumoconioses. Revised Edition. ILO occupational safety and health series. No. 22 (rev 80). Geneva 1980.
• Hering K, Kraus T. Coding CT-classification in occupational and environmental respiratory disease. In: Kusaka Y, Hering K, Parker J (eds). International classification of HRCT for occupational and environmental respiratory diseases. Tokyo, Japan, Springer 2005:15-23.
• Miller MR, Hankinson J, Brusasco V, Burgos F, Casaburi R, Coates A, et al. ATS/ERS Task Force. Standardisation of spirometry. Eur Respir J ;26:319-38. Radi S, Dalphin JC, Manzoni P, Pernet D, Leboube MP, Viel JF. Respiratory morbidity in a population of French dental technicians. Occup Environ Med 2002;59:398
• Sherson D, Maltbaek N, Olsen O. Small opacities among dental laboratory technicians in Copenhagen. Br J Ind Med 1988;45:320-4.
• Alavi A, Shakiba M, Nejad AT, Massahnia S, Shiari A. Respiratory findings in dental laboratory technicians in Rasht (North of Iran). Tanaffos 2011;10:44-9.
• Froudarakis ME, Voloudaki A, Bouros D, Drakonakis G, Hatzakis K, Siafakas NM. Pneumoconiosis among cretan dental technicians. Respiration 1999;66:338
• Berk S, Dogan DO, Gumus C, Akkurt I. Relationship between radiological (X-ray/HRCT), spirometric and clinical findings in dental technicians’ pneumoconiosis. Clin Respir J 2016;10:67-73.
• Ooi GC, Tsang KW, Cheung TF, Khong PL, Ho IW, Ip MS, et al. Silicosis in 76 men: qualitative and quantitative CT evaluation-clinical-radiologic correlation study. Radiology 2003;228:816-25.
• Hertzberg VS, Rosenman KD, Reilly MJ, Rice CH. Effect of occupational silica exposure on pulmonary function. Chest 2002;122:721-28.
• Lopes AJ, Mogami R, Capone D, Tessarollo B, de Melo PL, Jansen JM. High-resolution computed tomography in silicosis: correlation with chest radiography and pulmonary function tests. J Bras Pneumol ;34:264-72. Rosenstock L, Barnhart S, Heyer NJ, Pierson DJ, Hudson LD. The relation among pulmonary function, chest roentgenographic abnormalities and smoking status in an asbestos-exposed cohort. Am Rev Respir Dis 1988;138:272-7.
• Lee YC, Singh B, Pang SC, de Klerk NH, Hillman DR, Musk AW. Radiographic (ILO) readings predict arterial oxygen desaturation during exercise in subjects with asbestosis Occup Environ Med 2003;60:201-6.l