TOPLUMSAL YENİDEN ÜRETİM VE KARŞILIĞI ÖDENMEYEN EMEK

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 57, 2 - 9, 01.08.2015

Fatime Güneş

Öz

Kadınların toplumsal ezilmişliği ve ikincilliğini ele alan feminist kuramlar kadınların kurtuluş ve özgürleşme projeleri açısından zengin tartışmaları içermektedir. Kadınların ezilmesinin nedenlerinin yoğun olarak tartışıldığı 1960’lı ve 1970’li yıllar, feminist siyasetin önemli ivme kazandığı ve feminist kuramın cinsiyet körü toplumsal teoriye yoğun eleştiriler getirdiği bir dönem olmuştur. Bu yıllarda feminist politikanın en önemli kuramsal araçlarından biri “kadın emeği” merkezli yapılan tartışmalardır. Bu tartışmalar kapitalist toplumsal ilişkilerin temel açıklayıcı kavramlarının toplumsal cinsiyet ilişkileri açısından yeniden incelenmesine neden olmuştur. Marksist kuramın; üretim, yeniden üretim, kullanım değeri, değişim değeri, yabancılaşma, metalaşan emek, sömürü, yedek işgücü ordusu gibi temel kurucu öğeleri incelenerek, kadınların ezilmişliğinin özgül konumu feminist politika açısından yeniden kavramlaştırılmıştır. Karşılığı ödenmeyen ev emeği, yeniden üretim süreçlerinde kadın emeği, ataerkillik, patriyarkal kapitalizm gibi temel kavramlar feminist kuramın ve feminist siyasetin kurucu unsurları arasında yer almıştır.

Kaynakça

• Engels F. “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni” K. Somer (Çev). Sol Yayınları, Ankara, 1971.
• Vogel L. “Marksist Teoride Kadın” M. Öngören (Çev). Pencere Yayınları, İstanbul, 2003.
• Cameron B. “Social Reproduction and Canadian Federalism” İçinde: K. Bezanson (Der). Social Reproduction: Feminist Political Economy Challenges Neo-Liberalism, McGill-Queen’s University Press, Montreal, 2006.
• Tekeli Ş “Kadınlar ve Siyasal/Toplumsal Hayat” Birikim Yayınları Yeni Araştırmalar Dizisi, İstanbul, 1982.
• Acar-Savran G. “Özsöz” İçinde: G. Acar-Savran ve N. Tura Demiryontan (Der). Kadının Görünmeyen Emeği. Yordam Kitap, İstanbul, 2012.
• Vogel L. “Historical-Critical Dictionary of Marxism” Historical Materialism 2008; 16:237-243.
• Molyneux C. “Ev Emeği Tartışması ve Ötesi” İçinde: G. Acar-Savran ve N. Tura Demiryontan (Der). Kadının Görünmeyen Emeği. Yordam Kitap, İstanbul, 2012.
• Delphy C. “Baş Düşman” İçinde: G. Acar-Savran ve N. Tura Demiryontan (Der). Kadının Görünmeyen Emeği. Yordam Kitap, İstanbul, 2012.
• Bakker I, Gill S. “Ontology, Method and Hypotheses.” İçinde: I. Bakker, S. Gill (Der) Power, Production and Social Reproduction. Houndsmills, Basingstoke, Palgrave Macmillan, 2003.
• Laslett B, Brenner J. “Gender and Social Reproduction: Historical Perspectives” Annual Review of Sociolgy 1989; 14: 381-404.
• Cohen, M.G. “Neo-Liberal Crisis/Social Reproduction/Gender Implication” Pan European Conference Warsaw, 2013 http://www.eisa-net.org/be- bruga/eisa/files/events/warsaw2013/cohen_ Neo-Liberal%20Crisis-Social%20Reproduction- Gender%20Implications.pdf (11/09/2015)
• Glenn EN. “From Servitude to Service Work: Historical Continuities in the Racial Division of Paid Reproductive Labor” Signs 1992;18(1):1-43.
• Luxton M. “Feminist Political Economy in Canada and the Politics of Social Reproduction” İçinde: K. Bezanson (Der). Social Reproduction: Feminist Political Economy Challenges Neo-Liberalism, McGill- Queen’s University Press, Montreal, 2006.l