HİZMET SEKTÖRÜNDE DUYGUSAL EMEK VE TOPLUMSAL CİNSİYET

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 56, 15 - 21, 01.05.2015

Nurcan Özkaplan

Öz

Hizmet sektörü, dünyada toplam istihdam artışının en yüksek olduğu ve gittikçe daha yüksek oranda kadın istihdamının gerçekleştiği Hizmetlerin feminizasyonu bir sektör olarak oldukça önemlidir. Aynı zamanda, Hizmet sektöründeki işler, feminist teorinin ışık tuttuğu sosyal beceri, duygusal emek, estetik emek, toplumsal cinsiyet ve sınıf gibi süreçlerin nasıl kesişim içinde olduğunu ve nasıl dönüştüklerini de anlama olanağı veren bir niteliktedir. Yüz yüze müşteri ilişkisi nedeniyle, yani tüketimle üretim arasındaki köprüyü oluşturan Hizmet sektöründe çalışanlar için duyguların, davranışların ve bedenin “müşteri memnuniyeti” açısından kontrolü, işin olmazsa olmaz bir bileşenidir. Türkiye’de Hizmetler sektöründeki kadın çalışanların oranı çok yüksek olmamakla beraber artma eğilimindedir; hem güvenceli/prestijli hem de nitelik gerektirmeyen kötü işlerde çalışan kadınlar açısından çalışma rejiminin farklılaşan karmaşık mekanizmalarını anlamak önemli gözükmektedir.

Kaynakça

• TUİK Hanehalkı İşgücü Araştırması. www.tuik.gov.tr.
• ASPB-KSGM(2014). Türkiye'de Kadın İşgücü Profili ve İstatistiklerin Analizi, T.C.Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara ASPB-KSGM(2014:40).
• Kara A. et al., ” Effects of Adaptive Selling Behavior and Customer Orientations on Performance: an Empirical Analysis of Pharmaceutical Salespeople in an Emerging Market”The Academy of Marketing ScienceAnnual Conference, Marketing for a Better World, 2009, MD, USA.
• Franke GF, Park J.“Salesperson Adaptive Selling Behavior and Customer Orientation: A Meta Analysis” Journal of Marketing Research, 2006;43(4):693-702.
• DeCarlo T.E,Agarwal S. “Influence of Managerial Behaviors and Job Autonomy on Job Satisfaction of Industrial Salespersons: A Cross-Cultural Study”Industrial Marketing Management, 1999:28(1):51-62.
• Hackman JR, Oldham GR. “Motivation through the design of work: Test of a theory”Organizational Behavior and Human Performance, 1976;16:250-279.
• Bandura A.“Self-efficacy: The Exercise of Control” W.H. Freemand and Company. 1997.
• Hochschild A.“The Managed Heart” Berkeley, 1983, University of California Press.
• Bolton SC.“Emotion Management in the Workplace” 2005, PalgraveMacmilan.
• Özkaplan N. “Duygusal Emek ve Kadın işi/Erkek işi” Çalışma ve Toplum, 2009;21(2):15-23.
• Adkins L. 'CulturalFeminization: “Money, SexandPower” forWomen', Signs, Journal of Women in CultureandSociety, 2001;26(3):31-57.
• Gooptu N. ”Neoliberal Subjectivity, Enterprise Culture and New Workplaces: Organised Retail and Shopping Malls in India” Economic and Political Weekly, 2009; 44 (22): 45-54.
• Kaya U,Serçeoğlu N. “Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe BirAraştırma” Çalışma ve Toplum, 2013;36(1):311-346.
• Adkins L.“GenderedWork: Sexuality, Familyand the Labour Market” 1995, Open UniversityPress.
• BulanH, Erickson RJ, Wharton AS ”Doingforothers on the job: Theaffectiverequirements of service work, genderan demotional well-being” SocialProblems, 1997; 44 (2):235-256.
• Wee L, Brooks A. ”Negotiating Gendered Subjectivity in the Enterprise Culture: Metaphor and Entrepreneurial Discourses” Gender, Work and Organization, 2012;19(6).: 573-591.
• Leidler R. “Serving Hamburgers and Selling Insurance: Gender, Work, and Identity in Interactive Service Jobs” Gender and Society,1991;5(2):154-177.